Kwaśne deszcze
1. Co to jest?
2. Budowa kwaśnych deszczy
3. Jak powstają?
4. Wpływ na środowisko.
- Na roślinność
- Na zbiorniki wodne
- Na zwierzęta
- Na budowle
- Na ludzi
5. Źródła zanieczyszczeń
6. Możliwości ograniczenia emisji gazów
7. Przemieszczanie transgraniczne.
Nowoczesne cywilizacje wytwarzają duże ilości zanieczyszczeń, które w poważnym stopniu degradują środowisku naturalne. Oprócz zanieczyszczenia lądu i wód, w poważnym stopniu zagrażają środowisku zanieczyszczenia powietrza. W wyniku emisji wielu szkodliwych gazów takich jak SO2, SO3, NO, oraz wielu rodzajów węglowodorów i metali ciężkich(nikiel, kadm i ołów) powietrze, którym oddychamy staje się coraz bardziej zanieczyszczone. Wyróżniamy dwa rodzaje zanieczyszczeń atmosfery ziemskiej:
-suchą depozycję
-mokrą depozycję
- Sucha depozycja to przedostawanie się szkodliwych substancji (gazy i pyły) do atmosfery, a później ich opad na pow. Ziemi. Występuje zazwyczaj w pobliżu źródeł zanieczyszczeń.
- Mokra depozycja, (Którą dogłębnie omówimy w dalszej części referatu) to opad tych substancji na pow. Ziemi po reakcji z wodą deszczową. Występuje daleko od źródeł zanieczyszczeń (nawet do 1000 kilometrów od źródła).
`Kwaśne deszcze to popularna nazwa mokrej depozycji o odczynie kwaśnym. Mogą one występować w postaci deszczu, śniegu i mgły. Każdy opad, którego PH wynosi mniej niż 5,65 jest uznawany za kwaśny. Jego kwasowość jest spowodowana występującymi w nim związkami siarki i azotu (SO2 i NO). Tlenki siarki reagują z wodą deszczową, tworząc kwas siarkawy – H2SO3, z czasem przemieniający się w kwas siarkowy (H2SO4), a tlenki azotu reagując z wodą tworzą kwas azotowy HNO3
Kwaśne deszcze i sucha depozycja negatywnie wpływają na środowisko:
-Uszkadzają liście, co powoduje nadmierne parowanie i zakłócenia w procesie fotosyntezy (szczególnie wrażliwe na to są drzewa iglaste, bo rzadko zrzucają liście) .
-Zmieniają odczyn gleby, zakwaszając ją, przez co rośliny na niej rosnące dają mniejsze zbiory. Zakwaszenie gleby przyczynia się do uaktywnienia glinu i kadmu, a także do nagromadzenia azotanów i siarczanów, w wyniku, czego korzenie roślin mają częściowo uniemożliwiony dostęp do pobierania wapna, magnezu i potasu (Niezbędnych składników budulcowych). W związku z tym korzenie danej rośliny zamierają, a roślina ginie.
-Niszczą ekosystemy rzek i jezior zakwaszając w nich wodę. Glin, który zostaje wymyty z gleby jest szczególnie niebezpieczny dla ryb, gdyż kumuluje się w skrzelach, utrudniając, a później uniemożliwiając wymianę gazową. Ryby, zwłaszcza łososie i pstrągi przestają się rozmnażać i stopniowo giną w zakwaszonej wodzie. Skutki zakwaszenia zbiorników wodnych są widoczne w
Szwecji – gdzie zginęło wiele gatunków ryb w około 20 tys. Jezior
Norwegii – gdzie zostało zakwaszonych 165 tys. Km2 .
-Przyspieszają wietrzenie budowli zbudowanych z piaskowca czy z wapienia.
-Zanieczyszczenia oddziaływują szkodliwie na tworzywa sztuczne, witraże, a nawet metale powodując ich korozję.
-Szkodzą obrazom, litografiom i sitodrukom, znajdującym się w galeriach, muzeach i bibliotekach.
- Kwaśne deszcze zakwaszają również wodę pitną, co powoduje wzrost w niej stężenia różnych metali ciężkich prowadzących do różnych chorób u ludzi, tj.:
Kadm – uszkadza układ wydalniczy
Glin – uszkadza kości i mózg
Ołów - uszkadza układ nerwowy
Kwasy znajdujące się w wodzie pitnej niszczą również wodociągi, co z kolei łączy się z ogromnymi wydatkami na ten cel
Na świecie ponad połowa zanieczyszczeń (takich jak tlenki azotu i siarki) są emitowane przez źródła naturalne (Wulkany, rozkład materii organicznej itp.). W uprzemysłowionych regionach świata, ponad 90% zanieczyszczeń jest wydalana do atmosfery, jako skutki uboczne spalania niektórych materiałów.
Około 70% emisji SO2 pochodzi z zasiarczonych paliw stałych, stosowanych do ogrzewania i wytwarzania energii.
Tlenki azotu są produktem ubocznym spalania węgla i ropy naftowej, powstają wskutek utleniania w wysokich temperaturach diazotu (N2) zawartego w powietrzu i azotu występującego w paliwie. Znaczne ich ilości powstają podczas wytwarzania stali i nawozów sztucznych.
Jednym z najważniejszych tematów ostatnich lat, są sposoby ograniczenia emisji szkodliwych gazów do atmosfery. Jednym ze sposobów ograniczenia zanieczyszczenia środowiska, jest rozpowszechnienie alternatywnych źródeł energii (wykorzystywanie energii jądrowej, słonecznej, geotermicznej, wiatru, morza itp.), instalacja katalizatorów we wszystkich samochodach, promocja publicznych środków transportu, zakup filtrów do fabryk i elektrowni węglowych, gazowych i na biogaz, oraz olej opałowy. Zastosowanie wysokich i szerokich kominów pozwoliło na istotne zmniejszenie emitowanych zanieczyszczeń w miejscach emisji. Jednak w takiej sytuacji zanieczyszczenia mogą być przenoszone na znaczne dystanse. Zjawisko to nazywamy przenoszeniem transgranicznym.
Problem ten występuje najwyraźniej w krajach skandynawskich. Przykładowo Wielka Brytania, której przemysł często przestarzały - jest drugim, co do wielkości producentem toksycznych gazów, znajduje się w paśmie dominujących wiatrów zachodnich. Uwalniają ją one od 2/3 zanieczyszczeń (jedynie 36% powierzchni leśnych jest zagrożonych) podobnie uprzywilejowane są Stany Z jednoczone ze względy na wiatry "eksportujące" ich kwaśne deszcze ku Kanadyjskim równinom, Atlantykowi i słabo zaludnionym Górom Skalistym.