Charakterystyka struktury demograficznej i jej problemów w gminie Przodkowo
!!! TU brakuje tabel, wykresów bo nie dało się ich wkleić !!
Chętnych proszę o zgłoszenie sie do mnie !!!
Spis treści
Wstęp
1. Gmina Przodkowo
1.1 Ogólna charakterystyka gminy oraz powiązania z terenami
sąsiednimi
1.2 Warunki naturalne
2. Charakterystyka struktury demograficznej w Gminie Przodkowo
2.1 Liczba ludności i gęstość zaludnienia
2.2 Struktura płci i wieku
2.3 Saldo migracji wewnętrznych i zewnętrznych
2.4 Przyrost naturalny i rzeczywisty
2.5 Struktura zawodowa mieszkańców gminy
2.6 Mieszkalnictwo i budownictwo mieszkaniowe
2.6.1 Stan aktualny
2.6.2 Zalecenia w stosunku do dalszego rozwoju
2.7 Oświata gminna
2.7.1 Szkoły podstawowe
2.7.2 Gimnazja
2.7.3 Szkoły średnie
2.7.4 Biblioteki
2.6 Problem bezrobocia
2.7 Problem bezdomności i biedy – opieka społeczna w gminie
2.7.1 Charakterystyka problemu
2.7.2 Środki pomocy i metody działań zapobiegawczych
Zakończenie
Spis tabel, wykresów i rycin
Bibliografia
1. Gmina Przodkowo
1.1 Ogólna charakterystyka oraz powiązanie z terenami sąsiednimi
· Powierzchnia gminy.....................................8539ha
· Ilość mieszkańców........................................6624 osoby
· Ilość wsi obrębowych...................................35
· Ilość sołectw.................................................16
Gmina Przodkowo leży w środkowej części województwa gdańskiego. Graniczy od północy z gminą Szemud, od zachodu z gminą Kartuzy i od wschodu z gminą Żukowo. Usytuowana jest na zachodnim brzegu aglomeracji Gdańskiej, w obszarze określonym w planie aglomeracji jako obszar planistyczny ( studiów i planów). Leży na kierunku zachodnim obszaru rozwoju Aglomeracji Gdańskiej.
Funkcją wiodącą gminy jest i pozostanie jeszcze przez jakiś czas rolnictwo. Funkcje uzupełniające, to: funkcja turystyczno-wypoczynkowa, związana z terenami rekreacyjnymi w rejonie jezior: Tuchomskiego, Otalżyno, Czarnego, Techlinki i Głębokiego, oraz funkcja gospodarcza pozarolnicza.
Użytki rolne zajmują w gminie powierzchnię 6527ha, co stanowi 76% powierzchni ogólnej. Gleby III – IV klasy (wraz z użytkami zielonymi), zajmują 2313,0 ha, co stanowi 35% użytków rolnych. Lasy na terenie gminy zajmują powierzchnię 964,0 ha, co stanowi 11,3% powierzchni ogólnej gminy.
Wieś Przodkowo jest siedzibą władz gminnych i ośrodkiem obsługi gminy. Funkcję Ośrodka obsługi o rozszerzonym zakresie wyposażenia podstawowego dla części północnej gminy pełni Szemud, dla pozostałej części gminy- miasto Kartuzy. Ośrodkami obsługi w zakresie usług na poziomie podregionalnym są alternatywnie: Gdańsk, Gdynia i Sopot.
Bilans siły roboczej wykazuje nadwyżkę zawodowo-czynnych w stosunku do ilości miejsc pracy na terenie gminy. Główne kierunki wyjazdów to miasta: Gdańsk, Gdynia i Kartuzy.
Tu trzeba wkleić mapkę gminy Przodkowo
1.2 Warunki naturalne
Pod względem morfologicznym teren gminy (wdłg J. Kondrackiego) leży w mezoregionie Pojezierza Kaszubskiego, makroregion- Pojezierze Wschodnio-Pomorskie.
Hipsometria obszaru wyraźnie wskazuje na występowanie bardzo zróżnicowanych wysokości bezwzględnych, jako wyniku akumulacyjnej działalności lodowca, jego wód roztopowych, akumulacyjnej i erozyjnej działalności wód rzecznych, procesów eolicznych oraz działalności człowieka. Formę przewodnią stanowi zgrupowanie moren pomieczyńskich występujących w południowo-zachodniej części gminy. W północnej części gminy występują pojedyncze pagórki czołowo-morenowe. Innym zespołem form ożywiających ukształtowanie powierzchni są ciągi rynien, z których największe to: zespół rynnowy Jeziora Tuchomskiego, rynny rzek: Klasztornej Strugi, Trzech Rzek i Czarnej Strugi. Największą powierzchnię gminy pokrywa morena denna, na ogół falista. W rejonie Czeczewa występują udokumentowane zasoby żwiru.
Omawiany obszar leży w obrębie trzech jednostek hydrograficznych: dorzecza Raduni, rzeki Redy i rzeki Łeby. Innym elementem, istotnym w charakterystyce warunków hydrograficznych obszaru opracowania, są jeziora oraz występujące w dużej ilości „oczka polodowcowe”. Na obszarze o urozmaiconej rzeźbie, a zwłaszcza przy spadkach przekraczających 12% i glebach gliniastych, istnieje zagrożenie erozji. Gmina leży w strefie zlewni chronionej zaopatrzenia w wodę z rzeki Raduni.
Przeważający obszar gminy zajmuje przestrzeń rolnicza: 76% stanowią użytki rolne w tym 67,7% to grunty orne (Podział gruntów ornych przedstawia tab. 1) pozostały obszar użytków rolnych zajmują kolejno sady (0,3%), łąki (7,8%), pastwiska (24,2%). Ponadto z analizy struktury gruntów, że poza użytkami rolnymi najwięcej gruntów zajętych jest przez lasy, tereny komunikacyjne, osiedlowe i nieużytki.
Ponadto gmina Przodkowo zlokalizowana jest w dogodnym punkcie komunikacyjnym- oddalona od miasta Kartuzy o 9km, od centrum Gdyni o 25km a od Gdańska Wrzeszcza o 20km. Przezeń wiedzie także droga wojewódzka nr 224.
2. Charakterystyka struktury demograficznej i jej problemów w gminie
2.1 Liczba ludności
Gminę przodkowo zamieszkuje 6624 osób, w tym 80 pensjonariuszy „Domu Spokojnej starości”, co stanowi 6,6% ogółu ludności powiatu Kartuskiego (100309 osób) i daje 42 miejsce w rankingu gmin Województwa Pomorskiego. Średnia gęstość zaludnienia w gminie wynosi ok. 77 osób/km2, co jest ilością znacznie poniżej średniej krajowe (124 os./km2),a także poniżej średniej gęstości zaludniania w Powiecie Kartuski (90 os./km2). Przyczyną takiego stanu rzeczy jest prawdopodobnie rolniczy charakter omawianej jednostki, który pociąga za sobą dość znaczne rozproszenie ludności. Największe skupiska ludności to: Przodkowo, gdzie mieszkają 1286 i Pomieczyno z 858 osobami. Rozmieszczenie ludności w gminie obrazuje ryc.1. i tab.1
Liczba osób w gminie od końca lat dziewięćdziesiątych stale i w miarę szybko wzrastała, co było zapewne wynikiem czynników wewnętrznych (poprawa warunków bytowych i komunikacyjnych, urbanizacja gminy, oraz coraz liczniejsze migracje ludności z miasta na wieś) jak i zewnętrznych (reforma społeczno-gospodarcza). Ponadto przewiduję się znaczny wzrost populacji gminy Przodkowo, której głównymi czynnikami będą: wysoki przyrost naturalny, przesunięcia w strukturze wieku ( wdłg. „Planu Zagospodarowania Przestrzennego” do 2015r ma nastąpić wzrost odsetka ludzi w wieku produkcyjnym- w tym prokreacyjnym), oraz migracje ludności do gminy. W „Studium zagospodarowania przestrzennego województwa gdańskiego - 2000 plus” gmina została zaliczona do obszaru „napływu” ludności, chociaż w okresie poprzedzającym to wydanie osiągnęła zerowe saldo migracji. Na podstawie wydanych pozwoleń na budowę i wydanych decyzji o warunkach zabudowy stwierdzić można, że około 30% potencjalnych inwestorów pochodzi spoza gminy Przodkowo-, co świadczy o tym, że gmina zaczyna nabierać charakteru gminy podmiejskiej. Warunki do napływu ludności z zewnątrz gminy są przede wszystkim konsekwencją:
- braku wolnych terenów budowlanych w mieście Kartuzy
- rozwoju tendencji osiedlania się mieszkańców miast na terenach wiejskich i napływu
ludności z Aglomeracji Gdańskiej (Gdańsk, Gdynia, Sopot).
I tak według prognozy biologicznej ludność gminy w roku 2015 ma wynieść około 7500 mieszkańców, a według prognozy migracyjnej około 10000 mieszkańców.
Zmianę liczby ludności na przełomie ostatnich 10 lat obrazuje ryc.2.
Sołectwo Liczba ludności Udział w ogólnej liczbie mieszkańców gminy (w %)
Przodkowo 923,00 13,80
Warzenko 127,00 1,90
Pomieczyno 953,00 14,40
Szarłata 444,00 6,60
Przodkowo Działki 901,00 13,60
Kobysewo 340,00 5,20
Kosowo 370,00 5,67
Czeczewo 389,00 5,90
Załęże 267,00 4,03
Hopy 361,00 5,40
Kłosowo 243,00 3,70
Rąb 296,00 4,56
Smołdzino 247,00 3,70
Tokary 349,00 5,30
Kczewo 225,00 3,40
Kawle Dolne 189,00 2,84
Gmina razem 6624,00 100,00
Tab.1 Zestawienie rozmieszczenia ludności,
źródło: opracowanie własne autora
2.2 Struktura płci i wieku
Analizując piramidę płci i wieku (ryc. 4) zauważamy liczbową przewagę mężczyzn nad kobietami. Na 100 mężczyzn przypada 96 kobiet (wskaźnik feminizacji), przy czym wskaźnik feminizacji dla województwa pomorskiego wynosi 105 kobiet na 100 mężczyzn. Wśród noworodków nieznacznie przeważają chłopcy. W wieku od 55 do 60 lat obserwuję się zjawisko „nadumieralności mężczyzn”, i powyżej 60 roku życia można zaobserwować przewagę kobiet nad mężczyznami. Gmina Przodkowo jest obszarem o stosunkowo młodej populacji, co przeczy ogólnej tendencji krajowej, według której społeczeństwo polskie (a w szczególności na wsi) jest społeczeństwem starzejącym się. Ludność w wieku produkcyjnym stanowi 58,3% ogólnej liczby mieszkańców, i według prognoz ta wartość ma stale wzrastać, co świadczy o występowaniu pozytywnego zjawiska, jakim jest odmładzanie społeczeństwa gminy. Strukturę wieku ludności obrazuje ryc.3.
Ryc.3 Struktura wieku ludności, [w %]
Źródło: „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego”, Gdańsk 1999
Urząd Statystyczny 1988r. Urząd Statystyczny 1997r. Urząd Statystyczny 1999r. Szacunek własny 2015r.
wiek przedprodukcyjny 35,9 33,7 30 23,2
wiek produkcyjny 52,9 54,4 58 64,4
wiek poprodukcyjny 11,6 11,9 12 12,4
gmina ogółem 100 100 100 100
Tab.2. Zmiany w strukturze wieku ludności gminy w latach 1988-1999 i zmiany spodziewane do roku 2015
Źródło: US Gdańsk – dane własne; + opracowanie własne autora
Ta strona przeznaczona jest na wklejenie piramidy wieku i płci
2.3 Saldo migracji wewnętrznych i zewnętrznych
Gmina Przodkowo jest gminą w powiecie kartuskim, o najniższym saldzie migracji wewnętrznych i zewnętrznych, które wynosi: -1osób. Pod tym względem gmina plasuje się znacznie poniżej średniej dla powiatu, która wynosi: 357osób. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest zapewne mała ilość miejsc pracy w gminie, czego konsekwencją są właśnie migracje populacji do otaczających gminę miast, a w szczególności do trójmiasta. W poszukiwaniu pracy wyjeżdżają przeważnie absolwenci uniwersytetów i szkół wyższych, którzy szukają godnego dla siebie stanowiska z odpowiednim wynagrodzeniem. Drugą przyczyną przesądzającą o ruchach ludności ze wsi do miasta może być chęć poprawy warunków bytowych, które jak powszechnie wiadomo na terenie miasta są o wiele wyższe niż na wsi. Ruchem przeciwstawnym do emigracji ludności z gminy jest napływ populacji, który jest niemalże identyczny jak odpływ ludności. Przyczyny napływu ludności zostały już wspomniane w rozdziale 2.1 i jest to brak mieszkań na terenie miasta Kartuzy, jak i przesiedlenia ludności z miasta na wieś w poszukiwaniu „zdrowszego życia”. Przewiduje się, że saldo migracji będzie stale wzrastać, w miarę jak gmina nabierać będzie coraz bardziej charakteru gminy podmiejskiej, jak będzie się rozwijać i jak będzie wzrastać ilości miejsc zatrudnienia na rynku pracy. Zmniejszy się także ilość ludzi wyjeżdżających, a wzrośnie liczbą przyjeżdżających. Zestawienie migracji ludności zostało przedstawione w tab.3
Jednostka administracyjna Napływ Odpływ Saldo migracji
ogółem w tym z zagranicy ogółem w tym za granicę
Gmina Przodkowo 62 brak 63 brak -1
Powiat Kartuski 1435 13 1078 19 357
Tab.3 Migracje ludności
Źródło: „Rocznik Statystyczny 2000”, WUS Gdańsk
2.4 Przyrost naturalny i rzeczywisty
Przyrost naturalny w gminie w latach 1988 – 1997 był wysoki i wynosił średnio 10,5 / 1000 mieszkańców (w województwie na wsi ogółem 5,05/1000 mieszkańców). W ostatnich latach nieco spad i wynosi obecnie 8,3/1000 mieszkańców, co plasuje nas wysoko ponad średnią ogólną dla województwa, która wynosi jedyne 2,4/1000 mieszkańców, i nieco ponad średnią wojewódzką dla wsi, która wynosi 6,3/1000 mieszkańców. Uważa się, że wskaźnik przyrostu naturalnego, pomimo tendencji spadkowej w ostatnich 3 latach będzie powoli i równomiernie wrastał, gdyż gwarantuje to odmładzanie się społeczeństwa, liczne zawieranie małżeństw, poprawa warunków ekonomicznych i bytowych, wzrost ilości mieszkań jak i prawdopodobny spadek stopy bezrobocia. W roku ubiegłym zanotowano 104 urodzenia żywe i 54 zgony, przy czym 2 zgony to zgony niemowląt. Przebieg przyrostu naturalnego na przełomie ostatnich 10 latach przedstawia ryc.5
Ryc.5 Przyrost naturalny w Gminie Przodkowo
źródło: Dane własne UG Przodkowo
Bardzo duży wpływ na przyrost naturalny ma ilość zawieranych małżeństw, których konsekwencją są zazwyczaj urodzenia żywe. Ponadto, jak wynika z badań statystycznych ( dane według OBOP), co 3 małżeństwo zawierane jest z powodu oczekiwanego dziecka. Ilość zawartych związków małżeńskich na przełomie ostatnich 10 lat utrzymywała się na stałym poziomie z niewielkim wzrostem w ostatnich 2 latach i w roku obecnym wynosiła 70 związków. Przebieg ilości zawieranych związków małżeńskich obrazuje ryc.6.
Ryc.6 przebieg ilości zawieranych małżeństw w ciągu ostatnich 10 lat
źródło: Dane własne USC Przodkowo
Przyczyny zgonów zestawiono w Tab.4
Przyczyna zgonu liczba osób
Choroby zakaźne i pasożytnicze 2
Nowotwory 11
Choroby układu krążenia 19
Choroby układu oddechowego 5
Choroby układu trawiennego 3
Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenia i abberacjechromosomowe 1
Niektóre stany rozpoczynające się w okresie około płodowym 2
Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badańklinicznych i laboratoryjnych 2
Zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu 9
Ogółem 54
Tab.4 Zgony według przyczyn w roku 2000
Źródło: Dane własne NZOZ w Przodkowie
Wyszczególnienie rok 2000 [w osobach]
Przyrost naturalny 104
Saldo migracji -1
Przyrost rzeczywisty 103
W gminie przeważają rodziny z trójką dzieci, co sprzyja realizacji zasady produkcji rozszerzonej. Na przełomie ostatnich 10 lat w omawianej jednostce nie zaobserwowano żadnych rozwodów. Analizując powyższe dane tj. Przyrost naturalny i saldo migracji otrzymujemy wskaźnik przyrostu rzeczywistego, który w minionym roku wynosił 103 osoby
Tab.5 źródło: opracowanie własne autora
2.5 Struktura zawodowa mieszkańców gminy
Jak już zostało to wspomniane w rozdz. 2.2, 58% procent ludności gminy, to ludność w wieku produkcyjnym, z czego 80% to ludność aktywna zawodowo. Na 100 osób w wieku produkcyjnym, przypadają 72 osoby w wieku nieprodukcyjnym, co jest wartością nieco poniżej średniej dla Powiatu Kartuskiego, która wynosi 76,2 os.. Sytuacją niekorzystną mającą miejsce w gminie, jest rozkład miejsc pracy, gdzie 64% ogółu tych miejsc znajduję się w sektorze I, czyli rolnictwie. W sektorze II pracuje zaledwie 9% ogółu pracujących,
a w sektorze III 27% (w tym w usługach nierynkowych pracuje 260 osób, w sektorze prywatnym 290 osób). Jednakże sytuacja w strukturze zatrudnienia uległa znacznej poprawie w ciągu ostatnich 12 lat. W roku 1988 aż 79% procent aktywnych zawodowo zatrudnionych było w rolnictwie. Sytuacja ta ma stale ulegać poprawie i już teraz obserwuje się pozytywne zjawisko, jakim jest stały wzrost ilości osób pracujących w sektorze III, tj. w szeroko rozumianych usługach. Jednakże należałoby przedsięwziąć odpowiednie kroki, aby zapobiec dalszemu napływowi osób pracujących do sektora I, co mogłoby postawić gospodarkę gminy w niekorzystnym świetle. Należałoby także zaznaczyć, że pomimo tego, iż 64% osób zatrudnionych jest w rolnictwie, to rolnictwo to jest mało efektywne i mało wydajne. Wynika to zapewne z faktu, iż większość młodych ludzi ( w wieku przedprodukcyjny), mieszkających na gospodarstwach nie ma chęci kształcić się dalej po obowiązkowej szkole podstawowej (ewentualnie szkole zawodowej), i pozostaje na gospodarce, a rodziny rolnicze to w przeważającej większości rodziny wielodzietne. Ponadto rolnicy nie dysponują dużymi funduszami i boją się zainwestować w nowoczesne metody uprawy i hodowli, niski jest poziom wykształcenia ludności związanej z rolnictwem. Rolnictwo gminy w obecnym stanie nie jest w stanie sprostać wymogom Unii Europejskiej.
Sekcja procent ogółu pracujących zatrudniony w danej sekcji
Sektor I : rolnictwo i leśnictwo 64%
Sektor II : przemysł i budownictwo 9%
Sektor III : usługi 27%
Tab.6 Pracujący w gminie [w %]
Źródło: Dane własne UG Przodkowo
Na terenie omawianej jednostki znajduję się około 2100 miejsc pracy i głównie koncentrują się one w miejscowości Przodkowo (67,4% usług rzemiosła, 75% usług gastronomii i 53% ogółu sklepów), tam też jest najlepsza dostępność mieszkańców do usług. Z powodu słabego rynku pracy w gminie, duża ilość mieszkańców zmuszona jest do wyjazdów do pracy poza granice gminy. Na szczęście dogodne położenie gminy względem trójmiasta i Kartuz znacznie ułatwia tą sprawę. Obecnie dojazdy do pracy wynoszą 130 osób, zaś wyjazdy 520 osób (szacunek własny autora). Saldo dojazdów jest ujemne o wynosi –390 osób. Główne kierunki wyjazdów to: Gdańsk (175 osób), Kartuzy (141 osób), Gdynia (130 osób). Mała jest aktywność gospodarcza mieszkańców – mała jest liczba podmiotów gospodarczych, a także znacznie mniejsze nakłady inwestycyjne budżetu gminy w przeliczeniu na 1 mieszkańca (wielokrotnie mniejsze niż w podobnych gminach w województwie).
Wykształcenie wyszczególnienie odsetek
Wyższe ogółem 2,1
mężczyźni 2,0
kobiety 2,1
Policealne ogółem 1,1
mężczyźni 0,4
kobiety 1,7
Średnie ogółem 43,5
mężczyźni 50,0
kobiety 36,8
w tym z zasadniczym zawodowym ogółem 30,5
mężczyźni 39,8
kobiety 21,1
Podstawowe ogółem 47,0
mężczyźni 42,6
kobiety 51,5
Tab.8 Wykształcenie ludności w Gminie Przodkowo wśród osób zawodowo czynnych
Źródło: „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego”
Analizując dane zamieszczone w tab.8, można stwierdzić, że poziom wykształcenia mieszkańców gminy jest bardzo niski Tylko znikomy odsetek ludności posiada wykształcenie wyższe (2,1), a prawie połowa ludności czynnej zawodowo posiada zaledwie wykształcenie podstawowe (47,0). Pomimo, że strukturą wykształcenia nieco przewyższamy inne gminy wiejskie w kraju (gdzie odsetek ludzi czynnych zawodowo z wykształceniem wyższym wynosi1,7), to taki stan rzeczy nie może zadowalać
2.6 Oświata gminna
2.6.1Szkoły podstawowe
Obecna baza szkolna (9 szkół pełnych i niepełnych) dysponuje 61 pomieszczeniami do nauki, w których uczyło się w roku 1999/2000 1094 uczniów. Przy kilku szkołach znajdują się mieszkania dla nauczycieli (3mieszkania w Pomieczynie, 3 w Kłosowie i po jednym w Kobysewie i Kosowie) o łącznej powierzchni 438m2. Warunki nauczania w szkołach w gminie w ostatnich latach były znacznie lepsze niż w innych gminach i średnio w woj. Pomorskim (małe zagęszczenie klas; średnio 17,2 ucznia/pomieszczenie) Niski poziom wskaźnika uczniów/pomieszczenia do nauki, wskazuje na pewne rezerwy lokalowe w szkołach. Wprowadzenie od września 1999 roku reformy systemu edukacji spowodowało utworzenie klas gimnazjalnych przy szkołach podstawowych w Przodkowie, Pomieczynie i Czeczewie, które przejęły dla swoich potrzeb część pomieszczeń lekcyjnych. Ponieważ z bazy szkolnej będzie korzystał 1 rocznik dzieci więcej (3-cia klasa gimnazjalna) warunki nauczania nieco pogorszą się (do 18 uczniów/pom., a nawet 22,8 ucznia/pom.), ale i tak wciąż będą lepsze niż średnio w województwie (obecnie 26,8 u./pom.). Liczba dzieci i młodzieży w okresie perspektywy nie ulegnie drastycznemu przyrostowi wobec malejącego udziału tej grupy wiekowej w strukturze wieku ludności, nie jest, więc celowa budowa nowej szkoły podstawowej w gminie.
Szkoły pomieszczenia do nauczania nauczyciele pełnozatrudnieni oddziały Uczniowie Absolwenci
ogółem w tym dziewczęta ogółem w tym dziewczęta
9 66 67 56 860 414 128 68
Tab.9 Szkoły podstawowe w gminie Przodkowo w roku szkolnym 1999/2000
Źródło: „Rocznik statystyczny 2000”, WUS Gdańsk
2.6.2 Gimnazja
W Gminie Przodkowo do września 1999r. Utworzone zostały klasy gimnazjalne w Przodkowie i Pomieczynie. Organizacyjnie są one częścią powołanych na okres 2 lat, tzw. Zespołów szkolnych, łączących szkołę podstawową z klasami gimnazjalnymi i korzystających ze wspólnych pomieszczeń. Klasy gimnazjalne tworzą 6 oddziałów, do których uczęszcza łącznie 126 uczniów (pierwszego rocznika gimnazjalnego):
· Przodkowo – 3 klasy gimnazjalne (3 oddziałów) – 73 uczniów
· Pomieczyno – 2 odziały gimnazjalne – 28 uczniów
· Czeczewo 1 oddział gimnazjalny – 21 uczniów
Szkoły pomieszczenia do nauczania nauczyciele pełnozatrudnieni oddziały Uczniowie
ogółem w tym dziewczęta
3 brak 1 6 126 66
Tab10 Gimnazja w gminie Przodkowo w roku szkolnym 1999/2000
Źródło: „Rocznik statystyczny 2000”, WUS Gdańsk
2.6.3 Szkoły zawodowe
W Przodkowie istnieje Zespół Szkół Agrobiznesu, mieszczący następujące szkoły: Liceum Ekonomiczne, Liceum Zawodowe, Technikum Żywienia Gospodarstwa Domowego, Zasadnisza Szkoła Rolnicza, Liceum Agrobiznesu.
Do końca poprzedniego roku szkolnego 1998/1999 była to szkoła wyłącznie dla młodzieży. Od bieżącego roku szkolnego 1999/2000 uruchomiono Technikum Rolnicze dla Dorosłych. Zespół szkół zabezpiecza nie tylko potrzeby gminy Przodkowo w zakresie kształcenia rolniczego (i nie tylko) młodzieży, ale i dorosłych. Funkcjonowanie tego obiektu przyczynia się do podniesienia poziomu wykształcenia mieszkańców gminy i ogólnego rozwoju oświaty. Warto tu także nadmienić, że od około 3,4 lat szkoła przeżywa rozkwit i tak np. podczas naboru na rok szkolny 1998/1999 osiągnęła najwyższy wskaźnik chętnych na jedno miejsce (3,9 osoby/miejsce) pośród wszystkich szkół powiatu kartuskiego.
Szkoły Oddziały Uczniowie Absolwenci
ogółem w tym klasa 1 ogółem w tym kobiety
ogółem w tym kobiety ogółem w tym kobiety
4 9 300 219 99 66 42 25
Tab.11 Szkoły średnie techniczne i zawodowe w gminie w roku szkolnym 1990/2000
źródło: „Rocznik statystyczny 2000”, WUS Gdańsk
Szkoły Oddziały Uczniowie Absolwenci
ogółem w tym klasa 1 ogółem w tym kobiety
ogółem w tym kobiety ogółem w tym kobiety
1 1 24 11 Brak(b) Brak(b) 26 10
Tab.12 Zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży w gminie Przodkowo w roku szkol. 99/00
Źródło: „Rocznik statystyczny 2000”, WUS Gdańsk
(b) – nie prowadzi się naboru, po ukończeniu szkoły przez obecnych uczniów zostanie ona zamknięta
Szkoły Oddziały Uczniowie Absolwenci
ogółem w tym klasa 1 ogółem w tym kobiety
ogółem w tym kobiety ogółem w tym kobiety
1 1 60 23 60 23 Brak Brak
Tab.13 Szkolnictwo średnie techniczne i zawodowe dla dorosłych w roku szkolnym 1999/00
Źródło: „Rocznik statystyczny 2000”, WUS Gdańsk
2.6.4 Biblioteki
Na terenie gminy znajduje się jedna Biblioteka Publiczno-Szkolna w Przodkowie, z jedną filią mieszczącą się w Szkole Podstawowej w Przodkowie, co powoduje, że na jedną placówkę przypada 3312 mieszkańców. Placówka Publiczno- Szkolna nie spełnia wymogów funkcjonalnych ani obecnie, a tym bardziej w przyszłości. W celu rozwiązania tego problemu proponuje się utworzenie w Przodkowie nowej placówki kultury, tj. Gminnego Ośrodka Kultury, z pełnym programem działalności. Ponadto mieszkańcy gminy nie wykorzystują w pełni obecnie istniejącej biblioteki, co można zilustrować niskim wskaźnikiem wypożyczalności (18,8 woluminów/1000 ludności), który jest znacznie niższy od średniej dla powiatu(25,4 woluminów/1000 ludności).
Księgozbiór w woluminach Czytelnicy Wypożyczenia w woluminach
w tys. na 1000 ludności w tys. na 1000 ludności
18,3 2920 894 16,8 18,8
Tab.14 Księgozbiór, czytelnicy i wypożyczenia w Bibliotece Publicznej
źródło: „Rocznik statystyczny 2000”, WUS Gdańsk
2.7 Mieszkalnictwo i budownictwo mieszkaniowe
2.7.1 Stan aktualny
W Gminie Przodkowo znajduje się 1169 mieszkań i 5198 izb mieszkalnych, o łącznej powierzchni użytkowej 98,2 tys. m2 . Analizując te dane wraz z ogólna liczbą mieszkańców autor opracowania doszedł do wniosku, że mieszkalnictwo w omawianej jednostce nie stoi na zbyt wysokim poziomie. Przeciętne warunki zamieszkania są znacznie gorsze niż średnio w województwie: więcej osób przypada na 1 mieszkanie (w gminie 5,26 osób; w województwie 3, 39) i mniejsza jest powierzchnia mieszkania przypadająca na jedną osobę (gmina 16,0m2/os.; województwo 17,7m2/os.). Sytuacja ta wynika w znacznej mierze z wielodzietność rodzin w gminie, gdyż przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w omawianej jednostce (84,0m2) jest znacznie większa niż średnia w województwie(60,1m2). Skala potrzeb i wielkość zapóźnień w zakresie budownictwa mieszkaniowego pogarsza niska dynamika rozwoju budownictwa mieszkaniowego indywidualnego (brak zasobów kapitałowych mieszkańców) oraz brak rozwiązań systemowych na budownictwo osób najuboższych. To wszystko w obliczu stale rosnącego zapotrzebowania na mieszkania bardzo źle rokuje gminie na przyszłość.
Przeciętna
Liczba izb w mieszkaniu liczba osób powierzchnia użytkowa w m2
w 1 mieszkaniu na 1 izbę 1 mieszkania na 1 osobę
4,45 5,26 1,18 82,9 16
Tab.15 Podstawowe mierniki warunków mieszkaniowych
Źródło: „Rocznik statystyczny 2000”, WUS Gdańsk
2.7.2. Zalecane w stosunku do dalszego rozwoju
Biorąc po uwagę zaistniałe warunki autor tekstu opracował dwa zadania dla programu budownictwa mieszkaniowego które powinny doprowadzić do poprawy warunków zamieszkania w gminie. Do sformułowania tychże zadań (celów) wzięto pod uwagę: rozwój struktury demograficznej i przyrost liczby gospodarstw domowych, oraz przyjęto następujące założenia:
· Dynamika przyrostu ludności (zgodnie z prognozą pomigracyjną) : 154,5
· Dynamika przyrostu liczby gospodarstw domowych: 158,0
· Poprawa warunków zamieszkiwania („rozgęszczenie” mieszkań) z obecnych 5,26 osób/mieszkanie do co najmniej 4,5 osób w 2015 roku oraz poprawa stopnia samodzielności zamieszkiwania gospodarstw domowych.
Zadania (cele) w rozwoju budownictwa mieszkaniowego do roku 2015:
· Wyrównanie istniejących obecnie dysproporcji w warunkach zamieszkiwania w gminie Przodkowo i powiecie kartuskim, co wyraża wskaźnik os./miesz. Wynoszący w gminie 5,26; w powiecie 4,7.
Zadanie to wymaga budowy około 220 nowych mieszkań dla obecnych mieszkańców gminy w celu poprawy standardów zamieszkania i osiągnięcia wskaźnika 4,5 os./miesz.
· Rozwój budownictwa mieszkaniowego w dostosowaniu do rozwoju demograficznego i rozwoju funkcji mieszkaniowej „zewnętrznej”.
Zadanie to oznacza budowę około 840 dalszych mieszkań
Łącznie w okresie 1999-2015 zasoby mieszkaniowe gminy Przodkowo powinny wzrosnąć o około 1060 mieszkań tj. z 1169 do 2229 mieszkań w 2015 roku. Wielkości te zapewniają poprawę warunków zamieszkania z 5,35 osób/mieszkanie do 4,5 osób/mieszkanie. W tej liczbie 1060 mieszkań 550 mieszkań związanych jest z migracją do gminy Przodkowo ludności z zewnątrz. Gdyby nie uwzględniać przyrostu migracyjnego ludności w gminie, to dla poprawy warunków mieszkaniowych ludności gminy (przyrost zgodnie z prognozą biologiczną tj.7500 osób), do roku 2015 zasoby mieszkaniowe powinny wzrosnąć z 1160 mieszkań obecnie do 1660 mieszkań w 2015 roku (dla uzyskania wskaźnika proponowanego na 2015r. 4,5 os./miesz.) czyli o 500 mieszkań
2.8 Problem bezrobocia
Poziomu bezrobocia w gminie jest stosunkowo niski i wynosi zaledwie 5,2% ogółu osób w wieku aktywności zawodowej (w Powiatowym Urzędzie Pracy zarejestrowanych jest około 270 bezrobotnych z terenu omawianej jednostki). Problem bezrobocia jest o wiele mniejszy niż średnio w powiecie (gdzie wskaźnik bezrobocia jest ponad dwa razy większy i wynosi 12,6% ogółu aktywnych zawodowo osób), czy nawet średnio w województwie (13,8% ogółu aktywnych zawodowo to bezrobotni) jednakże ten problem istnieje i nie należy go bagatelizować, gdyż w perspektywie prognozowanego wzrostu udziału grupy produkcyjnej w ogólnej liczbie mieszkańców i stale rosnącego popytu na miejsca pracy (do roku 2015 potrzebne będzie około 1900 nowych miejsc pracy; źródło: opracowanie własne autora) sytuacje może ulec drastycznemu pogorszeniu. Problem bezrobocia jest łagodzony bliską odległością od rynków pracy w Aglomeracji Gdańskiej i Kartuzach, i wyjazdami do pracy mieszkańców gminy. Głównymi przyczynami, powodującymi bezrobocie w gminie są: niskie kwalifikacje zawodowe i wykształcenie (33,7% bezrobotnych to ludzie z wykształceniem podstawowym lub niepełnym podstawowym; 38% to bezrobotni z wykształceniem zasadniczym zawodowym; a tylko 1,4 procent bezrobotnych posiada wykształcenie wyższe), mała mobilność zawodowa i przestrzenna, oraz rolniczy charakter gminy, który znacznie „zawęża” możliwości rynku pracy. Ponad połowa bezrobotnych pozostaje bez pracy od ponad pół roku i nic nie wskazuje, aby znalazła się dla nich praca w najbliższym czasie poprzez powiatowy urząd Pracy. W porównaniu z okresem od roku około 1990 tj. od momentu gwałtownych przemian społeczno-gospodarczych w Polsce, sytuacją bezrobocia uległa, ulega i będzie ulegać polepszeniu, wraz z wzrastającą liczbą miejsc pracy w sektorach II-gim i III-cim.
2.8.2 Propozycje poprawy sytuacji
Aby zapobiec dalszemu pogłębianiu się problemu bezrobocia, gmina Przodkowo powinna podjąć zdecydowane kroki zmierzające do utworzenia nowych miejsc pracy. Autor uważa, że główny nacisk powinno się położyć na ożywienie gospodarcze gminy (które będzie siłą napędową procesów rozwojowych), gdyż widocznym lokalnym efektem tego rozwoju jest wzrost liczby miejsc pracy, a w konsekwencji zmniejszenie poziomu bezrobocia, wzrost zamożności mieszkańców i standardu życia. Autor tekstu uważa iż powinny rozwijać się szczególnie różnego rodzaju usługi, oraz turystyka. Idąc tropem usług, w związku z położeniem gminy nad przelotową droga wojewódzką 224, charakteryzującą się dużym natężeniem ruchu (szczególnie w okresie weekendowym jaki i rożnego rodzaju dni wolnych od pracy) autor tekstu sugeruje utworzenie w Przodkowie Centrum handlowo-usługowego, ukierunkowanego na obsługę turystyki przelotowej. Centrum to łączyłoby w sobie usługi handlu, gastronomii, rzemiosła, administracji gospodarczej, kultury, turystyki itp.. Program usługowy centrum obejmowałby:
· Handel regionalny (wyroby ludowe, pamiątkarstwo)
· Gastronomia (bary szybkiej obsługi)
· Galeria sztuki ludowej i inne atrakcje kulturalne, ewentualnie klub prasy
· Agencje turystyczne (informacje turystyczne, przedstawicielstwa biur podróży)
· Usługi różne (fryzjer, zegarmistrz, fotograf itp..)
Ponadto na terenie gminy powstają obecnie 2 potężne zakłady stolarskie, które mają dać zatrudnienie około 150 osobom (stolarze, kierowcy, księgowi, sprzątaczki itp.).
.