Porównanie jednego z najbogatszych i najbiedniejszych państw Ameryki Północnej

Kanada

Kanada jest największym krajem w Ameryce Północnej i drugim po Rosji co do wielkości krajem świata, ponad 40 razy większym od Wielkiej Brytanii, 18 razy większym od Francji i 32 razy większym od Polski. Kanada zajmuje północną część Ameryki Północnej bez Alaski i Grenlandii. Jest otoczona przez trzy oceany: Atlantycki, Arktyczny i Pacyfik.
Klimat Kanady jest zróżnicowany. Temperatury różnią się znacznie zarówno w skali roku, jak i w zależności od obszaru geograficznego. Na Zachodnim Wybrzeżu klimat jest umiarkowany, z łagodną zimą i ciepłym latem. Wybrzeże Północnoatlantyckie ma klimat chłodniejszy, z surową, sztormową pogodą zimową. Zima w zachodnich górach, w Kanadzie Centralnej i na Preriach jest bardzo mroźna i trwa od listopada do kwietnia w rejonach południowych a dużo dłużej na obszarach północnych. Południowa (najbardziej zaludniona) część Kanady ma klimat wilgotny, z gorącym latem oraz bardzo mroźną zimą.
Za odkrywcę Kanady uważany jest powszechnie Jacques Cartier, bretoński kapitan w służbie króla Franciszka I. W 1534 r. Jacques Cartier opłynął wyspę Nową Funlandię i wylądował na półwyspie Gaspe, tworząc tzw. Nową Francję.
Inny francuski podróżnik, Samuel de Champlain, założył na początku XVII w. miasto Quebec. W 1663r. Kanada, w której mieszkało już 3tys. francuskich osadników, stała się oficjalnie prowincją Francji. Podpisując w 1763r. traktat paryski, Francja zrzekła się Kanady na rzecz Anglików. Po I wojnie światowej powoli umacniała się pozycja i rosła zamożność kraju, który w 1931r. przystąpił dobrowolnie do brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Po wojnie kraj doświadczył wielkiej fali emigracji z państw europejskich, a później, w latach 60., także z Azji, Ameryki Łacińskiej, Włoch, krajów arabskich i z Karaibów. Epoka powojenna przyniosła wzrost potęgi ekonomicznej kraju i ogólny dobrobyt.
Kanadyjska gospodarka charakteryzuje się ciągle - pomimo niekorzystnych zmian w gospodarce światowej (Rosja, Daleki Wschód, Ameryka Płd.) - niską inflacją, zmniejszającą się relacją długu do PNB, oraz rosnącymi inwestycjami w sektorze prywatnym.
Rok 1998 był dla Kanady pomyślnym rokiem pod względem wzrostu gospodarczego i dobrym dla finansów państwa. Widoczne były pozytywne efekty oszczędnościowych decyzji rządu federalnego i władz poszczególnych prowincji. W gospodarce Kanady nastąpiła dalsza poprawa dyscypliny budżetowej i znaczne przekroczenie założeń wynikających z programu sanacyjnego finansów państwa na lata 1994 - 1999.
Produkt Krajowy Brutto w roku budżetowym 1998/99 wyniósł CAD 830 mld (w cenach stałych z 1992 roku), zaś PKB na osobę: 25 000 USD. Stopa wzrostu PKB w roku kalendarzowym 1998 wyniosła + 3,0 %, wobec +3,8% w roku poprzednim. Inflacja pozostawała na niskim poziomie i wyniosła średnio 0,9% dla całego roku, wobec 1,8% w roku 1997. Na koniec 1998 r. dolar kanadyjski był wart 64,80 centów, natomiast średnio w 1998 r. dolar kanadyjski był wart 67.40 centów amerykańskich.,
Korzystne warunki dla rozwoju rolnictwa i osadnictwa na południu kraju oraz wysoka kultura rolna, dają w rezultacie Kanadzie wysokie miejsce w świecie w zbiorach i eksporcie zbóż: pszenicy (5,2% - 6 miejsce na świece) i jęczmienia (6,8 – 3 miejsce na świecie).
Główni partnerzy handlowi to: USA, Japonia, Wielka Brytania, Niemcy i Korea Południowa. Istnieje duży odsetek zatrudnienia w usługach,- wysoki PKB na głowę mieszkańca.
Główne gałęzie przemysłu to: rolnictwo, wydobycie minerałów, ropy i gazu ziemnego, elektrownie wodne, przemysł drzewny i motoryzacyjny. Jego rozwój możliwy jest dzięki ogromnym złożom różnorodnych bogactw mineralnych: rudy uranu rudy (27,4% - 1 miejsce na świecie), niklu, miedzi, cynku (17,3% - 1 miejsce na świecie), żelaza, złota (6,7%), ropy naftowej.
Sektory gospodarcze w Kanadzie wykorzystujące stal i wyroby stalowe, to: przemysł motoryzacyjny, budownictwo, rurociągi, sektor dystrybucji, sektor produkcyjny oraz sektor maszyn i urządzeń, a także drutu i wyrobów z drutu.
W przemyśle stalowym Kanady działa 29 firm produkujących, zlokalizowanych jest głównie w prowincjach Ontario i Quebec, blisko centrów przemysłowych i handlowych Kanady i USA. Całkowita zdolność produkcyjna (ale nie produkcja) przemysłu stalowego Kanady wynosi 15,9 mln ton. Zdolności produkcyjne Kanady w zakresie produktów walcowanych na gorąco wynoszą 9 mln ton (USA - 64 mln ton). W 1998 r., produkcja stali surowej w Kanadzie wyniosła 15,8 mln ton, co oznacza znaczny wzrost w stosunku do produkcji z dwóch lat ubiegłych. W związku ze stałym wzrostem konsumpcji stali wzrósł również znacznie wolumen importu stali (o 18% w stosunku do roku 1997).W 1998 r., wzrósł import stali z Rosji i z innych krajów Centralnej i Wschodniej Europy, a bardzo poważnie zwiększył się z takich kierunków jak Japonia, Korea Południowa, India, Tajlandia i Tajwan. Wzrósł także import z Unii Europejskiej, a zmalał natomiast z USA oraz z Ameryki Centralnej i Południowej.
Jeżeli chodzi o handel międzynarodowy to eksportuje się głównie pojazdy mechaniczne (24%), maszyny (20%), towary przemysłowe (19%). Obroty z zagranicą w 1999 wyniosły – eksport: 277 mld USD, import: 259 mld USD.
Istnieje wiele czynników czyniących Kanadę jednym z najbardziej rozwiniętych państw świata: nie zaistniała sytuacja historyczna, która mogłaby zahamować rozwój gospodarczy państwa; warunki naturalne umożliwiają uprawę zbóż na rozległych obszarach, co czyni Kanadę jednym z przodowników produkcji w tej dziedzinie; kraj jest zasobny w efektywnie wykorzystywane bogactwa naturalne. One pozwalają na zaliczenie Kanady do grupy bogatych krajów wysoko uprzemysłowionych.

Nikaragua

Nikaragua jest jednym z najbiedniejszych krajów półkuli północnej. Dochód na mieszkańca jest wyjątkowo niski, słabną wskaźniki socjoekonomiczne, zadłużenie zagraniczne jest wysokie. Pomimo szkód wyrządzonych przez huragan Mitch, kraj poczynił w ostatnich latach znaczne postępy w stabilizacji makroekonomicznej. W procesie stabilizacji pomogło niewątpliwie zmniejszenie zadłużenia zagranicznego, pomoc międzynarodowa oraz kontynuacja prowadzonych inwestycji zagranicznych. W 1999 roku PKB wzrósł o 6,3%, zmniejszyło się bezrobocie, ale inflacja pozostała na poziomie 12%. Nikaragua ma szansę na zakwalifikowanie do programu Krajów Biednych o Wysokim Zadłużeniu (HIPC), który zakłada udzielenie pomocy pod warunkiem poprawy zarządzania, otwartego wglądu w rządowe operacje finansowe, działań dla zmniejszenia ubóstwa i przestrzegania praw człowieka.
W okresie prekolumbijskim tereny obecnej Nikaragui znajdowały się pod panowaniem Majów. Jako pierwszy Europejczyk do wybrzeży Nikaragui dotarł w 1502 K. Kolumb. Nikaragua, od 1520 roku hiszpańska kolonia, uzyskała niepodległość w 1821 roku. Opór wobec szerzącej się korupcji rządu w 1978 roku zaowocował krótką wojną domową i przejęciem władzy przez marksistowską partyzantkę sandinowską. Pomoc Nikaragui dla lewicowych rebeliantów w Salwadorze skłoniła USA do finansowania w latach osiemdziesiątych partyzantki antysandinowskiej. Wolne wybory w roku 1990 i 1996 przyniosły zwycięstwo opozycji. Lata dziewięćdziesiąte przynoszą powolną odbudowę gospodarki. W 1998 roku poważne szkody wyrządził huragan Mitch.
Panuje tam klimat równikowy. Na wschodnim wybrzeżu pora deszczowa trwa 9 miesięcy, suma roczna opadów 2000- 6000 mm, częste huragany, na zachodnim wybrzeżu pora deszczowa trwa 6 miesięcy, suma opadów do 1500 mm rocznie. Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla stolicy kraju wynoszą: w styczniu 26C i 4 mm, w lipcu 27C i 134 mm. Występujące tam zagrożenia naturalne to silne trzęsienia ziemi, aktywność wulkaniczna, osuwiska; sporadycznie kraj nawiedzają silne huragany
Nikaragua jest słabo rozwiniętym krajem rolniczym. Uprawia się bawełnę i kawę przeznaczoną na eksport. Ziemie użytkuje się w następujący sposób: grunty orne 9%; sady i trwałe plantacje 1%; łąki i pastwiska 46%; lasy i zarośla 27%; inne 17% (1993) Na potrzeby kraju sadzi się kukurydzę, ryż, rośliny strączkowe, warzywa, tytoń, banany. Liczne bogactwa naturalne (najbogatsze w Ameryce Środkowej: złoto, srebro, miedź, wolfram, ołów, cynk, a także drewno i ryby) są w niewielkim stopniu eksploatowane.
Dochód narodowy wyniósł 2 650 USD na 1 mieszkańca w roku 2000. Inflacja: 12% (1999). Zadłużenie: 5,7 mld USD. Struktura zatrudnienia jest następująca: rolnictwo - 43,3%, usługi - 42,7%, przemysł - 14%. Handel zagraniczny: eksportuje się głównie kawę (21%), mięso (20%), bawełnę (11,4%) do USA (16,4%), Niemiec (14,4%) i Japonii (11%), natomiast importuje się półprodukty (23,2%), oleje i produkty surowe (16,4%), produkty gotowe (14,6%) z USA (21,3%), krajów byłego ZSRR (10,2%) i Kuby (8%). Obroty z zagranicą wyniosły – eksport: 573 mln, import: 1,5 mld (1999).
Nikaragua pozostaje jednym z biedniejszych krajów obu Ameryk. Wynika to z czynników historycznych (przeszłość kolonijna kraju, niedawne odzyskanie niepodległości, seria wojen domowych), klimatycznych (częste klęski żywiołowe) oraz niewielkiej wydajności rolnictwa i przemysłu. Dopiero lata 90 XX wieku przyniosły stabilizacje sytuacji makroekonomicznej i nadzieję na poprawę koniuktury.





Kanada Nikaragua
Obszar: 9 976 140 km 129 494 km2
Ludność: 31 281 092 4 812 569
PKB: 722 miliardy USD 1,250 miliardów USD
Wzrost PKB: 3,6% 6,3 %
PKB na 1 mieszkańca: 23 300 USD 2 650 USD
Inflacja: 1,7% 12%
Bezrobocie 7,6% 10,5%
Produkcja en. elekt. 550 852 mln. kWh 2 714 mln. kWh