Agenda setting informacje
Jak prawie przy każdej teorii, również i teorię agenda-setting nie ominęły głosy krytyczne. Davis i Robinson zarzucają badaniom agenda-setting pomi¬nięcie skutków myślenia odbiorców o tym, kto jest ważny, gdzie ważne rzeczy się zdarzają i dlaczego są one ważne.
Dyskusyjny wydaje się także model procesu agenda-setting. Empirycznie nie po¬twierdzono w pełni wpływu mediów na wiedzę i zachowania społeczne. Nie¬którzy badacze sądzą wręcz, że proces ten zachodzi
w odwrotnym kierunku, to znaczy że nie media oddziałują na publiczność, ale publiczność na nie.
Niezależnie od tych głosów krytyki należy podkreślić, że to właśnie teoria agenda-setting stworzyła perspektywę studiów nad długoterminowym oddziaływaniem środków ma¬sowego przekazu na świadomość społeczną. Z racji tego, iż hipoteza agenda-set¬ting ma swoje korzenie w Stanach Zjednoczonych, odgrywa ona ważną rolę
w komunikowaniu politycznym. Dzięki niej odsłonięty zostaje mechanizm kontroli przepływu informacji między trzema filarami demokratycznego systemu politycz¬nego: politykami, obywatelami (publicznością) oraz mediami.
W jaki sposób odbywa się proces „nakręcania” spirali milczenia?
Teoria spirali milczenia bazuje na założeniu, że większość ludzi, odczuwając lęk przed izolacją, wyraża opinie zgodne z tymi, które uznaje się za opinie większości. Jednostki, uważające, że ich opinia jest opinią mniejszości, usiłują ukryć swoje rzeczywiste poglądy lub zmieniają je na opinie, uważane za opinie większości. Taki stan rzeczy powoduje nakręcanie spirali milczenia. W procesie tym niebagatelną rolę odgrywają środki masowego przekazu, które preferują opinię większości i ją nagłaśniają. W ten sposób opinia uznawana za dominującą staje się jeszcze bardziej widoczna i powszech¬nie znana. Osoby, których poglądy się różnią, zamykają się jeszcze bardziej w swoim milczeniu i nie wyrażają swoich opinii na zewnątrz. W tej sytuacji jednostka dostrzega,
że opinie prezentowane przez media nie odzwierciedlają jej poglądów i opuszcza sferę publiczną, zaszywając się w prywatnej.
Dlaczego wpływ mediów na społeczeństwo bywa niedoceniany (E. Noelle Neumann)?
Noelle-Neumann podaje przyczyny, które decydują o tym, że wpływ mediów na społeczeństwo bywa niedocniany. Wymienia kilka najpoważniejszych: rzeczywisty wpływ me¬diów ma charakter kumulatywny i nie da się uchwycić w badaniach jednorazo¬wych, wpływ ten jest wielostopniowy i trudno wyodrębnić rolę, jaką wśród od¬działywań innego rodzaju gra treść przekazów. Kolejną przyczyną jest to, że media oddziałują na odbiorcę wszystkie razem łącznie i wszelkie próby zmierzające do określenia wpływu jedynie radia, telewizji czy prasy (nie mówiąc o poszczególnych tytułach) są praktycznie skazane na niepowodzenie. Media są tylko jednym z wielu składników systemu społecznego, w którym żyje człowiek, i ich wpływ jest zawsze zapośredniczony przez pra¬wa rządzące tym systemem. Wszystkie te trudności autorka uznaje za przy¬czynę drugorzędną – przyczynę pierwszorzędną upatruje w tym, że wyniki badań świadczące o skuteczności oddziaływania są „niewygodne politycznie”. Noelle-Neumann rozprawia się z tymi wszystkimi (dziennikarzami, wydaw¬cami, politykami), którzy media traktują instrumentalnie jako narzędzia reali¬zacji swoich mniej lub bardziej prywatnych interesów.
Według autorki badania nad komunikowaniem dostarczające dowodów na silne oddziaływanie mediów rodzą konflikt z dziennikarzami jeszcze z innego powodu, zadają one bowiem kłam tezie stanowiącej fundament dziennikarskie¬go samookreślenia się: tezie o obiektywności dziennikarzy.
Czym jest opinia publiczna w hipotezie spirali milczenia?
Noelle-Neumann pojęcie „opinia publiczna” definiuje jako opinie kontro¬wersyjne, które można publicznie wypowiadać, nie ryzykując groźby popadnięcia w izolację. Definicja ta stosuje się przede wszystkim do tych okresów, w których dokonują się w społeczeństwie gwałtow¬ne zmiany.
Generalnie można powiedzieć, że tam, gdzie nie ma kontrowersji, tam nie ma opinii publicznej. Warunkiem kontrowersyjności jest istnienie dwóch opinii. W takiej sytuacji nasuwa się pytanie: którą z nich należy uznać za publiczną? Można założyć, że opinią publiczną jest opinia dominującą, i to w podwójnym sensie, tzn. wyrażana zarówno przez większość, jak i przez środowiska opinio¬twórcze. Natomiast właściwą opinią publiczną jest opinia mniejszościowa, która zawsze jest formą przejściową, znikającą bądź wzrastającą. Należy podkreślić,
że zawsze mamy do czynienia z procesem formowania się opinii publicznej, a nie z jej formą stałą. To zjawisko nazywa się dynamiką opinii.
Proszę ocenić hipotezę spirali milczenia. (?)
Hipoteza spirali milczenia opiera się na powszechnie znanym zjawisku konformizmu społecznego. To zjawisko to zmiana zachowania lub opinii danej osoby, spowodowana rzeczywistym lub wyobrażonym naciskiem ze strony jakiejś osoby czy grupy ludzi. Konformizm może wynikać z obserwowania innych w celu uzyskania informacji o właściwym sposobie zachowania. Może być także konsekwencją dążenia do uzyskania akceptacji lub uniknięcia kary. Z tego wynika, że pod wpływem telewizji proces globalizacji objął również zjawisko konformizmu.
Od czego zależy, czy dana osoba chętnie się wypowiada na temat własnych poglądów według hipotezy spirali milczenia?
Zgodnie z hipotezą spirali milczenia ludzie tworzą obrazy rozkładu opinii w swym społecznym otoczeniu oraz oceniają kierunek zmian tych opinii. Kierują się przy tym quasi-statystycznym zmysłem, wyczuciem, które poglądy są większościowe, a które nie. Obserwują, które opinie wzmacniają się, a które tracą zwolenników. Jest to wymaganie wstępne do powstania lub rozwoju opinii publicznej jako interakcji jednostko¬wych opinii
i domniemanej opinii otoczenia.
Gotowość danej osoby do publicznego przedstawiania swych poglądów zmienia się zgodnie z jednostkową oceną rozkładu opinii oraz kierunku jej zmian w otocze¬niu społecznym. Jest większa, jeśli jednostka wierzy, że jej własny pogląd jest coraz bardziej dominujący lub stanie się bar¬dziej powszechny. Jest mniej gotowa do wypowiedzi, gdy czuje, że jej własny pogląd traci poparcie społeczne. Stopień gotowości wypowiadania opinii wyraźnie wpływa na jednostkową ocenę rozkładu opinii na korzyść opinii częściej wy¬powiadanych publicznie.