Cechy i budowa dramatu antycznego
Cechy dramatu antycznego:
1. Światem kieruje przeznaczenie
2. Tzw. 3 jedności - czasu, miejsc, akacji
3. Występuje maksymalnie 3 aktorów mezczyzn
4. Jednorodność
5. Ciągłość akcji
6. Motywy zaczerpnięte z mitologii i historii
7. Skromne didaskalia
8. Mało monologów
9. Tekst tylko recytowany
10. Bohaterowie statyczni
11. Akcja toczy się tylko na dworach
12. Celem - budzić litość i trwogę
Powstanie dramatu w Grecji wiąże się ze świętami obchodzonymi ku czci boga Dionizosa - boga wina, narodzin, śmierci i użycia. W obrzędzie wykorzystywano taniec, śpiew, muzykę i recytację. Ważną rolę odgrywało też opowiadanie jakiejś historii i przeistoczenie się w kogoś innego. Widowiska te musiały być łatwo dostępne szerokiej publiczności, więc teatry budowane były pod gołym niebem na stokach wzgórz.
Główni twórcy dramatu antycznego:
a) Ajschylos
- w jego utworach przeważają partie chóralne, występuje tylko dwóch aktorów
- z 90 dramatów przetrwało tylko 7, np. Prometeusz w Okowach
b) Sofokles
- ograniczył rolę chóru, rozbudował akcję, wprowadził trzeciego aktora
- z ponad 100 sztuk zachowało się jedynie 7, np. Antygona, Król Edyp
c) Eurypides - Elektra
- pogłębił psychologię postaci
Budowa dramatu:
1) prologos - pierwsza scena aż do wystąpienia chóru na orchestrze; zapowiedź wydarzeń
2) parados - pieśń na wejście chóru
3) epeisodia - partie między śpiewem chóru wypełnione monologami lub dialogiem aktorów, najczęściej było ich 5
4) stasimon - komentarz akcji, pieśń chóru
5) komos - scena lamentu i żalu (dotyczy tragedii)
6) exodos - ostatnia pieśń, śpiewana podczas wyjścia chóru
Istotą budowy dramatu antycznego jest wzajemne przeplatanie się stasimonów i epejsodionów. Epejsodiony tworzą akcję utworu.