Alkohol, etanol

Alkohol etylowy jest głównym składnikiem wszystkich trunków, takich jak piwo, wino, wódka czy whisky. W temperaturze pokojowej jest to bezbarwna, palna ciecz o charakterystycznym zapachu. Szybko się utlenia i spala niebieskim płomieniem. Jego 95% procentowy roztwór nazywamy spirytusem. W kuflu piwa znajduje się 5% etanolu, 12% w lampce wina i 40% w kieliszku wódki.
Do celów spożywczych etanol otrzymuje się w wyniku fermentacji cukrowej. W przemyśle używa się natomiast czystszy chemicznie alkohol, którego produkcja jest tańsza niż fermentacja. Wysoka cena alkoholu spożywczego nie jest odzwierciedleniem kosztów jego produkcji. Nakłada się na niego tzw. akcyzę(nawet 300%). Rzeczywisty koszt produkcji 1 litra spirytusu
to niecałe 1,5 USD, czyli ok. 6 zł.
Etanol jest niestety silną trucizną. Wypicie 150-250 g czystego alkoholu naraz może powodować śmierć, choć są to dość rzadkie przypadki i zazwyczaj do zgonu przyczyniają się też inne czynniki. Spożywanie alkoholu etylowego podczas ciąży może prowadzić do wystąpienia u dziecka alkoholowego zespołu płodowego(FAS). Jest to zespół zaburzeń wyrażających się pod postacią opóźnienia umysłowego, dysfunkcji mózgu, zaburzeń w uczeniu się. Przejawiają się nawet w postaci wad serca i obniżeniem IQ.
Etanol w powietrzu także działa negatywnie na człowieka. Zauważono, że przy stężeniu przekraczającym 9400 mg/dm3 drażni oczy i górne drogi oddechowe. Nie ma jednak informacji na temat zatrucia etanolem w warunkach przemysłowych.

Zastosowanie etanolu:
 jest stosowany jako rozpuszczalnik zarówno substancji organicznych i nieorganicznych(lakierów, pokostów, perfum, przypraw),
 surowiec do syntezy sztucznego kauczuku
 surowiec w wielu syntezach chemicznych (np. eteru etylowego, chloroformu, estrów),
 w przemyśle farmaceutycznym (do wyrobu np. nalewek, wyciągów),
 w przemyśle kosmetycznym (do wyrobu perfum, wód toaletowych),
 w medycynie (gł. jako środek odkażający – spirytus salicylowy),
 do produkcji octu spirytusowego,
 środek konserwujący
 jako dodatek do paliw silnikowych w formie odwodnionej razem z benzyną, paliw w tzw. kuchenkach spirytusowych,
 do celów spożywczych (spirytus, wódki)
 w przemyśle cukierniczym do wyrobu tortów, cukierków.
 jako roztwór jodyny do dezynfekcji
 odwodniony etanol do wyrobu spirytusu skażonego – denaturatu
 jako odczynnik chemiczny
 do produkcji aldehydu octowego, eteru etylowego, estrów etylowych

Alkoholizm – choroba całych rodzin
Alkohol etylowy główny składnik napojów alkoholowych otrzymuje się w wyniku fermentacji skrobi lub cukru, pod wpływem enzymów zawartych w drożdżach. Inne substancje, które pojawiają się wśród produktów tego procesu, to polifenole oraz tzw. fuzle, wywołujące objawy typowe dla spożycia nadmiernej ilości alkoholu, nadające napojom ich charakterystyczny smak i aromat. Etanol bardzo szybko wchłania się z przewodu pokarmowego. Już po pięciu minutach można wykryć go we krwi. Skalą, która pozwala określić, ile alkoholu wypił dany człowiek są promile %o. Przy zawartości 1%o człowiek staje się rozluźniony. Przy 3-4%o plącze się język, rozumowanie staje się ograniczone. Często też pojawiają się wymioty, uniemożliwiające dalsze picie. Sen narkotyczny napada przy 5%o. Jednak jeśli osoba z 3-4%o szybko wypije dużą dawkę alkoholu, jego stężenie może przekroczyć nawet 6%o, co powoduje zgon. Znane są też przypadki śmierci przy 4%o. Rekordzistą jest natomiast pewien Białorusin, który miał we krwi aż 9%o!
Statystyki, dotyczące alkoholizmu, biją na alarm W Stanach Zjednoczonych z powodów związanych z piciem alkoholu umiera rocznie ponad 100 tysięcy osób. W polskich szkołach średnich do abstynencji przyznaje się tylko 15% uczniów. Natomiast zaledwie 18% nastolatków uważa, że piwo to też alkohol. Do tej sytuacji przyczyniają się też dorośli: ekspedientki w sklepach reagują na próbę zakupu alkoholu tylko w 20% przypadków.
Alkoholizm, czyli uzależnienie od napojów wyskokowych, polega na niekontrolowanym piciu alkoholu. Wiadomo już, że im młodsza osoba konsumuje trunki, tym większe jest prawdopodobieństwo, że stanie się alkoholikiem. Choroba ta powoduje nieodwracalne zmiany w organizmie, a nawet śmierć.
Alkoholizm jest chorobą całych rodzin. Z jego powodu cierpią też przyjaciele, sąsiedzi, a nawet obcy ludzie. Najgorszą sytuację mają jednak dzieci. Żyją z poczuciem zagrożenia, cierpią. Często są też ofiarami przemocy psychicznej i fizycznej. Zdecydowana większość stara się utrzymać w tajemnicy nałóg rodziców. Ukrywają i tłumią w sobie uczucia, są ciągle narażone na stres, przez co częściej niż ich rówieśnicy zapadają na różne choroby. Niektóre dzieci biorą na siebie odpowiedzialność za swoich rodziców i starają się to wszystko same udźwignąć. Inne zachowują się w sposób demoralizujący, nie uczą się, popełniają drobne przestępstwa.

Etapy uzależnienia
1. Pierwsze niebezpieczeństwo pojawia się w momencie, gdy człowiek zauważa, że alkohol odpręża, redukuje napięcie, ułatwia zasypianie bądź pobudza do działania.
2. Następnie uzależniony poszukuje coraz więcej okazji do wypicia, organizuje imprezy, pije łapczywie, powtarzają się u niej przypadki upicia.
3. Potem w uzależnionym rośnie duma, że uodpornił się na działanie alkoholu, może wypić więcej, jednocześnie jednak pojawia się niepokój związany z trudnością w odtworzeniu okoliczności picia, dziury w pamięci.
4. Następuje etap picia w samotności i powtarza się siadanie za kółkiem po kieliszku.
5. Uzależniony unika tematu swojego picia i staje się agresywny w sytuacji, gdy przypomina mu się o konieczności zaprzestania upijania się i utrudnia dostęp do alkoholu.
6. Ostatni etap następuje, kiedy uzależniony zaczyna zdawać sobie sprawę ze swej choroby i próbuje zerwać z nałogiem, aby udowodnić sobie, że nadal ma kontrolę nad swoim życiem.

Zalety picia alkoholu
Ograniczone spożywanie napojów alkoholowych może korzystnie wpłynąć na nasz organizm. Stwierdzono bowiem, że rozszerza on naczynia krwionośne, co powoduje lepsze dotlenienie komórek. Zwiększa się też poziom tzw. Dobrego cholesterolu, który chroni przed miażdżycą. Dotyczy to przede wszystkim czerwonego wina. Natomiast w jego białym odpowiedniku odkryto substancje niszczące zarazki salmonelli. Piwo ma właściwości moczopędne, więc zaleca się je osobom z piaskiem i kamieniami w nerkach.
Oczywiście, wszystko zależy od ilości. Jeden drink poprawi samopoczucie, odpręży, ułatwi trawienie, a nawet pomoże na przeziębienie. Niestety każdy kolejny będzie wydłużał procesy przyswajania pokarmu, rozbudzi w nas agresję i przyspieszy utratę ciepła.



Negatywna strona napojów alkoholowych
Złe działanie alkoholu dotyczy nas wówczas, gdy spożywamy go zbyt często lub w nadmiernych ilościach. Wówczas kieliszek pustoszy cały organizm. Uszkadza system nerwowy, narządy wewnętrzne: żołądek, jelita, trzustkę, serce. Alkoholicy mają często powiększony i uszkodzony mięsień sercowy i arytmię. Natomiast wszyscy wiedzą, że brak umiaru w piciu powoduje przede wszystkim marskość wątroby, uszkodzenia mózgu. Stąd też biorą się zakłócenia równowagi lub utrata świadomości w czasie upojenia alkoholowego. Wątroba potrzebuje zwykle około godziny na rozkład jednej jednostki alkoholu, a więc po wypiciu 3 litrów piwa lub 2 butelek wina, po ośmiogodzinnych lub nawet dłuższym śnie we krwi pozostaje taka jego ilość, która zmusza nas do rezygnacji z siadania za kierownicą samochodu.
Uzależnienie od alkoholu działa niekorzystnie także na układ nerwowy. Podczas jednego upicia się zniszczone zostaje ok. 6 milionów komórek nerwowych, spośród 20 miliardów, które mamy do dyspozycji.

Mity i fakty o alkoholu
Mit nr 1
Lampka wina czy kufel piwa nigdy jeszcze nikomu nie zaszkodziły.
Fakt:
Rzeczywiście, alkohol wypijany w małych ilościach i sporadycznie nie wyrządza szkód w organizmie. Jednakże w momencie, gdy sięganie po niego staje się zbyt częste lub osoba pijąca ma szczególnie wrażliwy organizm, pozostawia on skutki uboczne.

Mit nr 2
Mężczyźni są odporniejsi na alkohol niż kobiety
Fakt:
Jeśli kobieta i mężczyzna wypiją tą samą ilość danego alkoholu, jego stężenie u płci pięknej będzie wyższe niż u tego drugiego. Jednak zdarza się, że zmiany chorobowe przy alkoholizmie uwidaczniają się szybciej u panów. Zależy to głównie od indywidualnych cech: sposobu odżywiania, stanu zdrowia, skłonności genetycznych.

Mit nr 3
Alkohol poprawia odporność organizmu
Fakt:
Alkohol u osób z gorączką i stanami zapalnymi hamuje działalność białych ciałek krwi, które są odpowiedzialne za zwalczanie infekcji. Jednocześnie osłabienie systemu odpornościowego przez alkohol zwiększa podatność nie tylko na zwykłe infekcje, lecz także na choroby nowotworowe.

Mit nr 4
Alkohol dodaje sił.
Fakt:
Alkohol sprawia wrażenie przypływu sił przez chwilę po spożyciu. Jednak systematyczne picie osłabia układ mięśniowy i nerwowy, co powoduje nawet zanik mięśni.

Mit nr 5
Alkohol zapobiega chorobie wieńcowej i zawałom serca
Fakt:
Co prawda odkryto, że alkohol opóźnia procesy miażdżycowe, jednak działa bardzo niekorzystnie na sam mięsień sercowy, prowadząc do zwyrodnienia. Uszkadza też śródbłonek naczyń krwionośnych, co może powodować ich pęknięcia, a następnie wylew lub zawał.


Mit nr 6
Alkohol jest dobrym lekiem na sen
Fakt:
Mocny sen po spożyciu alkoholu jest wynikiem zatrucia nim. Człowiek podczas tego letargu nie odpoczywa właściwie, a sam sen nie jest fizjologiczny.

Mit nr 7
Alkohol leczy nerki
Fakt:
Rzeczywiście, osoby z kamicą nerkową często słyszą u lekarza poradę picia piwa, ze względu na jego działanie moczopędne. Jednak nawet piwo może uszkadzać inne narządy.