Ryby, gady, charakterystyka ptaków, ekologia ,cykl rozwojowy glisty ludzkiej
RYBY ŚR WODNE: opływowy kształt ciała, śluz, łuski, linia naboczna, skrzela, pęcherz pławny, 1 obieg krwi, rozdzielnopłciowość. Znaczenie: pokarm, wskaźnik czystości wód, sport łowienie. PŁAZY ŚR LĄDOWE: kończyny do poruszania się, oparcie dla kończyn- obręcze miednicowe i barkowe, workowate płuca, serce ma 2 przedsionki i 1 komorę, 2 obiegi krwi, oko z powiekami, ucho wewn. i śr, kręgosłup poł z czaszką, poł.ruchome, umożliwia potakujące ruchy głową.
ŚR WODNE: kijanki oddychają skrzelami, ogon kijanki ma płetwę, skóra pokryta śluzem, palce poł błoną, zapłodnienie w wodzie, jaja składane do wody, zapłodnienie zewn , rozwój złożony. Znaczenie płazów: utrzymują równowagę biologiczną w środowisku bo jedzą owady, źródło białka zwierzęcego
GADY ŚR LĄDOWE: sucha skóra, brak gruczołów śluzowych, kończyny podciągnięte pod tułów, palce zakończone pazurami- umożliwiają przyczepność, ruchoma głowa, oko osłonięte 3 powiekami, skostniały szkielet, obecność klatki piersiowej- ochrona narządów wewn, szczęki z niezróżnicowanymi zębami, gąbczaste płuca, 2 obiegi krwi, serce składa się z 2 przedsionków i komory z niepełną przegrodą, silniejszy rozwój mózgu, rozdzielnopłciowość, zapłodnienie wewn wyst u samców narządów kopulacyjnych, obecność błon płodowych- gady są owodniowcami. Znaczenie gadów : odżywiając się owadami, ślimakami czy gryzoniami, będącymi szkodnikami upraw, lasów , regulują ich liczebność. - Mięso żółwi, węży, krokodyli jest jadalne. -wykorzyst w przemyśle skórzanym, zdobniczym i farmaceutycznym do produkcji leków, np. jad węży. Rys błony płodowe:
CHARAKTERYSTYKA PTAKÓW- przyst do lotu: kości pneumatyczne- wypełnione powietrzem, ciało pokryte piórami, przednie kończyny przekształcone w skrzydła, aerodynamiczna sylwetka, cienkościenne płuca oraz obecne worki powietrzne, które wspomagają oddychanie i pozwalają na dostarczenie tlenu do płuc podczas wdechu i wydechu, 2 przedsionki i 2 komory, 2 obiegi krwi, obojczyki zrośnięte w literę V, na mostku wyst grzebień kostny, który jest miejscem przyczepu dla mięśni skrzydeł, lekka czaszka, odcinek szyjny- jedyny ruchomy odcinek kręgosłupa, b. dobrze rozwinięty wzrok, jajorodność. Znaczenie ptaków : owadożerne, drapieżne zjadają ogromne ilości gryzoni, korzyści z hodowli, pożywienie, wykorzysta w gospodarce- pióra.
EKOLOGIA to nauka zajmująca się zależnościami między org żyjącymi w określonym środowisku, a także między org a środowiskiem. POPULACJA- to zbiór osobników danego gat na danym terenie powiązanych wzajemnymi zależnościami, mogących się krzyżować, wydawać płodne potomstwo. EKOSYSTEM- biocenoza +biotop BIOCENOZA- producenci + konsumenci BIOTOP- środowisko nieożywione BIOM- zbiór ekosystemów na terenie szerszym geograficznie
CECHY populacji biologicznej: -struktura przestrzenna: równomierne: np. rośliny w sadzie, drapieżniki, kaktusy); skupiskowe : stada, ławice ; losowe: biedronki, muchy, owady.- stosunki liczbowe : liczebność (liczba osobników populacji) ;zagęszczenie (ilość osobników na jednostkę powierzchni lub obj) krzywe wzrostu populacji.
Jajorodność - najbardziej rozpowszech forma rozrodu płciowego zwierząt, polegająca na rozwoju zarodkowym w jaju wydalonym z organizmu matki przed zapłodnieniem (u wielu bezkręgowców, ryb) lub tuż po zapłodnieniu (u gadów, ptaków), jaja zwierząt jajorodnych zawierają substancje odżywcze.
Żyworodność: forma rozrodu występująca u ssaków łożyskowych, torbaczy, niektórych ryb, płazów i gadów oraz nielicznych bezkręgowców. Rozwój zarodkowy zwierząt żyworodnych przebiega w organizmie matki; zarodek jest odżywiany za pośrednictwem łożyska lub struktur spełniających podobną funkcję.
Jajożyworodność: Sposób rozrodu wielu gatunków zwierząt z różnych grup systematycznych; zarodek rozwija się w jaju (wewnątrz błon jajowych, kosztem substancji odżywczych żółtka, a nie kosztem substancji dopływających z organizmu matki) ale jajo nie jest składane do środowiska lecz pozostaje w organizmie matczynym; młody osobnik opuszcza osłonki jajowe zaraz po złożeniu jaja albo wykluwa się z jaja wewnątrz układu rozrodczego matki (wówczas samica rodzi potomstwo zdolne do samodzielnego życia); wyst np. u niektórych rekinów, niektórych salamander i ropuch oraz u niektórych jaszczurek i węży, a także u niektórych meduz, ukwiałów, ślimaków, roztoczy i skorpionów.
Cykl rozwojowy glisty ludzkiej: Samica skł na dobę 200000 jaj, wydostają się na zew. z kałem żywiciela. Przy odp temp., wilgotności i dostępie do tlenu rozwija się w jaju larwa. Zarażenie następuje po połknięciu jaja, np. na niemytych jarzynach, jajo dostaje się do żołądka i jelita. Pod wpływem enzymów trawiennych z osłon jaj wydobywają się larwy, które przebijają ściany naczyń krwionośnych jelita i z krwią wędrują do płuc. Tam larwy szybciej się rozwijają i wzrastają, dostają się do tchawicy i gardła, potem wędrują do żołądka i jelita cienkiego i po ponownym linijęciu osiągają dojrzałość płciową. W przewodzie pokarmowym człowieka samice żyją rok. Tasiemiec uzbrojony osiąga długość od 2 do 4 metrów. Zarażamy się nim jedząc niebadane mięso wieprzowe zawierające wągry.
Cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego 1.wydalenie członu wypełnionego jajami przez żywiciela ostatecznego-człowieka, 2.zjedzenie jaja przez żywiciela pośredniego-świnię, 3.w przewodzie pokarmowym żywiciela pośredniego z jaj wydostaje się onkosfera – larwa 4.onkosfera przebija ścianki jelita, dostaje się do naczyń krwionośnych i z krwią wędruje do mięśni 5.w mięśniach osadza się i przekształca w wągra- postać larwalną tasiemca, którą zaraża się człowiek 6. po zjedzeniu mięsa z wągrami przez żywiciela ostatecznego-człowieka, w jego przewodzie pokarmowym następuje rozpuszczenie otoczki, a tasiemiec osadza się w jelicie cienkim i zaczyna produkować człony.