Wojna polsko-ukraińska,Powst wielko, 1919traktat pokojowy-wersalski ,Konflikt z Czechosłowacją-Śląsk Cieszyński, Konflikt z Czechosłowacją-Śląsk Cieszyński, Konflikt z Czechosłowacją-Śląsk Cieszyński, Bitwa warszawska, (nazywana też Cude

Wojna polsko-ukraińska konflikt zbrojnym o zamieszkałą przez Polaków i Ukraińców Galicję Wschodnią. Stronami konfliktu były: Zachodnioukraińska Republika Ludowa po jednej stronie oraz polskie społeczeństwo Lwowa i lokalny lwowski Komitet Ochrony Dobra i Porządku Publicznego (Tymczasowa Komisja Rządząca;po 11,11 rząd polski, po drugiej stronie. Wojnę rozpocz Ukraińcy organizując zamach zbrojny celem przejęcia władzy nad spornym terytorium. Wywołało to spontaniczną kontrakcję Pl.którzy stanowili większość mieszkańców miast(obrona Lwowa, Przemyśla, Borysławia).Wojna rozpoczęła się we Lwowie 1 listopada 1918,a zakończ 17 lipca 1919, kiedy wojsko polskie wyparło armię ZURL za Zbrucz, który stał się rzeką graniczną.
Powst wielko W Poznańskim pozostawały uzbrojone wojska niemieckie. Było tam jeszcze sporo niemieckich urzędników. Polacy niemieli pewności,czy Wielkop zostanie przyznana do Pl.Postanowili nie czekać,sami rozstrzygnąć o przynależności do Polski.począt grudnia 1918 roku zwołano w Poznaniu Sejm Dzielnicowy,który uhwalił włączenie Poznania i okolic do państwa polskiego. Wybrana przez Sejm Naczelna Rada Ludowa organizowała administrację polską.Niemcy nie ustępowali,organizowali ”bojówki”, aby walczyć z ludnością polską. 26 grudnia do Poznania przybył Ignacy Paderewski, który powrócił z emigracji aby objąć funkcję premiera w nowym rządzie. Następnego dnia zorganizowano wielką uroczystość patriotyczną.To święto zdenerwowało Niemców, którzy zaatakowali tłumy. Ludność Poznania natychmiast chwyciła za broń.Wybuchło 27,12,1918 roku Wojskami powstańczymi kierowali major S. Taczak i generał J. Dowbór -Muśnicki. 16 II 1919 walki przerwano na skutek rozejmu międzyNiemcami a państwamiEntenty Trewirze.Formalne włączenie Wielkop do Pl nastąpiło po podpisaniu traktatu wersalskiego 28 VI 1919traktat pokojowy-wersalski podpis przezNiemcy i państw ententy.Gdy w Poznańskiem trwały zmaganiaPolsko-niemieckie,wParyż rozpocz się konferencja pokojowa, kończąca IWŚ. Mocarstwa ustalały warunki dla pokonanych Niemiec, tworzyły nową mapę Europy. Polskę reprezentował: Dmowski i Paderewski.Po długich sporach podpis traktat pokojowy wWersalu podParyżem w czerwcu 1919 roku. Bez żadnych ograniczeń przyznano nam Wielko (bez Wschowy, Babimostu,Międzyrzecza,Skwierzyny) Pomorze Gdańskie bez Gdańska z pasem wybrzeża. Gdańsk i okolice ogłoszono-Wolne Miasto. O przynależności Warmii, Mazur, Powiśla oraz Górnego Śląska miała zadecydować ludność zamieszkująca te krainy(plebiscyty)Mały traktat wersalski - podpisany w 1919 przez niektóre państwa, m.in. Polskę, Rumunię, Grecję Czechosłowację, Jugosławię, po I wojnie światowej. Gwarantował poszanowanie i obronę praw mniejszości narodowych zamieszkujących kraje, które traktat podpisały.Traktatu tego nie podpisały minRosja Niemcy, dlatego nie respektowano tam praw mniejszości, a Liga Narodów nie mieszała się w sprawy tych państw, nie chcąc konfliktu. Konflikt z Czechosłowacją-Śląsk Cieszyński-Największy konflikt graniczny dotyczyłŚląskaCieszyńskiego i rozgrywał się w kilku etapach, głównie między rokiem 1918 a 1938. 5.12.1918 w wyniku uzgodnień lokalnych rad: polskiej Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego (w skład weszli:JózefLondzin,Tadeusz Reger, Jan Michejda) i czeskiej mieszany narodowościowo teren Śląska Cieszyńskiego został podzielony według kryterium etnicznego z zastrzeżeniem, że tę umowę muszą zaakceptować rządy centralne. Wg umowy stronie polskiej przypaść miały powiaty bielski, cieszyński i część powiatu fryszteckiego.przyczyną konfliktu W 1918 roku ustalono z władzami czeskimi, że tereny przygraniczne zamieszkałe w większości przez Polaków zostaną włączone do Polski. Czesi złamali to porozumienie i w 1919 roku kiedy Polska zajęta była walką z Niemcami i Ukrainą, Czesi zajęli wschodnią część Śląska Cieszyńskiego do rzeki Olzy. 28. 07. 1920 roku mocarstwa koalicji przyznały CzechomZaolzie, Spisz iOrawę-tereny zamieszkałe w większości przez ludność polską i bogate w złoża mineralne. Polsce przyznano tylko niewielki skrawek tego terenu.Wojna polsko-bolszewicka (1919-1921),walki toczone przez Pl przeciwRosji Radzieck o kształt granicy wschodniej i utrzymanie niepodległości.Po kapitulacjiNiemie rządRadziecki unieważnił ustalenia pokoju brzeskiego i rozpoczął operację zbrojną o kryptonimie Wisła (operacja Wisła, 1919).W jej wyniku wojska radzieckie miały wesprzeć ferment rewolucyjny ogarniający po zakończeniuIWŚ EuropęŚrodk.Akcja miała zapoczątkować rewolucję europejską i przynieść zwycięstwo komunizmowi. W 12.1918 wojska radzieckie zajęły Mińsk, w styczniu 1919 Wilno i Kowno. 27.II.1919 proklamowano powstLitewsko-BiałoruskiejSocjalistycznej RepubRadzieckiej. Zajmowaniu terenów białorusko-litewskich przezArmięCzerw przeciw stawiała się jedynie ludność polska, organizując oddziały samoobrony. Konferencja w Spa (5 lipca 1920 - 16 lipca 1920) - spotkanie przedstawicieli państw Ententy oraz m. in. Polski, Czechosłowacji i Niemiec odbywające się latem 1920 r. w belgijskim mieście Spa. Konfer dotyczyła niemieckich opóźnień w wykonywaniu postanowień traktatu wersalskiego (zwłoka w rozbrojeniu i spłatach reparacji wojennych).Na spotkaniu podjęto decyzje:ustalono, że dzień 1 stycznia 1921 będzie dniem ostatecznym na rozbrojenie wojsk niemieckich określono wysokość miesięcznych dostaw węgla z Niemiec, jako reparacje na rzecz państw ententy W konferencji brał udział polski premier WGrabski, który prosił o pośrednictwo państw zachodnich w rokowaniach z bolszewikami. Przedsta wiciele Ententy wyrazili zgodę na udział w negocjacjach w zamian za znaczne ustępstwa strony polskiej.10 lipca Grabski zgodził się na wycofanie polskich wojsk na linię Curzona oraz oddanie Wilna Litwie. premier przystał na niekorzystne decyzje w sprawie podziału Śląska Cieszyńskiego i kontroli nad Gdańskiem.Józef Piłsudski był od początku przeciwny misji polskiego premiera, ponieważ w decyzjach aliantów nie widział żadnych zadowalających rozwiązań dla Plski. Klęska WGrabskiego w Spa stała się przyczyną dymisji jego rządu (24 lipca 1920) i powołania rządu obrony narodowej pod kierownictwem Wincentego Witosa.Bitwa warszawska, (nazywana też Cudem nad Wisłą), stoczona w dniach 12-15 sierpnia 1920 w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1919-1921. Decydująca bitwa tej wojny zdecydowała o zachowaniu niepodległości przez Pl i nie rozprzestrzenieniu się rewolucji komunistycznej na Europę Zachodnią. Kluczową rolę odegrał manewr oskrzydlający wojskaRosjiradzieckiej przeprowa dzony przez J.Piłsudskiego, wyprowadzony znad Wieprza 16 sierpnia,Przełom w wojnie polsko-radz (bitwa warszawska): Rosja całkowicie pewna sukcesu chciała atakować Warszawę od frontu i zachodu. Z pomocą armii Tuchaczewskiego miały ruszyć jeszcze armia Jegorowa, ale Stalin zażyczył sobie, aby zaatakowała ona Lwów. I dlatego właśnie stał się możliwy Cud nad Wisłą w nocy 14/15.08.1920. Walki zaczęły się 12.08.1920. i Rosja odnosiła sukces na początku, ale gdy grupa manewrowa Piłsudskiego weszła na tyły armii wroga, zaczął się jego paniczny odwrót.Walki ustały 18.10.1920. Bitwa wa-wska obroniła nie tylko niepodległość Pl, ale bolszewizację Europy.Ryski traktat pokojowy, układ podpisany w Rydze pomiędzy Polską, Rosją Radziecką i UkrainąRadziecką po zakończeniu wojny pl-bolszewickiej 1919-1920. Ustalał wschodnią granicę Polski wzdłuż linii Dzisna-Dokszyce-Słucz-Korzec-Ostróg-Zbrucz;Polska wyrzekała się wszelkich pretensji do terenów położonych na wschód, Rosja Radziecka zaś i Ukraina Radziecka - na zachód od wyznaczonej granicy. Traktat zobowiązywał strony do wzajemnego poszanowania praw mniejszości narodowych oraz przestrzegania zasad tolerancji religijnej. Rosja Radziecka i Białoruś Radziecka oraz Ukraina Radziecka zobowiązały się zwrócić Pl wszystkie ruchome dobra kultury narodowej wywiezione z ziem polskich po 1772.Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu - 11 lipca 1920. Jeden z dwóch plebiscytów dot. Polski, wyznaczonych w 1919 r. w wersalskim traktacie pokojowym, kończącym I wojnę światową. Nad ich przebiegiem czuwały komisje międzysojusznicze powołane przez Ligę Narodów. Argumentem na rzecz włączenia tego obszaru do Polski było przede wszystkim to, że 80 % jego ludności posługiwało się w życiu codziennym językiem polskim - a więc, zgodnie z przyjętą w traktacie wersalskim zasadą tworzenia państw narodowych, obszar ten powinien znaleźć się w Polsce. Traktat wersalski jednak Polsce nie przyznawał tych obszarów. O ich przynależności miał zadecydować plebiscyt.
Powstania Śląskie, zbrojne wystąpienia ludności polskiej przeciw niemieckiemu panowaniu na Górnym Śląsku, miały na celu przyłączenie tych ziem do państwa polskiego.
28 czerwca 1919 roku doszło do podpisania przez Niemcy oraz państwa zwycięskiej koalicji Wersalskiego Traktatu Pokojowego. Niemcy utraciły wówczas na rzecz Polski Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie. Gdańsk został wolnym miastem,na terenie Górnego Śląska, Warmii i Mazur miały zostać przeprowadz plebiscyty.Polacy nie byli zadowoleni z postanowień traktatu. Uważali, że Górny Śląsk powinien zostać przyłączony do Polski. I powstanie śląskie Bezpośr przyczyną pierwszego powstania (17-26 VIII 1919 rozczaro wanie ludności pl decyzją wersalskiego traktatu pokojowego o zarządzeniu plebiscytu na Górnym Śląsku.objęło powiat rybnicki i pszczyński oraz część okręgu przemysłowego. Rozpocz się strajkiem generalnym, wybuchło spontanicznie, praktycznie bez przygotowania i po kilku dniach krwawych walk zostało stłumione przez oddziały niemieckiego Grenzschutzu.II powstanie śląskie(19/20-25 VIII 1920) objęło większą część okręgu przemysł oraz powiaty: lubliniecki, pszczyński, raciborski i rybnicki. Powstańcy żądali usunięcia policji i in. niemieckich organizacji zbrojnych i utworzenia polskih"straży obywatelskich" Bezpośrednim celem powst było zademonstrowanie siły żywiołu polskiego oraz obrona przed atakami niemieckiego terroru. Francuskie oddziały rozjemcze zachowały się neutralnie, podczas gdy Włosi wspólnie z Niemcami zwalczali powstanie.24 sierpnia postulaty powstańców częściowo zrealizowano, Między narodowaKomisja Plebiscytowa zarządziła usunięcie policji niemieckiej i utworzenie specjalnej, mieszanej policji plebiscytowej (Abstimmungspolizei - Apo). 28 sierpnia akcja powstańcza została całkowicie wstrzymana.IIIpowstanie śląskie(2/3 V-28 VI 1921), o najw zasięgu, zostało poprzedzone strajkiem powszechnym. Związane z niepomyślnym wynikiem plebiscytu i zamiarem państw Koalicji (głównie Wielkiej Brytanii i Włoch) przyznania Niemcom całego okręgu przemysłowego. 2/3 V 1921 W. Korfanty wydał Manifest do Ludu Górnego Śląska, w którym zrzekł się funkcji komisarza plebiscytowego (Polski Komisariat Plebiscytowy) i obwołał dyktatorem powstania. 25 czerwca podpisano porozumienie o wyznaczeniu linii demarkacyjnej, zaprzestaniu walk wycofaniu sił niem. powstańczyh z terenu plebiscytowego. Powstanie wpłynęło na korzystną dla Pl zmianę postanowień Rady Ambasadorów (20 X 1921) o podziale Górnego Śląska. W wyniku rewizji wcześniejszych ustaleń Polska otrzymała ok. 30% obszaru plebiscytowego z Katowicami włącznie. Główną siłą zbrojną w powstaniach była Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska. Ważniejsi przywódcy: W. Korfanty, M. Mielżyński, M. Paluch, K. Zenkteller-Warwas, A. Zgrzebniok.Podział Górnego Śląska1921 roku między państwami Ententy toczył się spór o rozstrzy gnięcie sprawy Polski.Wobec niemożności osiągnięcia kompromisu spór przeniesiono na forum Ligi Narodów. 12paźdz Rada Ligi podjęła decyzję o podzialeGórnegoŚląska pomiędzy Pl i Niemcy. Decyzję zaakceptowała 20 października Rada Ambasadorów. Z obszaru plebiscytowego o pow 11008 km2, zamieszkałego przez 2112700 mieszkańców,Pl otrzymała 3214km2-29%,z ludnością 996 tys-46%W przyznanejPl części mieszkało około250 tys. Niemców. W Niemczech natomiast pozostało około530tysPolaków.Do Pl powróciły powiaty:Katowice,KrólewskaHuta,Lubliniec,Tarnowskie Góry, Świętochłowice, Rybnik i Pszczyna. Była to z gospodarczego punktu widzenia bardzo wartościowa część Górnego Śląska.poza granicami Pl pozostała jeszcze duża część Górnego Śląska z liczną ludnościąPlską.Przyznana Pl częśćGórnegoŚląska włączona została formalnie w granice państwa polskiego w1922,po opuszczeniu jej przez Komisję i wojska alianckie.MAŁA KONSTYTUCJA Wybory do Sejmu Ustawodawczego przeprowadzono w dniu 26 stycznia 1919r. Sejm zebrał się zwołany dekretem Naczelnika Państwa, w dniu 9 lutego 1919r.Sejm przyjął oświadczenie Józefa Piłsudskiego, że składa urząd Naczelnika Państwa, do wiadomości i podziękował za sprawowanie urzędu w służbie dla Ojczyzny.W wyniku prac pierwszego Sejmu Ustawod w 20 lutego1919r. została uchwalona Mała Konstytucja. Był to tymczasowy akt prawny regulujący ustrój państwa do czasu opracowania w pełni dojrzałej konstytucji.Władzę sprawował Sejmu Ustawodawczego, który był władzą suwerenną, miał wyłączne prawo uchwalania ustaw, a ponadto od roku 1920 posiadł prawo do decyd o zaciąganiu kredytów i emisji banknotów. Sejm powierza dalsze sprawowanie urzędu Naczelnika Państwa J Piłsudskiemu. Naczelnik Państwa stał na czele administracji cywilnej i wojskowej. W uzgodnieniu z sejmem powoływał rząd i reprezentował państwo na arenie międzynarodowej. Każdy akt państwowy Naczelnika wymagał zatwierdzenia odpowiedniego ministra i premiera, nie był on więc w pełni niezależny. Rząd obejmował głównie takie działy jak; gospodarka, oświata i kultura, a wyróżniała go silna władza premiera. Naczelnik Państwa i rząd był odpowiedzialny w swych działaniach przed sejmem. Na mocy małej konstytucji Polska była republiką burżuazyjno – demokratyczną.
Piłsudzki Józef - działacz socjalistyczny niepodległościowy, Naczelnik Państwa, premier i dyktator w II Rzeczpospolitej; od 1893 r.członek PPS; w latach 1908 organizator i uczestnik akcji bojowych; w latach 1908-1914 organizował formacje paramilitarne w Galicji; walczył w Legionach, zainicjował powstanie POW;w maju 1926 r. dokonał zamachu stanu i stał się faktycznie dyktatorem, zapoczątkował rządy sanacji: odcinał się od ideologii politycznych i systemu partyjnego,, za podstawę władzy uznawał wojsko;Dmowski Roman - główny ideolog i faktyczny przywód¬ca narodowej demokrac; polityk,;w1893 r. założył tajną Ligę Narodową; w1907-1909; w czasie I światowej reprzentował orientację antyniemiecką; przewodn Komitetowi Narodowemu Polskiemu; Prezentował PlPodczasParyskiejKonferencjiPokojowej;w 1923 sprawował urząd ministra spraw zagranicznych; postulował odejście od romantycznego patrityzmu na rzecz służby interesom narodu; był za stworzeniem państwa jednolitego narodowo, zwalczał ruchy liberalne;Paderewski Ignacy Jan - działacz narodowy i polityk; podczas I wojny światowej działał na rzecz sprawy Pl na Zachodzie;reprezentował Pl na konferencji paryskiej; w 1919sprawował funk premiera i ministra spraw zagranicznyh państwa polskiego;20-1921 był przedstawicielem Pl w Lidze Narodów; Jędrzej Moraczewski-Iszy premier odrodzonej Pl Linia Dmowskiego –proponow granic Pls przedst przez stronę polską na paryskiej konferencji pokojowej, na której domagano się włączenia do Polski, oprócz otrzymanych i wywalczonych terenów, całego Górnego Śląska, Pomorza z Gdańskiem, Warmii i Mazur, Litwy, wschodniej Białorusi i ukraińskiej Żytomierszczyzny. Propozycja ta została odrzucona, a w późniejszym okresie wycofał się z niej także autor - Roman Dmowski, który wopowiedział się podczas negocjacji, kończących wojnę polsko-bolszewicką przeciwko włączeniu do Polski m.in. Mińska Białoruskiego. Tłumaczył to chęcią budowy państwa bez mniejszości narodowych Linia Curzona projekt brytyjski z 8 grudnia 1919 polskiej granicy wschodniej. Na paryskiej konferencji pokojowej kończącej I wojnę światową ustalono polską granicę zach (z Niemcami), natomiast nie ustalono wschodniej, ponieważ Wielka Brytania i Francja liczyły na restytucję przed bolszewickiej Rosji, projekcie linii demarkacyjnej oparli się na granicach III rozbioru Polski czyli na przebiegu zach granicy Rosji z 1795 roku. Przedstawiona w 8 grudnia 1919 linia Curzona biegła według sztucznej wschodniej granicy d. obwodu białostockiego guberni grodzieńskiej , dalej Bugiem do dawnej granicy austriackiej tzn. doSokala.Nieobejmowała Galicji,poneważ chodziło o granicę polsko-rosyjską,a Galicja do Rosji nigdy nie należała, więc potraktowano ją odrębnie. Tymczas Komitet Rewolucyjny Polski (TKRP- utworzony przez polskich komunistów w czasiewojny polsko-sowieckiej 23 lipca 1920. w Smoleńsku, Odezwę o przejęciu władzy w Pl ogłoszono 30 lipca wBiałymstoku.SamTKRP zainstalował się wPałacuBranickich.Tego samego dnia wydano stworzony przez Dzierżyńskiego Manifest do polskiego ludu roboczego miast i wsi, który m.in. zapowiadał utwPolskiejRepubliki Rad,nacjonalizację ziemi, oddzielenieKościoła od państw oraz wzywał masy robotnicze do przepędzenia kapitalistów, zajmowania fabryk i ziemi oraz tworzenia komitetów rewolu cyjnych jako organów nowej władzy.22 sierpnia komitet opuściłBiałystok wraz wycofującymi się Sowietami i udał do Mińska. Wkrótce został rozwiązany jego członkowie zostali przydzieleni do sztabów frontowych lub obozów jenieckich w celu werbowania ochotników do Pl Armii Czerwonej. Członkowie:Julian Marchlewski(przewodniczący);Edward Próchniak (sekretarz);Feliks Dzierżyński;Feliks Kon;Józef Unszlicht;RadaObronyPaństwa nadzwyczajny tymczasowy organ parlamentarno-rządowy powołany do życia przez Sejm Ustawodawczy ustawą z 1 lipca 1920.Została stworzona w okresie zagrożenia państwa przez agresję bolszewicką. Uprawniona do decydow o wszystkich sprawah dotyczących prowadzenia i zakończenia wojny.jej skład:Naczelnik Państwa - przewodniczący,marszałekSejmu Ustawodawcz, dziesięciu posłów wybranych przez Sejm (reprezentanci partii),premier (określany owych czasach jako "Prezydent Ministrów") - jako zastępca przewodniczącego,3ministrów wyznaczonych przez Radę Ministrów,Uprawnienia Naczelnika Państwa jako przewodniczącego obejmowały: zwoływanie posiedzeń ROP, przewodniczenie obradom, ustalanie porządku obrad; władza jego została poważnie ograniczona.;ROP decydowała o wszelkich sprawach związanych z prowadzeniem wojny i jej zakończeniem oraz zawarciem pokoju. Jej zarządzenia miały być natychmiast wykonywane.Plebiscyt głosowanie powszechne ludności danego terytorium związane z określeniem jej woli co do podst-wych zagadnień związanych z jego funkcjonowaniem, np.dotyczący przynależności państwowej.Naczelnik państwa –urzęd polskiej głowy państwa, sprawowanego przez Józefa Piłsudskiego w latach 1918-22 (w tym w latach 1918-19 jako tymczasowy naczelnik pań). Urząd powołany z dnia 22 listopada 1918 r. Naczelnik miał najwyższą władzę cywilną i wojskową w państwie. Był Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich, miał duże znaczenie w zakresie stosunków międzynar. Powoływał Prezydenta ministrów (premiera) oraz ministrów.Projekty ustaw-wcze przedst przez rząd wymagały Podpisów właściwego ministra,Prezydenta ministrów oraz Naczelnika. Federacja-państwo związkowe mające własne organy federalne,którym kraje wchodzące w jego skład przekazują cześć swych praw suwerennych Polska Komisja LikwidacyjnaGalicji i ŚląskaCieszyńskiego - organ zarządzający ziemiami byłego zaboru austri-go z siedzibą w Krakowie.utworzona 28 października 1918.Na jej czele Wincenty Witos, działacz PSL-Piast i Ignacy Daszyński. Dowódcą pionu wojskowego został Bolesław Roja. PKL była organem o szerokich kompetencjach ustawod i wykon. Miała na celu likwidację stosunków państwowo-prawnyh łączących Galicję z Austrią oraz utrzymanie bezpieczeństwa i spokoju publicznego do czasu utworzenia niepodległego państwa Pl. Główną rolę odegrały: PlStronnictwoLudowe Piast,Pl Partia Socjaldemokatyczna i Stronictwo Narodowo-Demokratyczne Rozwiązana w marcu 1919Naczelna Rada Ludowa, NRL, organizacja polityczna powstała w 1916 w Poznaniu, do 1918 Komitet Międzypartyjny lub Centralny Komitet Obywatelski (działający nielegalnie). 11-14 listopada 1918 Rada Ludowa. NRL wybran podczas tzw.sejmu dzielnicowego14.12, 1918. NRL działała jawnie, jej pracą kierował Komisariat z ks S. Adamskim,W.Korfantym,W.Seydą.Do zadań NRL należało przejmowanie od Niemców administracji poprzez tworzenie terenowych rad ludowych na obszarze Wielk, Pomorza i Śląska.Za reprezentanta narodu Pl uważałaKomitetNaroPlski w Paryżu.Po wybuchu powst wielkop przejęła kierownictwo polityczne nad powst (1918-1919)W maj 1919 przekazała dowództwo nad siłami powstańczymi J. Piłsudskiemu. Do rozporządzeńNRL należy wprowadz 8godzinnego dnia pracy w handlu i przemyśle na podległych sobie terenach.Rada Regencyjna powst we wrześniu 1917 na mocy patentów cesarzy Niemiec i Rosji. Wraz z powołaną przez nią Radą Stanu miała pełnić funkcje ustawodawcze. Posiadała uprawnienia do tworzenia rządu spełniającego funkcje administracyjne, miała sprawować władzę do okresu objęcia rządów przez króla lub regenta.Skład RR: arcyb war-wski A. Kakowski, prezydent Wa-wy Z.Lubomirski i ziemianin J.Ostrowski.W praktyce rola sprowadzała się do wykonyw poleceń władz okupacyjnych,przedewszystkim niemieckiego generał-gubernatora H. Beselera i austriackiego generał-gubernatora K.Kucka.W paźdz1918, w obliczu klęski państw centralnych, RR wystąpiła z orędziem zapowiadającym odbudowę państwa polskiego, przeprowadzenie wyborów i powołanie nowego rządu. W 11,1918 przekazała władzę wojskową i cywilną J. Piłsuds.koncepcja Dmowskiego-inkorporacyjna zakładała wchłonięcie jak największych terenów na Wschodzie, na których mieszkała ludność, którą możnaby zasymilować. Góra Świętej Anny, najwyższy szczyt wyniesienia Chełmu w zachodniej części Wyżyny Śląskiej. Wysokość 400 m n.p.m. Zbudowany głównie z piaskowców i wapieni. Partie szczytowe stanowi bazaltowa intruzja otoczona tufem wulkanicznym.