Środki dydaktyczne - podział środków dydaktycznych w zawodzie fryzjera

Dydaktyka

Jest to ogólna teoria kształcenia, która dzieli się na ogólna teorie nauczania i uczenia się oraz na teorię samokształcenia.
Dwa podstawowe pojęcia dydaktyki to: kształcenie i nauczanie.
Kształcić kogoś znaczy - posyłać do szkoły, nauczać go - zapewnić mu zdobycie wykształcenia.
Ale wykształcenie można zdobyć nie tylko w szkole pod czyimś kierunkiem, lecz także przez własny wysiłek - samokształcenie. Kształcenie to zarazem kształtowanie postawy życiowej młodego pokolenia, jego stosunku do przyrody, społeczeństwa, kultury, a także troska o rozwój uczniów, rozwijanie ich zdolności, obserwacji, uwagi i pamięci, kształtowanie ich zainteresowań i zamiłowań.
Rezultatem procesu kształcenia jest wykształcenie.

Zadaniem nauczania jest nie tylko uczyć, ale i nauczać. Stąd w nauczaniu niezbędny staje się czynnik kontroli i oceny osiągnięć uczniów. Obok roli poznawczo - kształcącej nauczanie spełnia również rolę wychowawczą np.:
- kształtowanie poglądu na świat
- przygotowanie do pracy
- wychowanie moralne, estetyczne, fizyczne
Kształcenie ogólne ma przygotować do życia, do działania.
Postęp techniczny i technologiczny zmusza do samokształcenia.


Główne pojęcia dydaktyki

Nauczanie – planowe, świadome, systematyczne współdziałanie nauczyciela i ucznia, polegające na wywołaniu określonych zmian w wiedzy, umiejętnościach, sprawnościach i nawykach uczniów.
Uczenie się – działanie świadome, planowe i zamierzone, w toku którego cele, środki, metody, warunki kształcenia ustala sam uczący się podmiot.
Kształcenie – ogół zamierzonych planowych czynności i działań nauczania i uczenia się.
Wykształcenie – rezultat kształcenia.
Samokształcenie – działanie świadome, samorzutne podmiotu, skierowane na samego siebie, którego środki, metody i warunki ustala sam przedmiot, które prowadzi do nabywania samego siebie. Jest procesem samorzutnym i dynamicznym czyli ciągłym, bo po osiągnięciu jednego celu sięgamy po następny.
Samouctwo - jest to samodzielne uzupełnianie własnego wykształcenia w przypadku gdy nie dopełniła tego szkoła.
System dydaktyczny - to całokształt zasad organizacyjnych oraz treści, metody i środki nauczania, uczenia się tworzące spójną wewnętrznie strukturę podporządkowaną realizacji społecznie akceptowanych celów kształcenia.


Środki dydaktyczne w kształceniu ogólnym

Środki dydaktyczne

Są to przedmioty, które dostarczają uczniom określonych bodźców sensorycznych oddziaływujących na ich wzrok, słuch, dotyk itp., ułatwiają im bezpośrednie i pośrednie poznawanie rzeczywistości. Można powiedzieć, że środkami dydaktycznymi nazywamy zarówno przedmioty dostarczające bodźców zmysłowych, jak i urządzenia techniczne. Środki dydaktyczne służą wzbogaceniu czynności nauczyciela ale i ucznia. Środki dydaktyczne pełnią ważną rolę w rozwoju wyobrażani, myślenia, spostrzegania, wpływają na lepsze i szybsze opanowanie wiadomości i umiejętności.


Funkcje środków dydaktycznych

funkcja motywacyjna - (I ogniwo) polega na wywołaniu pozytywnego nastawienia do uczenia się poprzez budzenie zaciekawienia i zainteresowania dla przedmiotu poznania. Środki dydaktyczne, szczególnie audiowizualne oddziaływają na strefę emocjonalna, wyzwalają i wzmacniają motywy ucznia się.
funkcja poznawcza - (II ogniwo) polega na tym ,że dzięki środkom uczący się poznaje bezpośrednio określoną rzeczywistość.
 funkcja kształcąca - (VI ogniwo) sprowadza się do rozwijania zdolności poznawczych (wyobrażani, myślenia, pamięci) oraz kształtowania odp. umiejętności i sprawności.
funkcja dydaktyczna - (V ogniwo)środki dydaktyczne są jedynym źródłem wiadomości dla uczniów, ułatwiają ich zrozumienie, utrwalenie i sprawdzenie stopnia opanowania, środki dydaktyczne. Służą ilustracji wybranego zagadnienia ,pomagają uczniowi w tworzeniu uogólnień.
funkcja wychowawcza - polega na pobudzeniu strefy emocjonalnej, na wywołaniu przeżyć i kształtowaniu postaw uczniów. Uczymy się przez przezywanie teatr, multimedia, muzyka, wycieczka itp. Są to środki i metody.


Klasyfikacja środków dydaktycznych

1)Kryterium - sposób eksponowania bodźców.
Wyróżnia on następujące rodzaje środków:
Wzrokowe - przedmioty naturalne, modele, obrazy, schematy, symbole itp.
Słuchowe - płyty cd, taśmy magnetofonowe, instrumenty muzyczne itp.
Wzrokowo – słuchowe - film dźwiękowy, telewizja
Częściowo automatyzujące proces nauczania – uczenia się - laboratoria językowe, komputery, maszyny dydaktyczne

2)Kryterium złożoności środków oceny szkolnej.
Środki proste:
środki słowne - podręczniki, teksty drukowane
proste środki wzrokowe - mapy, modele, obrazy, wykresy
Środki złożone:
mechaniczne środki wzrokowe - przekazywanie obrazów za pomocą urządzeń technicznych, aparat fotograficzny, mikroskop, teleskop
środki słuchowe - magnetofon, radio
środki słuchowo – wzrokowe - audiowizualne, film, telewizja
środki automatyzujące proces uczenia się - maszyny dydaktyczne, laboratoria językowe, komputery.

3)Klasyfikacja środków dydaktycznych:
środki wzrokowe: proste, złożone
środki słuchowe
środki wzrokowo - słuchowe (audiowizualne)
środki automatyzujące proces kształcenia

4)Środki wzrokowe
proste środki wzrokowe - spełniają w procesie nauczania - uczenia się doniosła rolę, gdyż umożliwiają uczniom bezpośrednie poznawanie rzeczywistości. tzn. konkretnych rzeczy, zjawisk i procesów oraz poznawania za pomocą ich poglądowych przedstawień.
złożone środki wzrokowe- środki wizualne rozbudzają zainteresowania, wyzwalają motywy uczenia się i wywołują pozytywne nastawienie do nauki. np. przeźrocza, filmy, TV.

5)Środki słuchowe
Środki słuchowe są nieodzowne w szkolnictwie średnim i stanowią nieocenioną pomoc w nauczaniu przedmiotów humanistycznych i muzyki. Najbardziej rozległe zastosowanie spośród środków dydaktycznych ma taśma magnetofonowa i magnetofon. Magnetofon można stosować na: zajęciach muzyki (słuchanie pieśni itp.), języka polskiego (nagrane utwory literackie), języka obcego (kształcenie wymowy) itd.

6)Środki wzrokowo-słuchowe (audiowizualne)
Środki te łączą obraz z dźwiękiem, czyli oddziaływują na wzrok i słuch, co przeważnie zwiększa ich atrakcyjność, gdyż za ich pomocą rzeczywistość nabiera większego autentyzmu i obiektywizmu (filmy, telewizja).


Podział środków dydaktycznych

Biorąc pod uwagę kryterium aktywizowanego przez nie narządu:
Środki wzrokowe obejmujące naturalne przedmioty, maszyny, narzędzia, preparaty oraz modele, obrazy, wykresy, mapy, diagramy, podręczniki i teksty przedmiotowo- metodyczne.
Środki słuchowe pozwalające przekazywać dźwięk: magnetofon, gramofon, radio, instrumenty muzyczne i nagrania telewizyjne.
Środki wzrokowo - słuchowe (audiowizualne) łączące obraz z dźwiękiem: film dźwiękowy i nagrania telewizyjne wraz z projektorami i aparatami do odtwarzania filmów i nagrań telewizyjnych.
- Środki częściowo automatyzujące proces nauczania i uczenia się: maszyny dydaktyczne, laboratoria językowe, dydaktyczne układy sygnalizacyjne, urządzenia interkomunikacyjne oraz komputery.

Ze względu na adresata:
środki stanowiące wyposażenie uczącego się
środki stanowiące wyposażenie nauczyciela
środki stanowiące wyposażenie środowiska dydaktycznego ( boisko, pracownia itp.)
środki stanowiące wyposażenie środowiska technicznego (foliogramy, przeźrocza, audycje radiowe, telewizyjne, nagrane taśmy magnetofonowe i magnetowidowe itp.)

Biorąc pod uwagę kryterium chronologiczne wyróżniamy cztery generacje środków kształcenia:
środki proste - tablica, kreda, książki itp.
techniczne środki audiowizualne - diaskopy, grafoskopy, magnetofony, projektory filmowe, telewizja, magnetowidy itp.
maszyny dydaktyczne - instruktory, trenery, repetytory, egzaminatory (powiązane z nauczaniem programowym)
komputery - adaptacyjne dydaktyczne maszyny matematyczne, służące do komputeryzacji nauczania


Środki dydaktyczne w zawodzie fryzjera

Kształcenie w zawodzie fryzjer powinno się odbywać w następujących pracowniach:
Pracowni ogólno dydaktycznej
Pracowni fryzjerskiej

Pracownia ogólno dydaktyczna

Pomieszczenie o odpowiedniej wielkości w stosunku do ilości stanowisk dydaktycznych, wyposażone w środki dydaktyczne i audiowizualne pozwalające na zapamiętanie i zrozumienie wiadomości, umożliwiające realizację treści kształcenia na wszystkich poziomach. Pomieszczenie powinno spełniać wymagania sanitarno - higieniczne, ekologiczne, ergonomiczne i wymagania bezpieczeństwa.

Wyposażenie pracowni ogólno dydaktycznej:
biurko i krzesło nauczyciela
stoliki uczniowskie 2-osobowe, które jednocześnie będą stanowiskami kreślarskimi,
krzesła dla uczniów
tablica szkolna
rzutnik wraz ze stolikiem regulowanym
telewizor z odtwarzaczem video i CD
ekran biały rozwijany
komputer z aktualnym oprogramowaniem
środki dydaktyczne z zakresu kreślarstwa
środki dydaktyczne z zakresu nauki o kolorach
środki dydaktyczne z zakresu nauki o fryzurach historycznych
zestaw plansz, schematów, foliogramów kaset video, płyt CD obrazujących zasady działania i zastosowania aparatów
gabloty z narzędziami i przyborami fryzjerskimi
biblioteczka zawodowa wyposażona w instrukcje, czasopisma zawodowe, katalogi fryzjerskie, zestaw podręczników do technologii obowiązujących w trakcie trwania nauki
Pracownia fryzjerska

Pracownia fryzjerska to pomieszczenie umożliwiające:
opanowanie umiejętności właściwych dla danego zawodu
wykonanie zadania egzaminacyjnego na etapie praktycznym egzaminu zawodowego

Wykaz niezbędnych stanowisk dydaktycznych właściwych dla pracowni fryzjerskiej:
minimum 6 stanowisk fryzjerskich wyposażonych w lustro, ladę technologiczną, fotel fryzjerski
fotele z umywalką do mycia włosów – minimum 2 myjki

Wygląd wnętrza pracowni fryzjerskiej:
Usytuowanie stanowisk:
-w placówce edukacyjnej
-w zakładzie pracy

Wielkość i inne wymagania dotyczące pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje się pracownia:
•wielkość pracowni dostosowana do ilości stanowisk o wysokości min. 3m
•powierzchnie podłóg i ścian łatwo zmywalne
•świetlenie naturalne uzupełnione oświetleniem sztucznym

Wyposażenie pracowni w niezbędne media z określeniem ich parametrów:
•wentylacja naturalna lub nawiewno - wywiewna
•prąd elektryczny o napięciu 230V
• instalacja wodno - kanalizacyjna – ciepła i zimna woda
•ogrzewanie – minimalna temperatura 18°C
•2 pomieszczenia zaplecza socjalnego z węzłem sanitarnym: pokój socjalny, WC

Wyposażenie pracowni:

Wykaz narzędzi, przyborów, bielizny, aparatów, urządzeń i innego sprzętu właściwego dla zawodu fryzjera:
Narzędzia:
•grzebienie: do rozczesywania, do strzyżenia wąski i szeroki, szpikulec, do tapirowania, do fal, do baleyażu
•nożyce: klasyczne, specjalistyczne, degażówki jedno i dwustronne
•narzędzia brzytwopodobne z wymiennymi ostrzami
•tempera

Przybory:
•wałki do ondulacji
•szczotki – okrągłe, półokrągłe i płaskie
•nawijacze do trwałej ondulacji o różnej średnicy
•bibułki stosowane do nawijania włosów do trwałej
•podkładki pod gumki
•miseczki plastikowe do rozrabiania farby
•pędzelki do nakładania farby
•pędzelki do nakładania środków rozjaśniających
•rozpylacze do wody
•czepki, folia aluminiowa do pasemek
•grzebienie do baleyażu
•karkówka
•pojemniki na watę

Bielizna:
•podwłośniki do strzyżenia
•pelerynki do uczesania
• ręczniki
• ręczniki ciemne
• pelerynki foliowe do farbowania trwałej ondulacji

Aparaty:
•aparat do suszenia włosów na statywie – min. 1 sztuka
•suszarki ręczne – min. 5 sztuk
•aparat do sterylizacji narzędzi i przyborów
• prostownica z wymiennymi wkładami
•lokówki elektryczne

Sprzęt:
•pojemniki na brudną bieliznę
•pojemniki na odpadki
•szczotka do zmiatania, szufelka

Wykaz modeli, symulatorów, fantomów:
główki treningowe – minimum 10 sztuk

Wykaz materiałów, preparatów fryzjerskich i innych środków niezbędnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego:
zestaw szamponów do trzech rodzajów włosów (minimum)
zestaw farb wraz z paletą barw
zestaw środków do rozjaśniania
zestaw płynów do trwałej ondulacji do różnych włosów
zestaw środków do stylingu
zestaw środków pielęgnacyjnych
zestaw środków do sterylizacji narzędzi i przyborów

Wykaz środków do udzielania pierwszej pomocy:
apteczka wyposażona w niezbędne środki: opatrunkowe, przeciwbólowe z ulotkami o sposobie użycia i dawkowania

Wykaz środków zapewniających przestrzeganie zasad ergonomii i bezpieczeństwa:
środki ochrony indywidualnej
odzież ochronna w zależności od rodzaju zadania


Opis wyposażenia zaplecza socjalnego:
szafka lub wieszak na ubranie
- stolik
krzesła
szafka na sprzęt i środki czystości
umywalka oraz zlew do mycia naczyń
ręczniki jednorazowe
środki czystości, mopy, miotły

Inne, szczególne wymagania dotyczące stanowiska, właściwe dla danego stanowiska:
wszystkie meble, sprzęt i urządzenia powinny posiadać atest