Napisz Legendę związaną z twoją miejscowością lub okolicami. Pliss na jtr (Miejscowość Lubartów)

Lubartów, położony na pograniczu Małopolski (województwo lubelskie) i Rusi (ziemia chełmska) oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego (województwo brzeskie), prawa miejskie otrzymał w 1543 roku. Ulokowano go na gruntach wsi Łucka i Szczekarkowa, dzięki staraniom Piotra Firleja z Dąbrowicy — wojewody lubelskiego, starosty radomskiego i kazimierskiego. Zgodnie z aktem lokacji miasta Lewartów (pierwotna nazwa, wywodząca się od herbu Firlejów — Lewart), podpisanym przez króla Zygmunta I Starego, uzyskało ono pozwolenie na cotygodniowe targi oraz trzy jarmarki w ciągu roku. Założyciel sprowadził rzemieślników ze Szkocji, Holandii i Niemiec.Wkrótce Lewartów stał się ośrodkiem kalwinizmu, którego wyznawcami byli Firlejowie. Po Piotrze właścicielem miasta został jego syn — Mikołaj. Wzniósł on rezydencję otoczoną ogrodami włoskimi, a także założył szkołę kalwińską; w 1580 r. w mieście odbył się synod ariańsko-kalwiński. W 1609 r. właścicielem miasta został Piotr Kazimierski, natomiast w 1626 r. – książę Janusz Zasławski, wojewoda wołyński.Wojny XVII w. spowodowały upadek handlu i rzemiosła w Lewartowie. Podczas „potopu” szwedzkiego miasto zostało zniszczone i ograbione. W latach 1660–1795 stanowiło własność Lubomirskich i Sanguszków. W 1744 r. na prośbę dziedzica księcia Mikołaja Krzysztofa Sanguszki, król August III zmienił dotychczasową nazwę miasta Lewartów na Lubartów – na cześć rzekomego protoplasty rodu, księcia Lubarta Giedyminowicza.W połowie XVIII w. pałac w Lubartowie uchodził za jedną z piękniejszych rezydencji magnackich w Rzeczypospolitej. W 1795 r. w wyniku III rozbioru Lubartów znalazł się w zaborze austriackim (Galicja Zachodnia). Od 1809 r. miasto administracyjnie należało do Księstwa Warszawskiego (departament lubelski), a od 1815 r. do Królestwa Polskiego (województwo, a  następnie gubernia lubelska). W I połowie XIX w. w mieście powstała znana fabryka fajansów. W 1912 r. do największych zakładów przemysłowych w mieście zaliczano młyn elektryczny oraz browar. W 1921 r. rozpoczęto budowę huty szkła.W okresie międzywojennym Lubartów – ośrodek powiatu w województwie lubelskim – zamieszkiwała ludność zróżnicowana pod względem etnicznym i wyznaniowym. Największą grupę stanowili Żydzi (ponad 50% w 1921 roku), posiadający dominującą pozycję w sferze działalności ekonomicznej.19 września 1939 r. miasto zostało zajęte przez Niemców. W latach 1942–1943 Lubartów i powiat lubartowski (dystrykt lubelski Generalnego Gubernatorstwa) należały do najbardziej aktywnych ośrodków ruchu oporu w Polsce. 22 lipca 1944 r. miasto wyzwoliły miejscowe oddziały Armii Krajowej i pododdziały 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK.