a). konflikt iracki- Irak i obszar Zatoki Perskiej stały się terenem konfliktu, od kiedy władzę tam przejął Saddam Husajn, dążący do budowy imperium- efektem – wojna iracko-irańska (1980-1988), a następnie atak na Kuwejt (1990)- co zakończyło się interwencją sił międzynarodowych („Pustynna Burza”); osłabienie infrastruktury państwa; po wojnie na mocy mandatu ONZ iracki przemysł został poddany międzynarodowej kontroli frackowiak- pod koniec lat 90. reżim Husajna zerwał współpracę z ONZ, dyktator został oskarżony przez USA o wspieranie międzynarodowego terroryzmu produkcję broni masowej zagłady- 2003 – lotnictwa amerykańskie i angielskie uderzyły na Bagdad; operacja lądowa „Iracka wolnośc” (kontyngent polski i australijski); alianci rozpoczęli budowę struktur demokratycznego państwa irackiego- obecnie trwa stabilizowanie sytuacji w Iraku, 2005 – nowo wybrany parlamentb). Czeczenia- przyczyną konfliktu – dążenie z 1 strony narodu czeczeńskiego do odzyskania niepodległości a z 2 dążenie Rosji do zachowania pełnej kontroli na Kaukazie- rozpad ZSRR dał Czeczenii możliwośc proklamowania niepodległości (1991), prezydentem Dżochar Dudajew- 1994 – wojska rosyjskie wkraczają do Czeczenii, a w lutym 1995 zajęły Grozny; napad Szamila Basajewa na szpital, w 1996 zginął Dudajew- 1996 – porozumienie Rosji z Czeczenią- 2002/2003 – Czeczenia uzyskała nową konstytucję uznającą, że republika jest integralną częścią Rosji (ataki bojowników: na teatr w Dubrowce i szkołę w Biesłanie)c). konflikt w Jugosławii- proces rozpadu Jugosławii po upadku komunizmu- 1991 – Bośnia i Hercegowina ogłasza niepodległośc, sprzeciw 1/3 ludności proklamującej własne państwo; po stronie Serbów bośniackich wystąpiła armia jugosłowiańska; Serbowie walczyli z Chorwatami, a muzułmanie z Serbami i Chorwatami; dochodziło do zbrodni wojennych i łamania praw człowieka- 1995 – układ z Dayton, dzielący Bośnię i Hercegowinę na strefy etniczne: serbską i muzułmańsko-chorwacką- 1998 – władze nowej Jugosławii sprzeciwiły się separatyzmowi kosowskich Albańczyków (stanowiących większośc mieszkańców Kosowa); zajęcie prowincji przez armię jugosłowiańską i ucieczka ponad 600tys. Albańczyków- NATO decyduje się na użycie sił powietrznych przeciwko Nowej Jugosławii w obronie kosowskich Albańczyków; Kosowo przechodzi pod nadzór ONZ i KFOR- luty 2008 – Kosowo ogłosiło niepodległośc, nowe państwo uznało USA i kraje UE; nie uznały Serbia, Rosja i Chinyd). konflikt cypryjski (turecko-grecki)- Cypr zamieszkują Grecy (82%) i Turcy (18%); niepodległośc uzyskał w 1960 roku od Brytyjczyków; prezydentem arcybiskup Makarios; połowa lat 60 – wojna domowa zakończona interwencją ONZ- 1974 – władzę na wyspie przejęła grecka junta wojskowa, dążyła do zjednoczenia z Grecją; Turcja opanowuje północną częśc wyspy, po czym w 1975 ogłasza powstanie państwa tureckiego – przez 8 lat nie poddając się presji ONZ- społecznośc międzynarodowa uznaje za legalne państwo jedynie Republikę Cypryjską (grecka częśc wyspy) i ona też uzyskała członkostwo w UE (2004)e). Sudan- walki pomiędzy islamską północą a chrześcijańskim i animistycznym południem; 1983 – południe broni się przed islamizacją kraju i wprowadzeniem prawa koranicznego- 1999 – zbombardowane przez USA sudańskie obiekty rządowe; w 2005 roku podpisano porozumienie pomiędzy rządem sudańskim a partyzantami z południa frackowiak- 2003 – Darfur – przyczyną wojny próba zislamizowania murzyńskich prowincji; walki pomiędzy partyzantami a bojówkami arabskimi popieranymi przez armię rządowąf). Rwanda- konflikt etniczny pomiędzy plemionami Hutu (85%) i Tutsi – stanowią plemię dominujące- 1959 – 1 wojna zakończona zwycięstwem Hutu, Tutsi zbiegli do Ugandy i Burundi- 1993 – po kolejnych walkach Tutsi zostali dopuszczeni do władzy; w 1994 konflikt rozgorzał na nowo, w ciągu 100 dni zabito milion osób (800tys. Tutsi); rebeliantom Tutsi udało się pokonac reżim Hutu; efektem ucieczka 2 mln Hutu w obawie przed karą- obecnie przy władzy Tutsi, którzy brutalnie zwalczają wszelkie przejawy waśni na tle etnicznymg). konflikt w Afganistanie- w grudniu 1979 doszło do sowieckiej interwencji wojskowej w afganistanie- wojskom radzieckim i ich afgańskim sojusznikom udało się opanować jedynie część kraju; tereny górzyste pozostawały w rękach antyradzieckiej partyzantki – wśród której największą siłę stanowili mudżahedini, którym wsparcia finansowego i sprzętowego udzielały m.in. USA, Arabia Saudyjska i kraje Europy Zachodniej- Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło rezolucję, która nakazywała wycofanie wojsk radzieckich z Afganistanu, a USA nałożyły na ZSRR sankcje gospodarcze- w lutym 1989 doszło do wycofania wojsk okupacyjnych, ale to w niewielkim stopniu wpłynęło na stabilizację polityczną w Afganistanie- Rosjanie wycofując się chcieli zachować wpływy w państwie i szefem ustanowili M. Nadżibullaha, którego nie chcieli uznać mudżahedini- jesienią 2001 roku Stany Zjednoczone rozpoczęły interwencję wojskową w rządzonym przez talibów Afganistanie, gdzie znajdowały się obozy organizacji Al.-Kaida odpowiedzialnej za ataki z 11 września i gdzie ukrywał się jej przywódca Osama bin Laden; wojska interwencyjne, wspierane przez afgańską opozycję w ciągu kilku miesięcy opanowały większość kraju – pokonani talibowie nie złożyli broni, wycofali się w trudno dostępne obszary górskie i rozpoczęli wojnę partyzancką- sytuacja w państwie jest trudna, a interwencja NATO w Afganistanie doprowadziła do wzrostu nastrojów antyamerykańskich w państwach zamieszkałych przez ludność muzułmańską
