opisz zamek malborski dam naj

ajsłynniejszy polski zamek, choć nie wzniesiony przez naszych przodków, stoi w północnej części dzisiejszego miasta, na prawym brzegu Nogatu. MuzeumZamek malborski jest jednym z największych muzeów w kraju. Rocznie zwiedza go ok. 450 tys. osób z tego połowa to turyści indywidualni. Polacy stanowią 69 % zwiedzających, z zagranicy przybywają głównie Niemcy - 19 %. Do swojej dyspozycji muzeum ma ponad 130 przewodników, w tym wyspecjalizowanych w takich językach jak niemiecki, angielski, szwedzki, włoski, hiszpański, czeski, francuski a nawet migowy.Nazywa się go największą kupą cegieł w Europie, ponieważ do jego budowy Krzyżacy zużyli miliony sztuk tego budulca. Inne stare powiedzenie mówi, że tak jak Buda powstała ze skały, Mediolan z marmuru, tak Malbork z błota (z którego wypalano cegły). Obecnie obiekt jest prawie całkowicie odrestaurowany i turyści mogą zwiedzić większą część tej olbrzymiej warowni. Stałych wystaw jest tu bardzo dużo, m.in. bursztynów, zbroi, broni, znalezisk archeologicznych itp. Dodatkowo prezentowane są też ekspozycje czasowe, w ub. roku była to część kolekcji wspaniałych arrasów z petersburskiego Ermitażu. Tak więc jeśli ktoś jeszcze nie był na zamku malborskim, powinien jak najszybciej nadrobić tę zaległość, bo w żadnym wypadku nie jest to przereklamowana atrakcja.  Warto też oglądnąć dawny Malbork, który rozłożony był wzdłuż Nogatu. Do dziś zachowały się mury obronne, bramy, ratusz i kościół św. Jana. Miasto i zamek stanowiły niegdyś wielką fortecę, połączoną wspólnymi fortyfikacjami, ale niezwykłe jest to, iż w tym przypadku zamek był większy od miasta.  Stolica zakonu14 września 1309 wielki mistrz Zygfryd von Feuchtwangen przeniósł stolicę zakonu krzyżackiego z Wenecji do Malborka. Dlaczego to zrobił? W zachodniej Europie narastała atmosfera nieprzychylności wobec zakonu wywołana podbijaniem ziem chrześcijańskich zamiast pogańskich. Także fala oskarżeń i prześladowań skierowana przeciw zakonowi Templariuszy bardzo zaniepokoiła wielkiego mistrza. Obawiał się podobnych wystąpień przeciw Krzyżakom. Przeprowadzka do dalekich Prus wydawała się więc koniecznością. Z pewnością bardziej odpowiednim miejscem na stolicę potężnego zakonu byłby Elbląg, jednak tam przeważali zwolennicy Henryka von Plotzke, mistrza krajowego, dążącego bez skrupułów do podbijania kolejnych ziem i lekceważący całkowicie prawdziwe funkcje i zadania do jakich został powołany zakon. Był to największy przeciwnik Feuchtwangena wewnątrz zakonu, tak więc stolicą kazał on uczynić Marienburg czyli Malbork. Odtąd na zamku rezydował wielki mistrz i jego zastępca wielki komtur.Warownia składa się z trzech członów. Idąc od strony miasta mijamy po kolei Zamek Wysoki z wysoką wieżą główną i kościołem wystającym poza główna linię murów oraz Zamek Średni z kwadratową Wieżą Kleszą i skrzydło wschodnie mieszczące sale gościnne. Natomiast nadchodząc od drugiej strony czyli mostem na Nogacie widzimy od prawej: gdanisko, Zamek Wysoki, Bramę Mostową z dwiema basztami (dawny wjazd) oraz Zamek Średni z bogato zdobionym Domem (Pałacem) Wielkich Mistrzów i mury Wielkiego Refektarza. Kasa znajduje się na Zamku Niskim czyli Przedzamczu. Jest tu też sporo stoisk z pamiątkami i książkami.  NietoperzeNie tylko turyści masowo przybywają na zamek, upodobały go sobie również nietoperze. Jest tu największe zimowisko tych ssaków na Pomorzu. W ubiegłym roku naliczono ich 230, w tym już kilkadziesiąt sztuk mniej. Oczywiście turysta nie ma szans ich zobaczyć, ponieważ przesiadują tylko w najbardziej niedostępnych zakamarkach malborskiej warowni.Zamek Niski to największa a zarazem najmłodsza część warowni, posiadająca charakter głównie gospodarczy i magazynowy. Mieściła się tu m.in. ludwisarnia, kuszarnia, prochownia, różne warsztaty, stajnie i karwan, w którym składowano uzbrojenie (budynek za kasą). Skrzydło zachodnie, gdzie dziś znajduje się restauracja, zajmował szpital, browar, spichlerze, obora itp.  Wjazd na Zamek Średni prowadzi przez zadaszony drewniany most od strony północnej. Ta część zamku powstała z dawnego przedzamcza, gdy po przeniesieniu stolicy zakonu do Malborka, Zamek Wysoki przestał wystarczać. Można tu zobaczyć potężną bronę (spuszczaną kratę) broniącą dostępu do zamku. Po prawej stronie od wejścia znajdowała się infirmeria czyli szpital zakonny, natomiast po lewej sale wielkiego komtura, drugiej osobie w zakonie po wielkim mistrzu. Wielki Refektarz nazwany później przez Polaków Salą Królewską w części zachodniej był przed długi czas wyłączony ze zwiedzania ze względu na osuwanie się budynku, ale w 2008 roku z powrotem przywrócono go turystom. Była to jedna z największych sal w średniowiecznej Europie, w przyjęciach tu urządzanych mogło brać udział nawet 400 osób. Dalej stoi najważniejszy obiekt tej części zamku - Dom Wielkich Mistrzów, późniejsza rezydencja polskich królów. Zabójstwo wielkiego mistrzaW 1330 roku na zamku podstępnie zamordowano wielkiego mistrza Wernera von Orseln wychodzącego z mszy świętej. Początkowo umiejscawiano to zdarzenie przy Złotej Bramie, jednak obecnie uważa się że stało się to raczej przy wyjściu z kaplicy św. Anny, ponieważ było to jedyne miejsce, które Orseln odwiedzał bez ochrony. Zasztyletował go jeden z braci zakonnych nazwiskiem Endorf, który jak twierdzili Krzyżacy był obłąkany. Bardziej jednak prawdopodobne jest, że było to zaplanowane morderstwo zwolenników polityki wspomnianego już mistrza krajowego Henryka von Plotzke. Werner von Orseln po wielu latach sporów z Polską chciał w końcu zawrzeć pokój i zreformować zakon przywracając mu jego religijny charakter. Pośród zainteresowanego władzą, wpływami i łupami rycerstwa zakonnego na Pomorzu było to mało popularne.Posiada on wspaniałą wyprzedzającą swoją epokę architekturę. Od reszty zamku odróżnia się szarymi kamiennymi kolumnami, oknami w podobnych kamiennych obramowaniach i narożnymi przyporami zwieńczonymi wieżyczkami. Kamienne elementy stanowią ciekawy kontrast na tle ceglanych murów. Na najwyższej kondygnacji znajdowały się dwie słynne komnaty - refektarze: Letni i Zimowy, wsparte na jednej tylko kolumnie. Plan filmowyZamek wielokrotnie wykorzystywany był przez filmowców. Kręcono tu m.in. Wiedźmina, Króla Olch z J. Malkovichem, Pana Samochodzika i Templariuszy, a także kilka reklam np. Plus gsm z mnichami (koniec 2004 r.), makaron Malma z Sophią Loren (2002 r.).Niżej mieściły się komnaty dla służby i straży oraz piwnice. W podziemiach pod obecnym Domem odkryto mury pierwotnej siedziby wielkich mistrzów. Okazuje się, że były to dwa piętrowe, położone równolegle i połączone ze sobą budynki, z których jeden dostawiono do muru obwodowego.  Część wschodnia Zamku Średniego przeznaczona była na mieszkania dla gości zakonnych. Ściany tutaj były niegdyś bardzo bogato zdobione malowidłami. Jedyna niezabudowana część to skrzydło południowe. W narożniku płd.-wsch. stoi czworoboczna wieża zwana Kleszą. Na dziedzińcu z ładnymi alejkami i ławkami stoją dziś figury 4 wielkich mistrzów krzyżackich. Drewniany most zwodzony na grubych łańcuchach prowadzi nas do Zamku Wysokiego.  Jest to najstarsza część warowni. Posiada wymiary 51 x 60 m, nie licząc przedłużenia skrzydła północnego w kierunku wschodnim, które dobudowano nieco później i przeznaczono na cele sakralne. Na piętrze znajduje się tam kościół Najświętszej Marii Panny, a na parterze kaplica św. Anny. Kościół od zewnętrznej strony prezbiterium (czyli od wschodu) posiadał niegdyś wielką figurę Madonny z Dzieciątkiem pokrytą kolorową mozaiką, wspaniale prezentującą się w świetle słonecznym. Miejmy nadzieję, że zostanie ona zrekonstruowana, podobnie jak wnętrze świątyni, które jest jeszcze mocno zrujnowane. Piekarze i skarbyW Zamku Wysokim mieścił się skarbiec zakonny wypełniony kiedyś kosztownościami i złotymi monetami. Dokładnie pod nim znajdowały się pomieszczenia pierwszej kuchni zamkowej. W II połowie XIV wieku sprytni piekarze wykuli w suficie dziurę i podbierali złoto. Niezbyt ostrożnie jednak wydawali pieniądze i cała sprawa szybko się wydała. Złodzieje zostali oczywiście ścięci.Wejście do kościoła prowadzi przez wspaniały portal z XIII wieku, zwany Złotą Bramą. Jest to przykład bogatej, gotyckiej sztuki zdobniczej. Całość jest misternie udekorowana rzeźbionymi gałązkami winnymi i baśniowymi zwierzętami, a główny akcent stanowią kolumienki z rzeźbami biblijnych panien głupich i mądrych. W pobliżu znajduje się najwyższa na zamku 10-kondygnacyjna wieża obronna, ale pełniąca też funkcję dzwonnicy. Jest ona udostępniona turystom, ale za osobną opłatą. Druga wieża - zwana Wróblą stoi od południa. Broniła prowadzącej do miasta Bramy Szewskiej, która dziś już nie istnieje. Na wewnętrznym dziedzińcu otoczonym krużgankami znajduje się zadaszona studnia. Otwory okienne krużganków posiadają wspaniałe gotyckie maswerki, każdy o innym wzorze. Od Zamku Wysokiego prowadzi długi na 64 metry ganek na wielkich arkadach do wieży - gdaniska. Pełniła ona funkcje latryny, strażnicze oraz miejsca ostatniej obrony. Część ganku była drewniana i w razie zagrożenia obrońcy mogli go spalić i długo jeszcze bronić się w potężnej wieży.  Obronne gdaniskoWieża ta zachowała swoje funkcje obronno-strażnicze aż do XX wieku. Jej przydatność w kontroli wjazdu do zamku od zachodu i południa potwierdziły wojska hitlerowskie, które w marcu 1945 roku właśnie z gdaniska zniszczyły kilka czołgów sowieckich nadjeżdżających od strony miasta.Do tak wielkiego założenia musiało oczywiście prowadzić wiele bram. Oprócz wspomnianej Bramy Szewskiej do miasta, istniała też brama wschodnia broniona przez dwie czworoboczne wieże, z których przetrwała jedna i zwie się Basztą Prochową (stoi przed kasą). Od zachodu na Nogacie stał drewniany most prowadzący do Bramy Mostowej również złożonej z dwóch wież, tyle że okrągłych.  Zamek otoczony jest jeszcze wieloma wieżami, wieżyczkami i innymi obwarowaniami (np. ziemny bastion płn.-wsch.), których nie ma już sensu opisywać. Fortyfikacje dopełniały fosy, zasilane wodą z jezior: Dąbrówka (6 km od Malborka), a potem Dzierzgoń (40 km). Obecnie zachowane fosy są suche. Tyle opisu, resztę opowie zamkowy przewodnik... 

Zamek Wysoki Zamek Sredni Podzamcze