Treny ukazuja jedno z najcięższych przeżyc egzystencjalnych, jakich może doświadczyć człowiek - pogrzeb własnego dziecka. Jak Kochanowski stworzył poetycki zapis własnych cierpień. Treny są pierwszym w literaturze cyklem wzniosłych utworów żałobnych poświęconych dziecku, dotychczas gatunek ten był poświęcany zmarłym bohaterom, wodzą i ukochanym. Główny temat "trenów" to opłakiwanie zmarłego dziecka, pochwała jego zalet i obraz rozpaczy ojca. Kochanowski przechodzi przez trzy etapy żałoby - od rozpaczy poprzez bunt a następnie ukojenie oraz pocieszenie (które reprezentuje tren XIX). W trenie XIX Kochanowski opowiada swój sen, w którym odwiedziła go niezyjąca matka z Urszulką na rękach. Celem wizyty było ukojenie bólu ojca oraz pomoc w odbudowie światopoglądu. Matka przekonuje poetę, że pogodzenie się z wyrokami boskimi przynosi spokój i nadzieje.
