Pasożyty układu pokarmowego.

1. Włośnica

Włośnica, trychinoza, zakażenie człowieka lub zwierzęcia larwami włośnia, znajdującymi się w mięśniach chorych świń i innych zwierząt.
Wraz ze spożytym mięsem larwy przedostają się do żołądka i jelit, następnie do naczyń chłonnych, a wreszcie do mięśni, gdzie wytwarzają otoczki, wapniejące z biegiem czasu.
Objawy: nudności, wymioty, biegunki, w tydzień później wysoka gorączka, bóle mięśniowe, obrzęki na twarzy. We krwi wzrost leukocytozy. Śmiertelność wynosi 3-30%.

Włosień, włosień kręty, trychina (Trichinella spiralis), obleniec z rodziny Trichinellidae, gromady nicieni, pasożyt wielu gatunków ssaków, głównie świni domowej, dzika, psa, kota, lisa i szczura.Samice osiągają długość do 5 mm, samce do 1,6 mm. Samice rodzą postacie larwalne, które z krwią przedostają się do mięśni prążkowanych, gdzie otorbiają się tkanką łączną gospodarza.


2. Owsica

Owsica to choroba pasożytnicza powodowana przez drobnego nicienia ( obleńca ) owsika. Zazwyczaj jest on obecny w esicy i odbytnicy lecz zdarza sie go spotkać w calym jelicie grubym. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, z jaj wylegają sie larwy. Postać dorosła pasozytuje w jelicie grubym. Samice w czasie snu żywiciela wypelzaja na zewnatrz odbytu i skladaja jaja na skórze w okolicach odbytu. Ich ruch powoduje swąd co zmusza do odruchu drapania w miejscach intymnych, powoduje niespokojny sen, rozdraznienie, brak koncentracji. U dzieci nastepuje samozakażenie ( przez branie palców do buzi ). Nie jest to zakazenie grożne, ale jak kazde - jest nieprzyjemne. Możliwy jest drobny odczyn alergiczny w postaci wzrostu odsetka granulocytów kwasochlonnych we krwi ( 6-8 na 100, tzw wzór odsetkowy na wynikach morfologi krwi ).

Owsiki (Oxyuridae), niewielkie obleńce z rodziny zaliczanej do gromady nicieni (Nematoda), pasożyty przewodu pokarmowego zwierząt i ludzi. Nazwa pochodzi od kształtu ciała samicy przypominającego ziarnko owsa.

Przedstawicielami owsików są m.in. owsik ludzki (Enterobius vermicularis), bytujący w jelicie cienkim i jelicie grubym cżłowieka, jego samice osiągają 12 mm długości, samce do 3 mm długości ciała.


3. Glistnica

Glistnice, askarydozy, zakażenie glistami ludzkimi (Ascaris lumbricoides). Występuje na skutek spożywania pokarmów zanieczyszczonych jajami glist.
Może przebiegać bezobjawowo, lub też wyrażać się brakiem apetytu, bólami brzucha, nudnościami, wymiotami, zaparciami i biegunkami. Czasem towarzyszyć mu może uczulenie (zmiany alergiczne na skórze, obrzęk twarzy, zapalenie spojówek, kaszel), niedrożność jelita, zaczopowanie dróg żółciowych.
U dzieci często występuje niespokojny sen, nadmierna pobudliwość nerwowa, trudności w skupieniu uwagi. Rozpoznanie opiera się na wykryciu jaj pasożyta w kale. Profilaktyka opiera się na przestrzeganiu zasad higieny osobistej i higieny żywienia.

Glista ludzka (Ascaris lumbricoides), gatunek obleńca zaliczany do glist, pasożyt bytujący w jelicie cienkim (jelito) człowieka. Samice większe od samców, osiągają 25 cm długości, samce do 20 cm długości ciała. Samica składa ok. 200 tys. jaj na dobę.
Jaja zostają wydalone z kałem, rozwój ich jest warunkowany odpowiednią temperaturą i wilgotnością. Rozwijająca się z jaja larwa, po pierwszym linieniu tworzy tzw. formę inwazyjną, która połknięta z pożywieniem zakaża człowieka.
Wyklute z jaj w jelicie cienkim larwy przenikają do naczyń krwionośnych, którymi dostają się poprzez wątrobę, serce i płuca do tchawicy oraz jamy ustnej, a następnie po ponownym połknięciu, przez przełyk do przewodu pokarmowego, gdzie szybko rosną i po 60-70 dniach osiągają dojrzałość. W tym okresie samica rozpoczyna składanie jaj. Choroba wywołana przez glisty zwana jest glistnicą.


4. Tasiemczyca

Tasiemczyca, cestodoza, zakazenie tasiemcami. Objawy kliniczne obecnosci tasiemca moga byc znikome lub nawet w ogóle sie nie pojawiac (poza ukazywaniem sie jego czlonów w kale). W niektórych przypadkach zdarzaja sie nudnosci i biegunki, napadowe uczucie glodu, chec spozywania potraw pikantnych. Przy dluzszym nosicielstwie tasiemca dochodzi do wychudzenia i spadku sil.
Tasiemce (Cestodes), gromada bezkręgowców zaliczana do płazińców, obejmująca wyłącznie gatunki pasożytnicze zarówno w stadium larwalnym, jak i dorosłym. Ciało tasiemca jest zazwyczaj wydłużone, taśmowate, składa się z główki zwanej skoleksem, szyjki oraz członów tworzących wstęgę (strobilę).Tasiemce należą do najdłuższych i najszybciej rosnących zwierząt, osiągają do 40 m długości. Główka tasiemca ma w zależności od gatunku rozmaite narządy czepne w postaci haczyków, bruzd, przyssawek bądź np. kilku ryjków z haczykami, które umożliwiają mu utrzymanie się wewnątrz jelita żywiciela. Szyjka jest miejscem, w którym wskutek intensywnego podziału komórek powstają nowe człony tworzące strobilę. W miarę tworzenia się kolejnych członów poprzednie ulegają stopniowemu przesunięciu ku tyłowi, przy czym następuje ich wzrost. W każdym członie znajdują się obojnacze narządy rozrodcze oraz narządy wydalnicze w postaci protonefrydiów. Człony po wypełnieniu się jajami odrywają się od strobili i zostają wydalone bądź odrywają się wcześniej (proces ich dojrzewania przebiega samodzielnie). Liczba członów może u niektórych tasiemców dochodzić do kilku tys. Tasiemce nie mają układu pokarmowego, krążenia i oddechowego, ciało ich pokrywa oskórek o budowie umożliwiającej wchłanianie pokarmu całą powierzchnię ciała na drodze osmozy. Układ nerwowy tasiemca tworzą pnie nerwowe łączące się spoidłem poprzecznym w każdym członie, odchodzące od parzystego zwoju głowowego. Większość gatunków tasiemców jest obupłciowa, w każdym członie znajdują się narządy płciowe męskie i żeńskie, zapłodnienie następuje w obrębie członu, między dwoma członami tego samego osobnika bądź dwóch różnych osobników. Wraz z przesuwaniem się członu ku tyłowi strobili gonady (gruczoły rozrodcze) ulegają stopniowemu uwstecznieniu, a miejsce ich zajmuje macica wypełniona jajami. Liczba jaj produkowanych przez tasiemca jest olbrzymia, np. u tasiemca nieuzbrojonego może dochodzić do 600 mln rocznie. Cykl rozwojowy tasiemca wymaga dwóch lub więcej żywicieli, występuje w nim kilka stadiów larwalnych, z których pierwszym jest onkosfera, kolejne, zależnie od gatunku, to np. procerkoid i wągier. Gromada tasiemców dzieli się na: tasiemce niższe, czyli nieczłonowane (Cestodaria), o ciele nieczłonowanym i jednej parze narządów rozrodczych, pasożytujące głównie w ciele ryb chrzęstnoszkieletowych, należy do nich m.in. amfilina (Amphilina foliacea), oraz tasiemce właściwe, czyli wyższe (Eucestoda), wśród których najpospolitszymi gatunkami, pasożytującymi m.in. w ciele człowieka, są: tasiemiec uzbrojony (Taenia solium), tasiemiec nieuzbrojony (Taenia saginata), bruzdogłowiec szeroki (Diphyllobothrium latum), których cykl rozwojowy wymaga dwóch żywicieli: pierwszy, zwany pośrednim, umożliwia rozwój jajom dostającym się do wnętrza organizmu przez przewód pokarmowy i przemieszczającym się z krwiobiegiem do mięśni, gdzie rozwija się larwa zwana wągrem. Larwa ta po spożyciu przez człowieka mięsa żywiciela pośredniego (np. świni) rozwija się w jego jelicie w dojrzałego tasiemca.