Opowiadanie stanowi jedną z najczęściej wybieranych przez uczniów form wypracowań. Dzieje się tak dlatego, że uważane jest za formę najłatwiejszą. Na ten pogląd ma wpływ luźna przeważnie struktura tej wypowiedzi oraz fakt, że opowiadający (narrator) sam decyduje, które elementy opowiadania podać szerzej, które tylko zasygnalizować, a których w ogóle nie uwzględniać. W opowiadaniu nie zawsze trzeba ściśle trzymać się układu chronologicznego zdarzeń, można też odstąpić od prawdy, dając ujście swej fantazji i marzeniom. Często wśród tematów wypracowań klasowych znajdują się opowiadania na rozmaite tematy – tak zwane „tematy wolne”. Opowiadanie jest jednocześnie formą bardzo pojemną, w której zmieścić się mogą prawie wszystkie inne formy. Może zawierać elementy opisu, charakterystyki, sprawozdania, reportażu itp., można wplatać do niego pamiętniki, dzienniki, a nawet inne opowiadania. Ważnym elementem większości opowiadań jest dialog, który służy zdynamizowaniu i ożywieniu akcji. Najtrudniejszym zabiegiem służącym wzbogaceniu opowiadania jest tzw. inwersja czasowa polegająca na celowym przestawieniu kolejności zdarzeń. Wbrew pozorom opowiadanie nie należy do najłatwiejszych form wypowiedzi. Mimo pozornej swobody wymaga dokładnego zaplanowania tego, co chce się w nim przekazać, i umiejętności koncentrowania się nie tylko na treści, ale także na tym, by pisać składnie, logicznie, ładnym, poprawnym językiem i ciekawie dla odbiorcy. ŻELAZNE ZASADY Pisz całe opowiadanie w jednakowym czasie. Starannie zaplanuj kompozycję. Tam, gdzie to możliwe, wprowadzaj dialogi. Wykorzystuj inne formy wypowiedzi – wprowadź elementy opisu czy charakterystyki. Korzystaj z bogactwa wyrażeń i zwrotów rozpoczynających i kończących opowiadanie oraz stanowiących spoiwo pomiędzy poszczególnymi częściami. Używaj bogatego słownictwa, stosuj zróżnicowane przymiotniki. Dobre opowiadanie powinno mieć ciekawy początek, budzące zainteresowanie rozwinięcie i przekonujące zakończenie. Pamiętaj o spójnym z całością zakończeniu. Częsty błąd to urywanie akcji lub brak podsumowania. Redagując opowiadanie, możesz wybrać jedną z następujących możliwości: jesteś główną postacią i pełnisz rolę narratora – piszesz wówczas w 1 os. liczby poj. czasu przeszłego, np. byłem, poznałem itp. pełnisz tylko rolę narratora, a opowiadasz o kimś innym – piszesz wówczas w 3 os. liczby poj., np. był, poznał itp. jesteś jedną z wielu osób, które brały udział w pewnych wydarzeniach, wszyscy bohaterowie coś przeżyli, a Ty opowiadasz o wydarzeniach (pełnisz rolę narratora) – piszesz wówczas w 1 os. liczby mn., np. byliśmy, poznaliśmy itp. pełnisz rolę narratora, ale wcielasz się w inną postać – piszesz wówczas w 1 os. liczby poj., ale „jesteś” kimś innym, musisz więc przedstawiać wydarzenia z innego punktu widzenia. Taka forma jest trudna, ale odpowiednio napisana może być bardzo ciekawa.
