CHARAKTERYSTYKA ZAWODU Leśniczy najczęściej jest pracownikiem instytucji Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, która sprawują nadzór nad wszystkimi lasami należącymi do Skarbu Państwa na terenie Polski (z pominięciem Parków Narodowych). Lasy Państwowe podzielone są na nadleśnictwa (zazwyczaj ok. 15-20 tys. ha), które z kolei dzielą się na leśnictwa, którymi kieruje leśniczy. Leśniczy jest pracownikiem nadleśnictwa zaliczanym do Służby Leśnej. Tworzą ją pracownicy Lasów Państwowych, którzy zajmują się: zarządzaniem lasami, prowadzeniem w nich gospodarki leśnej i ochroną tych lasów oraz zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego. Leśniczy większość swoich prac musi zaplanować z wyprzedzeniem. Na przykład, aby wiosną posadzić młody las na przygotowanej jesienią powierzchni, leśniczy musi zaplanować, jaki gatunek drzewa ma być posadzony, w jakim miejscu i ile sztuk sadzonek będzie potrzebnych do wysadzenia. W ramach ochrony lasu późną jesienią należy dokonać prognozy wystąpienia szkodliwych dla lasu owadów. Na podstawie liczby zebranych szkodników spod jednego drzewa można ustalić, czy w przyszłym roku będzie ich dużo, czy mało. Pod koniec roku leśniczy również musi wyznaczyć powierzchnie lasu, które planowane są do wycięcia. W tym celu musi pomierzyć wszystkie drzewa, by ustalić ile drewna pozyska się z danej powierzchni. Jest to tzw. szacunek brakarski. Mierzy się średnicę i wysokość drzewa, a wyniki pozwalają określić ile drewna nadleśnictwo planuje pozyskać w następnym roku. Jesienią i zimą leśniczy w młodszych drzewostanach wyznacza drzewka obumarłe, chore lub z wadami, które należy usunąć, by te, które pozostają miały lepsze warunki do rozwoju. Ścięte drewno leśniczy musi pomierzyć i odebrać, a także być obecnym przy jego sprzedaży i wywozie. Wiosną leśniczy sprawuje nadzór nad sadzeniem lasu. Zanim pojawią się owady, należy wykonać i wyłożyć pułapki na poszczególne gatunki owadów. By nie dopuścić do opanowania dużej ilości drzew przez szkodliwe owady lub grzyby leśniczy przez cały rok dokonuje obserwacji stanu zdrowotnego lasu. Wiosną leśniczy również musi dopilnować, by przy głównych drogach i torach kolejowych wykonane zostały tzw. pasy przeciwpożarowe, które pomagają chronić las przed pożarem. Latem i jesienią leśniczy sprawdza posadzone wiosną uprawy, czy są drzewka, które się nie przyjęły i trzeba na ich miejsce posadzić nowe. Do zadań leśniczego należy również opieka nad zwierzyną leśną, także zimą, gdy zwierzyna ma mało pokarmu. Leśniczy kontroluje również stan zdrowotny zwierzyny leśnej i pilnuje by kłusownicy nie zakładali wnyk i nielegalnie nie polowali. Leśniczy w ramach swoich zadań służbowych zajmuje się również szkodnictwem leśnym. Wykonuje on wszystkie zadania i czynności, które nie dopuszczają do łamania prawa na terenie lasu. WARUNKI PRACY Miejscem pracy leśniczego jest teren powierzonego mu leśnictwa. W siedzibie leśnictwa (leśniczówce) znajduje się pomieszczenie biurowe, w którym leśniczy przyjmuje interesantów w wyznaczonych godzinach. Większość pracy wykonuje jednak w lesie, przemierzając każdego dnia wiele kilometrów. Praca leśniczego ma nienormowany charakter. W razie potrzeby zobowiązany jest on do pełnienia obowiązków poza normalnymi godzinami pracy (także w nocy, niedziele i święta). Wbrew pozorom nie jest to praca dla samotników, gdyż leśniczy współpracuje i spotyka się z wieloma osobami. Jest on przełożonym pracowników pracujących na terenie leśnictwa – wydaje im polecenia i egzekwuje ich wykonanie odpowiada on za wszystkie wykonane prace przed nadleśniczym. Wszystkie czynności, które wykonuje leśniczy lub zleca przydzielonym pracownikom musi odnotować w książce służbowej. Muszą znaleźć się tam wpisy dotyczące stanu zdrowotnego lasu, spostrzeżeń, co do wykonanych lub planowanych prac, szkód wyrządzonych przez różne czynniki. WYMAGANIA Leśniczy zmuszony jest do długotrwałych, często samotnych wędrówek po lesie. Musi więc wykazywać wytrzymałość na wysiłek i mieć dobrą orientację w terenie. Konieczność obserwowania lasu wymaga dobrego wzroku i słuchu. Leśniczy musi cechować się skrajnie różnymi umiejętnościami. Z jednej strony musi umieć współpracować i współdziałać w grupie, z drugiej – radzić sobie samodzielnie. Organizując pracę innych powinien łatwo nawiązywać kontakty z ludźmi. Zawód ten wymaga dobrej sprawności fizycznej. Leśniczy powinien dobrze widzieć i słyszeć, choć możliwe jest też zatrudnienie osób niedosłyszących. W pracy tej poradzi też sobie osoba z dysfunkcją kończyn górnych. Konieczny jest dobry stan zdrowia, gdyż praca ta często wiąże się z długotrwałym wysiłkiem. WARUNKI PODJĘCIA PRACY Leśniczy powinien mieć minimum średnie wykształcenie ze specjalizacją leśniczą. Coraz częściej oczekuje się jednak, że kandydaci do pracy ukończą studia o odpowiedniej specjalności. Leśnictwo oraz inne kierunki związane z gospodarowaniem i ochroną zasobów leśnych można studiować m. in. na Akademii Rolniczej w Krakowie i w Poznaniu oraz w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Osoby, które spełnią wymagania dotyczące stanu zdrowia oraz wykształcenia mogą podjąć pracę leśniczego w każdym wieku. MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA Większość leśniczych w kraju zatrudniają Lasy Państwowe. Poza tą instytucją możliwe jest zatrudnienie w lasach prywatnych (jest ich wciąż niewiele) lub założenie własnego zespołu usługowego pracującego na rzecz leśnictwa. Leśniczy musi być przygotowany na zamieszkanie w okolicy, w której występują lasy. Często otrzymuje mieszkanie służbowe w pobliżu terenu, którym się opiekuje. ZAROBKI Podleśniczy zatrudniony w Lasach Państwowych zarabia około 1,6 tys. zł brutto. Leśniczy może liczyć na pensję około 2,5 tys. zł. Dużo lepsze zarobki są na stanowisku nadleśniczego, który otrzymuje pensję w wysokości około 4 tys. zł. Słownik stanowisk Zajęcie leśnika polega na planowaniu pracy z dużym wyprzedzeniem. Aby zasadzić jakieś drzewa, musi wcześniej starannie przygotować grunt, dobrać odpowiednie gatunki drzew itp. Musi także z wyprzedzeniem zaplanować, jakie powierzchnie lasu przeznaczone są do wycięcia. Co za tym idzie musi on pomierzyć drzewa, aby wiedzieć ile drewna można pozyskać z określonej powierzchni (szacunek brakarski). Leśniczy musi doglądać również młodych drzewek, by w razie ich obumarcia usunąć je i tym samym zapewnić warunki do rozwoju pozostałym. Leśniczy musi być także obecny przy wywozie i sprzedaży ściętego drzewa. WIOSNĄ : Leśniczy wiosną nadzoruje sadzenie lasu a także pilnuje, by przy drogach wykonane zostały pasy przeciwpożarowe, chroniące las przed pożarem. Do obowiązków leśniczego należy również opiekowanie się leśną zwierzyną, kontrolowanie jej stanu zdrowotnego a także chronienie jej przed kłusownikami. Leśniczy zajmuje się wszystkimi czynnościami, mającymi ustrzec przed złamaniem prawa na terenie lasu.
