Bitwa pod Racławicami miała miejsce 4 kwietnia 1794 pod Racławicami, w czasie insurekcji kościuszkowskiej, gdzie wojska polskie pod dowództwem naczelnika Tadeusza Kościuszki stoczyły wielką bitwę z wojskami rosyjskimi pod dowództwem generała majora Aleksandra Tormasowa. W wyniku wygranej wojsk polskich pomimo niezbyt dużego znaczenia militarnego, pozwoliła podnieść morale powstańców już 12 dni po rozpoczęciu powstania. Przed bitwą Wg planów wybuch powstania planowany był już zaraz po przegranej wojnie polsko-rosyjskiej w 1792, lecz jeszcze we wrześniu 1793 Tadeusz Kościuszko uznał przygotowania za niewystarczające. Wybuch powstania miał nastąpić przed redukcją armii polskiej do 2/5 stanów z 1792 roku i miał nastąpić w Krakowie dla odciągnięcia sił rosyjskich od Warszawy, umożliwiając wyzwolenie ludnej, bogatej i dobrze uzbrojonej stolicy. Litwa deklarowała, że sama się wyswobodzi dzięki konspiracji Jakuba Jasińskiego. Dla niepoznaki Kościuszko wyjechał w 1793 do Włoch, skąd został niezwłocznie ściągnięty do Drezna w lutym 1794 w związku z terminem redukcji polskiego wojska wyznaczonym na połowę marca tego roku. Wobec rozbicia konspiracji w Warszawie, gen. Antoni Madaliński ze swoją I wielkopolską brygadą kawalerii narodowej podniósł bunt w Ostrołęce i ścigany przez Rosjan ruszył na Kraków. 24 marca 1794 roku na Rynku krakowskim został gen. Kościuszko ogłoszony Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej. Naczelnik w ciągu tygodnia zorganizował władze powstańcze w Krakowie i zebrał rekrutów dawnym systemem dymowym z niewielkiego obszaru. Powodzenie powstania zależało od szybkiego przyłączenia się innych ziem polskich, stąd o świcie 1 kwietnia na czele ok. 1000 regularnego wojska wyrusza w kierunku Warszawy i Wilna. 2 kwietnia dołącza do niego gen. Józef Zajączek w Luborzycy, a niebawem tzw. grupa pińczowska czyli 2 brygady kawalerii narodowej, piechota i artyleria. Wojsko zostało podzielone na 2 dywizje gen. Zajączka i gen. Madalińskiego w sile razem około 4000-4100 wojska liniowego z 12 działami. 3 kwietnia w Koniuszy dołączył gen. Jan Slaski na czele 1920 pikinierów i kosynierów z poboru dymowego. 4 kwietnia podjęto marsz w kierunku Skalbmierza, gdzie już wcześniej znajdowały się oddziały gen. Fiodora Denisowa (ok 6000 żołnierzy z 12 działami) maszerujące 2 kolumnami na Koniuszę, gdzie poprzedniego dnia stał Kościuszko. Plan gen. Denisowa przewidywał wzięcie wojsk polskich w kleszcze pod Koniuszą, stąd podzielił on swoje wojska na 2 kolumny - pod dowództwem gen. Tormasowa znalazło się ok. 3000 ludzi i 12 dział. Tormasow wyruszył o 3 rano dnia 4 kwietnia w kierunku na Winiary-Rzędowice-Przesławice, kolumna Denisowa miała wyruszyć zaś o 4 rano z resztą wojska (m.in. 6 dział) wzdłuż traktu Skalbmierz-Proszowice, aby zaatakować obóz pod Koniuszą od południa (wymarsz się opóźnił).
przyczyna bitwy raclawickiej byla chcec odzyskania zabranych ziem ustanowienie krakowa jako male panstewko polski