Polityka Polski wobec Litwy i Ukrainy (1918-1922) Porównaj koncepcje polityczne oraz przedstaw ich realizację

1795 r. był rokiem, w którym dokonano III rozbioru Polski. Polska znikła wówczas z map Europy i świata. Przez 123 lata Polacy podejmowali liczne próby odzyskania niepodległości, jednak bez skutku. Lecz w 1918 roku, po bardzo długim okresie niewoli narodowej, Polacy odzyskali wolność. Ponownie mogli żyć we własnym kraju ciesząc się pełnią swobód. W ich rękach spoczywała sfera życia gospodarczego, politycznego i społecznego. Jedną z najbardziej palących kwestii, wymagających niezwłocznego rozwiązania była sprawa przyszłych granic. Podjęte przez rząd polski działania na rzecz ich ostatecznego ustalenia trwały od 1918 roku po 1922. Na wschodzie rzecz dotyczyła obszarów znajdujących się poza tzw. linia Curzona wyznaczającą zasięg występowania etnicznej większości polskiej. W przypadku pogranicza czechosłowacko – polskiego sporne pozostawały ziemie znajdujące się na południe od rzeki Olzy oraz powiaty Spisz i Orawa. Rozwiązania wymagały też spory polsko – niemieckie o Śląsk, Wielkopolskę, Warmię i Mazury. Oburzenie Polaków wywołało przyznanie obszarów Litwy Środkowej z Wilnem – Litwie. Omówienie całego procesu kształtowania granic państwa, toczonych walk i podpisanych porozumień wymaga przedstawienia najistotniejszych faktów politycznych tego okresu w porządku terytorialno – chronologicznym z uwzględnieniem aspektów gospodarczych i społecznych. Podczas konferencji paryskiej interesów państwa polskiego w Paryżu bronili Ignacy Paderewski i przewodniczący Komitetu Narodowego Polskiego, Roman Dmowski. Właśnie on, 29 stycznia 1919 roku, przedstawił Radzie Najwyższej sytuacje polityczna i gospodarczą Polski i jej postulaty terytorialne. W rezultacie Rada powołała specjalną komisje do spraw polskich, na której czele stanął francuski dyplomata Jules Cambon. Komisja Cambona przedłożyła w maju 1919 roku delegacji niemieckiej projekt traktatu przewidujący włączenie w skład państwa polskiego Górnego Śląska, Wielkopolski, Pomorza Gdańskiego i części Warmii i Mazur. Ponieważ sprzeciw niemiecki poparł antypolsko nastawiony Loyd George, projekt ten został odrzucony i przeredagowany w duchu znacznie korzystniejszym dla Niemców. Ostateczny tekst traktatu pokojowego podpisany został 28 czerwca 1919 roku w pałacu w Wersalu. Ze strony polskiej podpisy złożyli Ignacy Paderewski i Roman Dmowski. W wyniku inspirowanych przez Dawida Loyda George’a decyzji Rady Najwyższej, Polska uzyskała na zachodzie znacznie mniej terytorium i mieszkańców, niż przewidywały to wcześniejsze propozycje Komisji do Spraw Polskich. Zamiast 56,5 tys km2 z prawie 5 mln ludności otrzymywała bezwarunkowo, tzn. bez plebiscytu 45,5 tys. km2 z ok. 3 mln ludności. Objęty plebiscytem Górny Śląsk liczył 11 tys. km2 i miał ok. 1,9 mln ludności. Mazury z Warmią i Powidle miały również czekać na rozstrzygnięcie plebiscytowe. Gdańsk stał się Wolnym Miastem pod kontrolą Komisarza Ligi Narodów. Przedstawiciele Rzeczpospolitej zostali ponadto zmuszeni do podpisania w Wersalu tzw. Traktatu mniejszościowego. Zobowiązywał on Polskę do zapewnienia swobód mniejszościom zamieszkującym państwo polskie, podczas gdy na Niemcy tego rodzaju zobowiązanie wobec mniejszości polskiej nie zostało nałożone. Traktat mniejszościowy spotkał się z oburzeniem ze strony opinii publicznej w Polsce i bardzo ostra krytyka w sejmie, został jednak ratyfikowany wraz z traktatem wersalskim 31 VII. Przyjęcie postanowień traktatu wersalskiego przez Niemcy oznaczały dla Polski odsuniecie niebezpieczeństwa inwazji ich przeważających sił od strony zachodniej granicy RP i pozwalało skoncentrować polskie siły zbrojne na wschodzie.