Spartakus był niewolnikiem (glawiator) dowodził zbuntowanymi niewolnikami i ubogą ludnością przeciw rzymowi. Rzymianie zaczeli się bogacić i otrzymywali nowe przywileje od cezara. Przez to jego władza słabła. Ludność wiejska po wzbogaceniu się o nowe ziemie sprzedawała je i przenosiła się do miasta. Ludzie nie posiadający ziemi nie musieli iść do wojska.
1) Spartakus - z pochodzenia Trak ( Tracja to obecnie tereny na pograniczu Bułgarii, Turcji oraz Grecji), początkowo niewolnik później gladiator rzymski. Inne źródła podają, że był dezerterem rzymskiej armii, którego po schwytaniu sprzedano do szkoły gladiatorów w Kapui. Wsławił się zorganizowaniem buntu niewolników (historycy zwyczajowo nazywają to wydarzenie dla rozróżnienia spośród innych buntów Powstaniem Spartakusa). Spartakus w czasie buntu najpierw pokonał strażników później uciekł w kierunku wulkanu Wezuwiusz. Pretor Publiusz Werinius wysłał za nim 3000 tysiące żołnierzy rzymskich na czele, których stanął Klaudiusz Glaber. 100 tysięcy niewolników i gladiatorów przyzwyczajonych do walki z łatwością rozgromiło legion Glabera. Dopiero Marek Kressus stłumił powstanie. Spartakus i wielu zginęło w walce, pozostali zostali ukrzyżowani i podpaleni wzdłuż via Appia (najstarsza droga rzymska). 2) Okres wielkich podbojów przypada na lata 264 - 30 pne i niesie za sobą następujące zmiany społeczne: -w wyniku przemiany małych gospodarstw w latyfundia ubożeją prości ludzie; -upadek religijny (wpływy Greków) -prowincje pod władaniem osób prywatnych (nadużycia) -romanizacja prowincji -okrutna władza rzymska na podbitych rejonach -rozwój kultów, obyczajów -zmiany w prawie rzymskim -przemiany demograficzne tzn mieszanie się ludności w sensie etnicznym -czerpanie z nowej kultury -podniesie standardu życia dzięki darmowej sile roboczej z podbitych terenów -uwidocznienie kastowości społeczeństwa -wzbogacenie literatury i poezji -nowe sposoby leczenia -rozszerzenie kultury hellenistycznej -zarazy i nowe choroby -wzrost podatków -wydłużenie okresu służby wojskowej -wprowadzenie zasiłków społecznych dla rodzin żołnierzy broniących granic.
