Jakie były negatywne i pozytywne skutki działań Iwana Groźnego ?

-przeprowadził gruntowną reformę systemu prawnego państwa i usprawnił jego administrację. Ofiarami tej reformy byli bojarzy, którzy zostali wysiedleni na wyznaczone tereny zwane ziemszczyzną i prześladowani. -Prowadził niezwykle agresywną politykę wobec swoich sąsiadów. Za jego panowania Rosja zdobyła Kazań, Astrachań i zachodnią Syberię, doprowadził też do nawiązania kontaktów handlowych z Anglią. -Uderzył też na państwo zakonu kawalerów mieczowych w Inflantach zdobywając w 1558 Dorpat i Narwę, rozpoczynając wojny inflanckie -Kontynuował ekspansję Rosji na wschodnie ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego. - rozkazał utopić w Dźwinie wszystkich tamtejszych Żydów -Począwszy od 1560 z jego polecenia stracono tysiące ludzi, w 1581 w napadzie szału zamordował drugiego syna, Iwana. Czynami tymi zapracował na przydomek "Groźny". -przypisuje się mu autorstwo utworów liturgicznych i udział w redagowaniu kronik. -Car popierał rozwój sztuki, zwłaszcza architektury i malarstwa. -W okresie jego rządów pojawił się w Rosji druk. -Iwan IV doprowadził swoją represyjną polityką do politycznego i gospodarczego kryzysu państwa. -wprowadził opryczninę, czyli carską policję, odpowiedzialną za liczne masakry ludności i rabunki odwołał ją w 1572 r. widząc, że wymknęła mu się spod kontroli. Rezultatem opryczniny była śmierć ok. 100 tys. ludzi. -Do jego niewątpliwych zasług należą: reforma armii na wzór zachodni i utworzenie zbioru praw, tzw. Carski Sudiebnik.