Władysław IV Waza (ur. 9 czerwca 1595 w Łobzowie, zm. 20 maja 1648 w Mereczu) – król Polski w latach 1632–1648 i tytularny król szwedzki 1632–1648, tytularny car rosyjski do 1634, syn Zygmunta III Wazy i jego pierwszej żony Anny Habsburżanki.
Sejm elekcyjny, jaki został zwołany po śmierci Zygmuna 3(30 kwietnia 1632 r.) Zygmunta III Wazy, zakończył się 8 listopada obiorem na króla jego starszego syna, Władysława IV. To ponad półroczne bezkrólewie w Rzeczypospolitej zamierzyła wykorzystać Rosja, by odebrać swe terytoria, utracone wcześniej na rzecz Rzeczypospolitej. Jej wojska zajęły Połock, Orszę, a Smoleńsk został oblężony na wiele miesięcy. Jesienią 1633 r. po przybyciu z odsieczą Władysława IV, prowadzącego 20 tysięcy wojska, sytuacja wojenna się jednakże odmieniła. Uwolnił on Smoleńsk od oblężenia, po czym zrzekł się wspaniałomyślnie pretensji do panowania w Rosji oraz oddał terytoria na wschód od Smoleńska. W dniu 14 czerwca 1634 r. między Rzeczypospolitą i Rosją zawarty został "pokój wieczysty" w Polanowie pod Wiaźmą. Po zakończeniu kampanii rosyjskiej, Władysław IV skierował swe wojska ku południowym granicom Rzeczypospolitej. Były one od lat nękane przez krymskie czambuły tatarskie oraz przez paszę mołdawskiego, których z wielkim trudem pilnował jedynie hetman Stanisław Koniecpolski. Król Władysław zamierzał poskromić napastników, co szybko udało mu się zrealizować, nawet bez działań wojennych. Turcja bowiem wojowała wówczas z Persją i sułtan ochoczo przystał na zawarcie układu pokojowego, likwidującego wszystkie konflikty na styku obu państw. Kolejnymi sukcesami młodego króla było przedłużenie rozejmu ze Szwecją, jaki mijał w 1635 r., o dalszych 21 lat, odzyskanie Pomorza Gdańskiego wraz z portami i przywrócenie podległości Prus Książęcych. Jednak Inflanty wraz z Kłajpedą pozostały nadal przy Szwecji. W 1637 r. Władysław IV, wzorem swego ojca, poślubił księżniczkę z Habsburgów, Cecylię Renatę. A następnie zawarł "pakt familijny" z Habsburgami, będący wojennym sojuszem przeciwko Turcji. Po śmierci Cecylii, król ożenił się w 1646 r. z księżniczka francuską Ludwiką Marią Gonzaga, nie zaniedbując wszakże planów wojny z Turcją, do której sprzymierzył się z Rosją.