ad1.Ponieważ wtedy cząsteczki poruszają się szybciej, więcej się od siebie odbijają i dzięki temu szybciej się mieszają. ad2.Woda,powietrze,drewno itd
Lekcja chemii w klasie pierwszej gimnazjum rozpoczynająca dział: Atom i cząsteczka. Głównym celem lekcji jest wykazanie ziarnistej budowy materii oraz kształtowanie umiejętności obserwacji przemian zachodzących w codziennym zyciu. Temat: Budowa wewnętrzna materii. Cele lekcji W wyniku lekcji uczeń wie: — że materia zbudowana jest z atomów i cząsteczek, — co to jest zjawisko dyfuzji, — w jaki sposób zjawisko dyfuzji wiąże się z wewnętrzną budową materii — w jakim stanie skupienia dyfuzja zachodzi najszybciej. W wyniku lekcji uczeń umie: — pracować zgodnie z instrukcją, — wykonać doświadczenie ilustrujące zjawisko dyfuzji, — sporządzić rysunek wykonywanego doświadczenia, — zanotować obserwacje, — wyciągnąć poprawne wnioski z wykonywanego doświadczenia, — podać przykłady zjawiska dyfuzji znane z życia codziennego, — uzasadnić, dlaczego dyfuzja zachodzi najszybciej w stanie gazowym, a dlaczego w ciele stałym jest ograniczona, — pracować w grupie, — prezentować pracę grupy. Materiały dydaktyczne: karty do pracy grupowej, odczynniki( KMnO4, amoniak, atrament) i szkło laboratoryjne, kartki z ćwiczeniem dla ucznia. Przebieg lekcji 1. Część organizacyjna (przywitanie, sprawdzenie obecności, poinformowanie o możliwości uzyskania plusa za aktywność). 2. Część nawiązująca (w trakcie pogadanki przypomnienie wiadomości z poprzednich lekcji, sprawdzenie zadania domowego). 3. Część właściwa — sformułowanie tematu lekcji, określenie celów lekcji: Substancje, z którymi stykamy się na co dzień, np. woda, powietrze, drewno, metale, sprawiają wrażenie, że ich budowa jest ciągła. W jaki sposób udowodnić więc, że cała materia zbudowana jest z maleńkich drobin i ma budowę nieciągła (ziarnistą)? — praca uczniów w grupach ( wykonywanie doświadczeń, wypełnianie karty pracy– sporządzanie przez uczniów obserwacji doświadczenia, wyciąganie wniosków, przedstawienie wyników pracy poszczególnych grup), Karta pracy Grupa nr ...... Nazwiska osób: Doświadczenie nr 1 (Obserwowanie zachowania się ciała stałego w cieczy) Napełnij naczynie szklane wodą, wsyp kilka kryształków manganianu (VII ) potasu. Wykonaj rysunek, zanotuj obserwacje i wnioski. Rysunek Obserwacje Wnioski Karta pracy Grupa nr ...... Nazwiska osób: Doświadczenie nr 2 (Obserwowanie mieszania się wody i atramentu) Napełnij naczynie szklane wodą, dodaj jedną kroplę atramentu. Wykonaj rysunek, zanotuj obserwacje i wnioski. Rysunek Obserwacje Wnioski — badanie rozprzestrzeniania się zapachu amoniaku: Doświadczenie należy przeprowadzić w kilka osób, które ustawiają się w sali w różnych od siebie odległościach, jedna z osób otwiera na chwilę butelkę ze stężonym roztworem amoniaku. Każdy uczestnik doświadczenia musi zasygnalizować moment, w którym poczuł zapach. Czy wszyscy i czy w tym samym czasie poczują zapach substancji? — ustalenie definicji zjawiska dyfuzji (proces samorzutnego mieszania się cząsteczek i atomów różnych substancji), — rozwiązywanie problemów: a. W którym stanie skupienia dyfuzja zachodzi najszybciej i dlaczego? b. Dlaczego czujemy zapachy? c. Dlaczego zanieczyszczenia wpływające w jednym miejscu do jeziora czy stawu są groźne dla całego zbiornika? 4. Podsumowanie lekcji — w którym z wymienionych procesów zachodzi zjawisko dyfuzji: topnienie lodu, rozpuszczanie soku w wodzie, rozprzestrzenianie się zapachu perfum, wsiąkanie atramentu w bibułę, kruszenie kredy, spalanie węgla, mieszanie kaszy z ryżem, spalanie magnezu, unoszenie się zapachu smażonej ryby? — rozwiązywanie przez uczniów ćwiczenia: Ćwiczenie Uzupełnij zdanie dobierając odpowiednie określenia: ( szybciej; wolniej; większe; mniejsze; odległości; oddziaływania; cieczach; gazach ). Zapach w powietrzu rozchodzi się… niż atrament w wodzie, ponieważ… między cząsteczkami w… są… niż w… .
