Muzyka baroku

Muzyka baroku odgrywa dużą rolę w sztuce epoki. Dowodem może być na to chociażby to, że początek baroku wyznacza data skomponowania przez Jacopo Periego pierwszej opery w roku 1597 o tytule Dafne, a koniec na drugą połowę XVIII w., kiedy to powstawały kompozycje ostatnich żyjących twórców takich jak: Johann Sebastian Bach, Georg Friedrich Hndel, Jean-Philippe Rameau.
Dążenie do podkreślenia świetności osoby, stanowiska czy też pozycji społecznej spowodowała bardzo poważne zwiększenie zapotrzebowania na muzykę - nie tylko jako element podnoszący rangę uroczystości i nadający jej znaczny splendor czy wręcz przepych, ale także jako służący zabawie, wypełnianiu wolnego czasu itp. Z kolei, potrzeba muzyki mogła być zaspokojona jedynie znacznie zwiększoną liczbą muzyków, których przecież nie było, bo w tamtych czasach szkoły muzyczne nie były jeszcze znane. Efektem tej nietypowej sytuacji było takie zjawisko, że każdy, kto chociaż trochę umiał grać, zapraszany był do współpracy w zespole instrumentalnym, i grał, najczęściej mocno fałszując, bowiem jego skromne umiejętności wykluczały poprawne wykonanie utworu. Jednak tak mierna praktyka wykonawcza była dla słuchaczy zupełnie nie do zniesienia. Powstał więc problem: w jaki sposób można pogodzić sprzeczność, jaką była konieczność współpracy z bardzo słabo zawodowo przygotowanymi muzykami - z jednej strony, z drugiej zaś ? dążenie do osiągnięcia poziomu gry możliwego już do przyjęcia. Rozwiązaniem problemu stał się bas cyfrowy, czyli basso continuo. Jest to sposób zapisywania partii basowej za pomocą cyfr umieszczonych nad pięciolinią. Basso continuo stało się podstawą akordową, szkieletem harmonicznym prawie wszystkich utworów zespołowych powstałych w epoce Baroku. Basso continuo realizowano na instrumentach o stałym stroju, to jest na klawesynie - w muzyce kameralnej, i na organach - w muzyce kościelnej.
Na początku epoki dominowała jeszcze muzyka religijna, jako pozostałość po średniowieczu i renesansie. Natomiast koniec epoki oznacza już zmianę proporcji: muzyka świecka wysuwa się na plan pierwszy i ta sytuacja niezmiennie trwa do naszych czasów.
Niezwykle ważnym elementem w muzyce epoki baroku jest kompozycja. Muzyka ma za zadanie uczyć i cel ten realizowany jest poprzez zastosowanie wszelkiego rodzaju figur retorycznych i konstrukcji formalnych analogicznych do używanych w nauce retoryki słownej (w kwestii formalnej: prezentacja tematu, rozwój narracji, punkt kulminacyjny, podsumowanie, a jako figury retoryczne: wykrzyknienia, zawieszenie narracji, wprowadzanie ruchu, westchnienia, pytania retoryczne, powtórzenia itd.)
Inną cechą charakterystyczną dla tego okresu jest muzyka uproszczona do modelu harmonicznego, który jednak stanowił podstawę wielu nowych gatunków muzycznych z operą na czele. Zasługą twórców barokowych jest m.in. przeniesienie koncepcji kontrapunktycznych z muzyki wokalnej do instrumentalnej, która zaczęła się lawinowo rozwijać w nowych i samodzielnych formach, np. suitach, sonatach i koncertach (solo i tutti - jak u Vivaldiego i innych) o krystalizującej się formie, która obowiązywała przez następne trzy stulecia.
W Baroku rozwinęły się gatunki muzyki jakimi są np.: opera, soneta, fuga, świecka kantata i religijne oratorium. Razem z rozwojem muzyki idzie postęp w dziedzinie nowych instrumentów. To właśnie w Baroku powstają skrzypce, altówki, wiolonczele i kontrabasy (te instrumenty wyparły wiole), powstaje także pierwszy fortepian, który był wynalazkiem Włocha Bartolommeo Cristofori. W Baroku także udoskonalano wiele starszych instrumentów takich jak flety i organy.
Największymi muzykami baroku są Jerzy Fryderyk Haendel i Jan Sebastian Bach. Polska także miała wielu wybitnych twórców, takich jak: Marcin Miel-czewski Adam Jarzębski, Bartłomiej Pękiel i Grzegorz Gerwazy Gorczycki.