Średniowiecze rozpoczęło się wraz z upadkiem Rzymskiego Imperium, w IV wieku (rok 476). W Polsce natomiast epokę tę datuje się od roku 966. Data końcowa to rok 1492 - odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba.Św. Augustyna i Hieronim , którzy byli autorytetami dla całego średniowiecza, natomiast na początku VI wieku po upadku cesarstwa powstają dzieła Boecjusza kontynuujące tradycje starożytne.W Polsce sytuacja kształtowała się odmiennie. Kontrasty i konflikty nie były tak głębokie jak w krajach zachodnich. Gal Anonim pisze o Polsce jako kraju zasobnym w żywność i szlachetne kruszce. Kościół dążył do stworzenia kultury o charakterze uniwersalnym. Tej idei służyła religia, oparta na Piśmie świętym.
Poetyka średniowieczna dzieli literaturę na dwa zasadnicze rodzaje: poezję i prozę. Od utworu literackiego wymagano, aby był "elegancki", miał dobrą kompozycję i dostojność. Średniowieczni teoretycy poezji kładli nacisk na "piękne powiązanie słów" i zdobnictwo, powagę treści, walory meliczne, kształt wersyfikacyjny. Poezję określano jako mowę wiązaną, zwięzłą i kończącą się klauzula rytmiczną. W praktyce granice pomiędzy poezją a prozą były dość płynne. W prozie, pozostającej w kręgu tzw. ars dictandi (w stylu tym pisano listy, biografie, kroniki, kazania), normą stylistyczną staje się rymowanie, rytmizacja, posługiwanie się kunsztownymi figurami składniowymi (cechy, które obecnie traktowane są jako poetyckie). Pisarze wczesnego i dojrzałego średniowiecza lubują się, podobnie jak architekci i muzycy, w harmonii rozumianej jako odpowiedni stosunek liczbowy. Literatura gotyku wykazuje dążność do większego skomplikowania składników formalnych tekstu, wzbogacenia materii poetyckiej obrazowością i wykwintnymi figurami retorycznymi (symbole, alegorie). Poeci i prozaicy są mniej skrępowani rygorami, bardziej rozwlekli, a zarazem subtelniejsi. Literatura średniowieczna stworzyła wiele odmian stylowych.