Potrzebuje informacji do prezentacji na temat:Kultura i nauka polska po II wojnie swiatowej

post 6/05/2006, 14:24 Quote Post Kultura polska po II wojnie św. to bardzo obszerny temat. Składa się na nią wiele dziedzin i przemian w życiu kulturalnym Polski. W pierwszych latach utrwalania władzy komunistycznej w Polsce nowe władze przyjęły strategię powolnego i niezauważalnego wkraczania w życie społeczno-kulturalne. Na straży zakazanych tematów stała instytucja cenzury, powołana formalnie w 1946 r., a mająca na celu popieranie środowisk i poglądów społeczno-politycznych bliższych nowej władzy. Władza komunistyczna starała się jednoczesnie pozyskać wybitnych literatów i ludzi sztuki. W 1948 r. nastąpił brutalny zwrot w polityce społeczno-kulturalnej państwa, kontrolującego już wszystkie dziedziny życia publicznego. Atak przeprowadzono na kilku frontach jednocześnie (szkolnictwo, nauka, sztuka i literatura). Po roku 1956 nastąpił pewnien przełom, który wpłynął korzystnie na rozwój kultury, dostępnej całemu społeczeństwu. Teatr, radio, a przede wszystkim książka docierały do coraz szerszego kręgu odbiorców. Postępowały badania naukowe, w których jedynie nauki humanistyczne (historia) nie mogły wyzwolić się spod panowania cenzury. Polscy literaci otrząsnęli się spod wpływów socrealizmu, którym ulegli w latach pięćdziesiątych. Renesans przeżywał teatr i film, narodziła się wtedy tzw. polska szkoła filmu, z jej głównym twórcą Andrzejem Wajdą. Wielkie zmiany nastąpiły w sztukach plastycznych i w muzyce, gdzie m.in. próbował wyzwolić się spod wpływów cenzury jazz, a następnie rock. Ta odwilż w kulturze trwała jednak krótko. Pod koniec lat pięćdziesiątych wzmocniono więc naciski cenzury, spełniającej rolę drogowskazu w wyborze tematów i ocen. Ta walka Gomułki z inteligencją przyniosła kulturze polskiej poważne straty i stała się jedną z przyczyn konfliktów polityczno-społecznych. W latach siedemdziesiątych literatura piękna przeżywała kryzys. Większe sukcesy odnotowano w poezji. W drugiej połowie tych lat w obliczu coraz większego kryzysu wartości wśród młodego pokolenia dużą popularnością cieszyli się młodzi pisarze, np. Edward Stachura. Pod koniec tego okresu coraz więcej wykształconych Polaków znało już dzieła emigracyjne poety Czesława Miłosza, uhonorowanego w 1980 r. literacką Nagrodą Nobla. Odradzało się również kino. Mimo istnienia cenzury, powstawały filmy tzw. kina moralnego niepokoju (Krzysztof Zanussi, Krzysztof Kieślowski i inni). Pod koniec lat siedemdziesiątych Andrzej Wajda nakręcił "Człowieka z marmuru". Podobnie jak w latach ubiegłych, spore osiągnięcia odnotowali kompozytorzy (Krzysztof Penderecki i Witold Lutosławski). Wszystkie te sukcesy w dziedzinie kultury i zwłaszcza sportu (złote medale olimpijskie: siatkarzy, piłkarzy, lekkoatletki Ireny Szewińskiej, skoczka narciarskiego Wojciecha Fortuny) były przez propagandę sukcesu odnotowywane jako dowód wyższości ustroju socjalistycznego nad kapitalistycznym. "Polak potrafi"to hasło towarzyszyło wszelkim osiagnięciom tego okresu. W propagandzie triumfowało kłamstwo, w życiu codziennym zaś tzw. podwójna moralność: własność państwowa (a więc niczyja) nie podlegała zasadom (np. nie kradnij) uznawanym za nienaruszalne w życiu rodzinnym. Szerzył się również alkoholizm. Znikał szacunek dla starszych, dla tradycji i wartości nadrzędnych, ośmieszonych przez propagandę sukcesu. Praktycznie, jedyną instytucją niezależną od państwa i mającą niepodważalny autorytet pozostawał Kościół katolicki, który stał się w okresie PRL drogowskazem dla setek tysiecy osób jak nalezy żyć i postępować.