amalowany w końcowym okresie życia Velázqueza, na 4 lata przed śmiercią. Z pozoru klasyczny temat, jakim jest portret infantki Małgorzaty Teresy w otoczeniu dworzan, jest w istocie nowatorski i wieloznaczny. Rzadko które dzieło w historii malarstwa europejskiego dostarczyło tak wielu odmiennych interpretacji. Obraz Panny dworskie został uznany zarówno przez historyków sztuki, jak i przez artystów, za jedno z największych dzieł w historii sztuki.
Dzieło ma charakter osobisty, w szczegółach jest realistyczny, w wymowie zagadkowe, zmusza do odczytywania swego ukrytego sensu. -epoka: barok -technika: olej na płótnie -kompozycja:otwarta 1.Obraz panny dworskie ukazuje salę zamku królewskiego w Madrycie, zwaną Cuarto del Principe. 2. Infantka Małgorzata, zajmująca centralną część kompozycji pozuje Velazquezowi do jednego ze swoich portretów. Obok asystują jej młode panny dworskie. 3.Po lewej stronie, w stroju kawalera zakonu z pędzlem w ręku stoi malarz. Legenda głosi, że czerwony krzyż na jego piersi domalował sam król po jego śmierci. 4.pozostałe osoby to zajęci rozmową ochmistrz z ochmistrzynią, w głębi na schodach kreweny artysty oraz karlica Maribarbola i karzełek Nicolasito. 5.W lustrze na drugim planie widać odbicie pary królewskiej, w tej formie artysta zaznaczył obecność Filipa IV oraz jego małżonki; to na nach patrzą bohaterowie obrazu. 6.Motyw lustra bardziej komplikuje już i tak bardzo złożoną, wieloplanową przestrzeń. 7.Tajemnicą jest znajdujący się na sztaludze obraz, malarz z pędzlem w ręku patrzy na parę królewską jednakże nie ogarnia wzrokiem sceny w której sam uczestniczy.Powszechnie przyjmuje się, że obraz pokazuje scenę malowania przez Velazqueza portretu Małgorzaty Teresy. 8.Kompozycja obrazu jest niezwykła z względu na odwrócenie ról. W takich portretowych dziełach zwykle osoby znajdujące się na malowidle są oglądane z pozycji malarza. Tutaj malarz sam znalazł się na obrazie i patrzy na przypatrujących się tej scenie monarchom. Widz znajduje się zaraz obok nich. 9.Dopatrywano się znaczenia majordomusa, który nosi nazwisko malarza; odsłania on kotarę, wpuszcza światło symbol prawdy. 10.Mamy przed sobą scenę rodzajową: legendarny dwór królewski z rytuałem celebrowania małej infantki. 11.Szczególna rola przypadła karlicy Maribarboli-przystrojona w piękne szaty potworna postać z brzydką twarzą wznosi do kompozycji malarskiej element monstrualności, okrucieństwa.