Notatka na temat kresów południowo- wschodnich

W roku 1340, król Kazimierz Wielki przybył wraz z wojskiem do Lwowa i nad tą ziemią rozciągnął suwerenne królestwo Piastów. Nad Pełtwią, w innym miejscu, zbudował król Kazimierz zamek z kamienia, otoczył miasto murem, uzbraja je i wyposaża w sprzęt wojenny. Nadaje miastu prawa magdeburskie i szereg przywilejów. Jagiellonowie rozbudowują fortyfikacje, robiąc ze Lwowa potężną warownię, zabezpieczając mieszkańców przed najazdami Turków, Tatarów, Kozaków i Mongołów. Dzięki licznym królewskim przywilejom Lwów staje się wielkim ośrodkiem handlowym i pośrednikiem między zachodem a południowym wschodem. Mądre rządy królów wytworzyły w ówczesnych mieszkańcach Lwowa, bez względu na narodowość, pochodzenie i wyznanie, silny patriotyzm i przywiązanie do państwa polskiego. Deputacja mieszczan zażądała od króla Władysława Jagiełły dyplomu, potwierdzającego przynależność Lwowa i ziemi lwowskiej do Korony. W roku 1772 w drodze pierwszego rozbioru Polski, Lwów i Ziemię Czerwieńską zagrabiła Austria. Od początku swych rządów zaborcy usiłowali zgermanizować te ziemie, wydając szereg przepisów ograniczających wolność obywatelską, likwidując język polski z urzędów i szkół, aresztując członków ruchów niepodległościowych. W roku 1860 ukazał się dyplom cesarski zapowiadający ustrój konstytucyjny dla Galicji. W roku 1861 Lwów stał się siedzibą Sejmu Galicyjskiego. Do Powstania Styczniowego znowu pospieszyła młodzież galicyjska. Po jego upadku byli powstańcy znaleźli we Lwowie przychylną atmosferę, azyl i szacunek współmieszkańców. W roku 1868 Galicja otrzymała ustrój konstytucyjny. Kresy to linia graniczna między Polską a hordą tatarską u dolnego Dniepru i przy jego ujściu osiadłą. Kresy należały do ostatnich rejonów Europy, w których zniesiono pańszczyznę. Ludność miast stanowili w większości Polacy z dużym odsetkiem ludności żydowskiej (do ok. 20%). W 1931r. największymi miastami kresów były: Lwów. Wilno, Stanisławów. Po II wojnie światowej działają w Polsce oraz na emigracji związki i stowarzyszenia kultywujące pamięć o kulturze i tradycji dawnych kresów. Od wielu już lat sprawami kultury dawnych kresów polskich zajmuje się redakcja polskiego radia w Katowicach w audycji Lwowska Fala.