to tylko państwa Szwecja, Dania, Republika Zjednoczonych Prowincji, Francja) a katolicką dynastią Habsburgów.
przyczyny Hasburgowie nie zrezygnowali z zamiaru połączenia Rzeszy w jedną spójną całość i podporządkowania jej swojej władzy. Habsburgowie mieli również nadzieję, że niemiecka Rzesza, która "przyniosła na świat" Marcina Lutra, zamieni się w państwo w całości katolickie. Protestanci w odpowiedzi na plany Habsburgów założyli w 1608 roku tzw. Unię Protestancką zwaną też Unią Ewangelicką, która miała reprezentować ich interesy w sejmie Rzeszy. brały udział: pośrednio lub bezpośrednio, wzięły udział niemal wszystkie państwa europejskie. Stronę katolicką reprezentowały państwa Habsburgów (Austria, Hiszpania i Państwo Kościelne), niektóre księstwa I Rzeszy ( Bawaria, niemieckie księstwa biskupie: arcybiskupstwo Kolonii, arcybiskupstwo Moguncji oraz arcybiskupstwo Trewiru). Oficjalnie swojego wsparcia katolikom nie udzieliła Rzeczpospolita Obojga Narodów. 2. monarchia p. król decyduje o polityce zagranicznej Reprezentuje państwo. parlament decyduje o armii finansach podatkach itp. monarchia a król decyduje o podatkach finansach armii gospodarce religii, a parlament był rzadko zwoływany
