Świat starożytny- co cię w nim zadziwia,zachwyca i zastanawia.

Prawo rzymskie było postrzegane jako symbol państwa praworządnego, jako przeciwieństwo totalitarnej przemocy. Jego uniwersalne wartości etyczne to : aequitas / słuszność /, iustitia / sprawiedliwość /, humanitas / życzliwość wobec człowieka /, dignitas / uczciwość / . Rzymska praworządność budziła szacunek. Istniały w wiekach znacznie późniejszych państwa, w których władze wcale się nie przejmowały krzywdą uwięzionych. Obecnie jest wiele krajów, w których krzywda obywateli jest traktowana drugorzędnie. Mimo to obecnie w państwach demokratycznych w dalszym ciągu panuje ideał obywatela, mającego zagwarantowaną pełnię praw obywatelskich, politycznych i przede wszystkim wolność. Ale jedno jest pewne - prawo rzymskie wciąż odgrywa ważną rolę w procesie rozwoju prawa, wciąż jest podstawą współczesnych systemów prawnych. Trafnie pisał nieżyjący dziś profesor Henryk Kupiszewski, że ,, trzy dziedziny kultury antycznej wywarły szczególny wpływ na formowanie się duchowego i kulturalnego oblicza Europy. Są nimi filozofia grecka najszerzej ujmowana, chrześcijaństwo i prawo rzymskie’’. Czemu jednak nie prawo greckie, skoro tam wszystko się ponoć zaczęło? Odpowiadamy żartobliwie za księdzem Franciszkiem Longchamps de Berierem : co prawda Grecy mieli pojęcie prawa, ale o prawie pojęcia nie mieli. Prawo rzymskie ‘’przeżyło’’ państwo, które je stworzyło. W historii prawa i w historii kultury powszechnej stanowi swoisty fenomen nie mający odpowiednika w żadnym innym systemie prawnym. Katarzyna Sójka-Zielińska ujmuje to tak :,, Prawo rzymskie było wrośnięte głęboko w przeobrażenia socjopolityczne i gospodarcze Rzymu od civitas, niewielkiej osady na siedmiu wzgórzach aż po ogromne Imperium Romanum. Ale jednocześnie zawierało wiele pierwiastków uniwersalnych, ponadnarodowych i ponadczasowych, które zdecydować miały o jego późniejszym światowym zasięgu’’. Stefan Grzybowski mówił ,, prawo rzymskie stoi samotnie na wyżynie swej wielkości ‘’.Dlaczego współczesne systemy prawa sięgają do prawa rzymskiego wzorując się na nim ? W Niemczech obowiązywało do 1900 r., w Grecji do 1945 r. , a odpowiednio dostosowane do istniejących warunków praktykowane do niedawna w Republice San Marino, na Sri Lance, państwach południowej Afryki i innych. Prawo rzymskie jest źródłem pojęć i konstrukcji obecnych w naszym prawie w wyniku recepcji XIX – wiecznych Wielkich Kodyfikacji. To one stanowią o jego nieprzemijającej wartości. Szczególne znaczenie prawa rzymskiego współcześnie wynika z jego ponadczasowego charakteru. W różnych krajach, w różnych kulturach, w różnych systemach gospodarczych i politycznych są podobne kwestie prawne mające bądź wymagające podobnych rozwiązań. Prawo rzymskie jest czynnikiem wiążącym poszczególne systemy prawne. To niewątpliwy przejaw ‘’zasady ciągłości’’ prawa rzymskiego w odniesieniu do współczesnych systemów prawnych. Żartobliwie niektórzy określają prawo rzymskie paucis verbis / w kilku słowach / , że to matka i ojciec dzisiejszych uregulowań. To ‘’wspólny język’’ porozumienia europejskich prawników. Choć też przypisywano mu treści, które nigdy nie były w nim zawarte. Pamiętajmy, że upadek niezwyciężonego imperium rzucił w zapomnienie prawo rzymskie. Średniowiecze ponownie sięgnęło po ten dorobek. Poznając źródła rzymskie zyskujemy doskonały punkt wyjścia do rozważań nad kwestiami trwałości i zmian zachodzących w europejskiej tradycji prawnej. Można śmiało powiedzieć, że prawo rzymskie zgłębia się po to, by udoskonalać prawa współczesne. Trzeba zaznaczyć, że prawo rzymskie było zadziwiająco przywiązane do tradycji. Dla przykładu Ustawa XII tablic / lex duodecium tabularum z 450 r.p.n.e. / nie została nigdy formalnie uchylona! Juryści pisali komentarze jak do aktualnego prawa. W starożytnym Rzymie ustawa ta otoczona wielkim szacunkiem była wywieszona na forum Romanum, a dzieci uczyły się jej na pamięć. Tekst ten stanowił ówczesny ,,podręcznik’’ wychowania obywatelskiego i patriotycznego.

Świat Starożytny -co cię w nim zadziwia,zachwyca,zastanawia?

Świat Starożytny -co cię w nim zadziwia,zachwyca,zastanawia?...