Nazwa wywodzi się z pojęcia "lingua romana", oznaczającego język ludów średniowiecznej Galii, w którym słowa rodzime wymieszały się z elementami mowy Rzymian. Język ten przeciwstawiany był "lingua latina", czyli mowie najeźdźców, a później językowi kościoła chrześcijańskiego. Stąd starofrancuskie "romant" - cudowne powieści rycerskie i "romance" - drobne pieśni. W XVII stuleciu pojęcie rozszerzyło swój zakres znaczeniowy i poczęło oznaczać literaturę nowożytną: średniowieczną i renesansową, przeciwstawianą tradycjom klasycznej starożytności. Tę dychotomię potwierdziły wystąpienia Augusta Wilhelma Schlegla i sławne powiedzenie Goethego: "Klasyczne jest to, co zdrowe, romantyczne to, co chore". Romantyzm jest ostatnią wielką, wspólną epoką kulturalną w dziejach Europy. Wyznaczył wiele nowych kierunków, dlatego zwykło się rozróżniać: romantyzm uniwersalny zafascynowany przyrodą, duszą świata i geniuszem artystycznym; romantyzm narodowy - zainteresowanie narodową tradycją ludu, jego językiem i kulturą.
-Idealizm -Indywidualizm -Irracjonalizm -Orientalizm -Mistycyzm -Mesjanizm -Indywidualizm romantyczny