Cena, wskażni rentowności i wynik finansowy
Przez cenę rozumie się wartość towaru lub usługi wyrażoną w pieniądzu, którą kupujący płaci sprzedawcy za określony towar lub usługę.
Kryteria podziału cen
-ze względu na sposób i tryb ustalania (urzędowe i umowne)
-z uwagi na szczebel obrotu towarowego (zbytu, hurtowa, detaliczna).
Rodzaje cen urzędowych:
-ceny minimalne np. przy skupie płodów rolnych.
-ceny maksymalne – których przekroczyć nie można, ale sprzedawca może sprzedawać towar poniżej tej ceny.
-ściśle określające wartość jednostki towarów
-określające przedział, który musi się mieścić w cenach konkretnego towaru.
Ceny umowne-jako ceny ustalone przez sprzedawcę i akceptowane prze kupującego.
Ze względu na szczebel obrotu towarowego rozróżnia się przeważnie ceny:
-cena zbytu-koszt własny+zysk –to cena, po której jednostki produkujące lub importujące sprzedają swoje towary przedsiębiorstwom handlu hurtowego. Dla hurtowni cena zbytu jest ceną zakupu. Elementy ceny zbytu: koszt własny wyrobu, zysk producenta, podatek akcyzowy (jeśli towar jest obciążony tym podatkiem), podatek VAT.
-cena hurtowa-to cena sprzedaży ustalona przez hurtownie dla przedsiębiorstw handlu detalicznego, dla których stanowi cenę zakupu. Na cenę hurtową składa się cena zbytu plus marża hurtowa.
-cena detaliczna to cena sprzedaży w jednostkach handlu detalicznego. Na cenę detaliczną składa się cena hurtowa i marża detaliczna.
Zasady ustalania wyniku finansowego.
Wynik finansowy miernikiem oceny działalności firmy.
Podstawowym miernikiem oceny działalności podmiotu gospodarczego jest wynik finansowy, gdyż miernik ten odzwierciedla w całości osiągnięte efekty i poniesione nakłady, przy czym dodatni wynik finansowy jest zyskiem, a ujemny – stratą przedsiębiorstwa.
Osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego celem każdej jednostki gospodarczej.
Dążenie każdej jednostki prowadzącej działalność gospodarczą jest osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego, ujemny wynik finansowy w dłuższym czasie prowadzi bowiem do upadłości firmy.
Na wynik finansowy brutto jednostki składa się:
a) wynik działalności operacyjnej:
-wynik na sprzedaży, stanowiący różnicę między suma należnych przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i innych składników aktywów obrotowych bez podatku od towarów i usług (VAT) a wartością sprzedanych składników wycenionych według kosztów wytworzenia (lub ceny nabycia) powiększoną o podatki obciągające sprzedawcę (np. podatek akcyzowy) oraz koszty ogólne zarządu i koszty sprzedaży.
-wynik na pozostałej działalności operacyjnej, niezwiązany ze zwykłą działalnością gospodarcza jednostki organizacyjnej, stanowiący różnicę miedzy suma zrealizowanych pozostałych przychodów operacyjnych (np. sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych, otrzymanych odszkodowań, odpisanych zobowiązań przedawnionych, dotacji) a suma pozostałych kosztów operacyjnych.
b) wynik na operacjach finansowych jest to różnica między suma należnych przychodów z operacjami finansowych a sumą kosztów tych operacji. Przychody z operacji finansowych obejmują np. przychody z tytułu udziałów w zyskach innych jednostek i papierów wartościowych. Na koszty operacji finansowych składa się: pokrycie strat w innych jednostkach, w których jednostka gospodarcza jest udziałowcem, wartość nabycia sprzedanych papierów wartościowych, odsetki od zaciągniętych pożyczek i płacone za zwłoką w zapłacie, odsetki oraz prowizje od kredytów bankowych i inne.
c) wynik na operacjach nadzwyczajnych jest różnicą między otrzymanymi zyskami nadzwyczajnymi a poniesionymi stratami nadzwyczajnymi. Jako straty i zyski nadzwyczajne traktuje się skutki finansowe zdarzeń powstających sporadycznie, niepowtarzalnie trudnych do przewidzenia i niezwiązanych ze zwykłą działalnością podmiotu gospodarczego. Do tych zdarzeń zalicza się wypadki losowe, sprzedaż jednostki lub zorganizowanej części jednostki, postępowanie układowe lub naprawcze i inne zdarzenia.
Wynik finansowy brutto, stanowiący sumę wyników na działalności operacyjnej, operacjach finansowych i operacjach nadzwyczajnych, nie jest wartością stojącą do wyłącznej dyspozycji jednostki gospodarczej. Wynik ten ulega pomniejszeniu o obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego, do których zalicza się podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia np. obowiązkowe wpłaty z zysku na rzecz budżetu państwa z przedsiębiorstw państwowych oraz spółek skarbu państwa. Po uwzględnieniu wspomnianych obciążeń doprowadza się wynik finansowy brutto do wyniku finansowego netto. Stanowiącego zysk lub stratę jednostki gospodarczej.
Rentowność przedsiębiorstwa.
Firma jest rentowa jeżeli dochody uzyskane z działalności gospodarczej przewyższają koszty tej działalności. Rentowność może być określoną suma bezwzględnego zysku albo w postaci wskaźników rentowności.
Wskaźnik rentowności określa zazwyczaj procentowy stosunek zysku przedsiębiorstwa do kosztów jego działalności, co można przedstawić za pomocą wzoru:
R=Z*100/Kw
Gdzie:
R – wskaźnik rentowności
Z – zysk przedsiębiorstwa
Kw – koszty działalności
Stopa wyniku finansowego, która jest stosunkiem zysku brutto przedsiębiorstwa do przeciętnej wartości aktywów trwałych i obrotowych.
Sz=Z*100/Mt+Mo
Gdzie:
Sz - stopa zysku
Z – zysk brutto
Mt – wartość początkowa aktywów obrotowych
Mo – wartość aktywów obrotowych
Wskaźnik rentowności w przedsiębiorstwie handlowym:
R=Z*100/S
Z – zysk przedsiębiorstwa
S – sprzedaż (obrót) w danym okresie
Wskaźnik przeciętnej marży:
Wm=M*100/S
Wm – wskaźnik przeciętnej marży
M – suma osiągniętych marż (brutto)
S - sprzedaż (obrót) w danym okresie
Wskaźnik poziomu kosztów, który stanowi różnicę wskaźnika przeciętnej marży i wskaźnika rentowności Wm-R
Wskaźnik poziomu kosztów oblicza się również jako stosunek procentowy kosztów handlowych do sprzedaży w danym okresie:
Wk=Kh*100/S
Wk – wskaźnik poziomu kosztów
Kh – koszty handlowe w danym okresie.