opisz klimat podzwrotnikowy Azji

Brak oddziaływania wpływów jakiegoś zachodniego oceanu daje się bardzo odczuć w Azji, która dzięki temu posiada w przeważnej części klimat kontynentalny, a tylko wschodnie i południowe części lądu podlegają wpływom morskim. Ogromna rozciągłość z północy na południe sprawia, że Azja leży we wszystkich strefach klimatycznych, na jakie da się podzielić klimat północnej półkuli. Na obszarach Azji północnej panuje surowy klimat kontynentalny z umiarkowanemi opadami we wszystkich porach roku i dużą różnicą między temperaturą lata i zimy. Najdobitniej uwidacznia się ta różnica w Syberji wsch., która jako bardzo oddalona od równika i odcięta od cieplejszych wiatrów, słynie z przysłowiowych mrozów syberyjskich. Przy pięknej bezwietrznej pogodzie osiągają tam mrozy największe na całym świecie natężenie. W Wierchojańsku nad rzeką Janą wynosi najniższa średnia temperatura 64° poniżej zera, najniższa zaś notwana dochodzi do —69,8°. Na skrajnych obszarach przedniej Azji panuje dzięki wpływom m. Śródziemnego klimat śródziemnomorski, ale wysokie góry krawędziowe ograniczają jego zasięg do samych wybrzeży. Arabja i Iran mają już klimat suchy z wielkimi upałami w lecie i małą ilością opadów. Azja środkowa posiada klimat kontynentalny w najostrzejszej swej postaci, gdyż kraje te wskutek zamknięcia górami krawędziowemi są odcięte od ruchów powietrza, odbywających się w pozostałych częściach Azji. Rozrzedzone powietrze wyżyn oziębia się bardzo silnie w zimie, a za to w lecie nagrzewa się w niebywałym stopniu. Urga w płn. Mongolji ma średnią temperaturę lipca 18°, średnią zaś temperaturę stycznia —27°. Wilgotne powietrze z trudem przedostaje się przez góry krawędziowe, tak że ilość opadów wynosi od 10 do 25 cm. (Polska 55 cm.) W górach jest oczywiście więcej opadów, chłodniejsze lata i bardze ostre zimy. Wschodnia i południowa Azja leżą w strefie musonów z tą tylko różnicą, że klimat Azji Wsch., jako obszarów poza zwrotnikowych wykazuje niższe temperatury. Odchylenie musonów (monsunów), będących wiatrami zmieniającymi się zależnie od pory roku od ogólnego systemu wiatrów na kuli ziemskiej spowodowane jest nierównomiernym ogrzewaniem się morza i wielkich obszarów lądowych. W zimie na skutek wysokiego ciśnienia nad lądem płyną zimne i suche prądy powietrza ku morzu. Panujące w lecie niskie ciśnienie nad lądem sprowadza przypływ cieplejszego i wilgotnego powietrza od morza. Na wschodnio–azjatyckim, więc poza zwrotnikowym obszarze musonów lata są cieplejsze, a zimy chłodniejsze niż w Europie. Natomiast na wyspach wschodnio–azjatyckich wpływ skrajnych mórz objawia się pewnymi różnicami między klimatem samych wysp i reszty tego obszaru. W Azji południowej nie dopuszcza wysoka, skalista ściana Himalajów chłodnych, zimowych wiatrów, tak że i tu zimy są stosunkowo ciepłe. Wraz ze zmianą pór roku następuje zmiana kierunku wiatrów, powstają tajfuny niszczycielskie, wirowe burze, które są charakterystyczne szczególnie dla morza Chińskiego. Obfite deszcze letniego musonu czynią z połudn. i wsch. Azji prawdziwie błogosławione krainy. Szczególnie można to powiedzieć o Azji południowej. Tam na południo–zachodzie, właśnie bowiem połudn.–zachód posiada najwięcej opadów, na górach Khazi przy Czerrapudżi, przeciętna roczna ilość opadów wynosi 1200 cm. Środkowa część archipelagu Malajskiego ma klimat równikowy, z nieznacznemi wahaniami temperatury i deszczami we wszystkich porach roku.

Klimat podzwrotnikowy posiada, w przeciwieństwie do klimatu zwrotnikowego, wyraźnie zaznaczone pory roku, lato i zima. W okresie letnim nad strefy podzwrotnikowe dociera powietrze z nad zwrotnika, a więc wyjątkowo gorące i suche. Wtedy nie występują tu praktycznie żadne opady atmosferyczne. Zimą sytuacja ta ulega dość diametralnej zmianie. Wtedy to nad te strefy zaczyna docierać powietrze ze strefy klimatów umiarkowanych, dużo chłodniejsze i wilgotniejsze. Wtedy temperatury potrafią spaść do około 0oC i notuje się zdecydowany wzrost ilości opadów atmosferycznych. W strefie klimatów podzwrotnikowych występuje również klimat śródziemnomorski, który kształtuje się wzdłuż wybrzeży (np. wybrzeże Morza Śródziemnego). Różni się on od typowego podzwrotnikowego klimatu znacznie większą ilością opadów w okresie zimowych. Latem natomiast różnica ta nie jest tak dostrzegalna. Mamy tu równie gorące i suche lata. W strefie klimatów podzwrotnikowych można wyróżnić jeszcze jeden ciekawy klimat. Jest to klimat monsunowy. Tutaj mamy bardzo ciepłe ale wilgotne lata, natomiast zimą jest chłodno ale za to sucho.

Pytania i odpowiedzi na maturę ustną z geografii

1. Podaj klasyfikację wód podziemnych.
Rodzaje wód podziemnych:
- woda zaskórna – zalega bardzo blisko powierzchni ziemi, podlega dobowym wahaniom temp., ich obfitość i głębokość zalegania zmienia się w ciągu roku, łatwo ule...