Józef Piłsudski- marszałek Polski, wybitny polityk, przyczynił się do powstania państa polskiego w 1918r. Niewątpliwie postać kontrowersyjna. Dla jednych niszczyciel Polski i polskości, dla innych wybawca. Marszałek to niewątpliwie postać kontrowersyjna. Uparty i konsekwentny w dążeniu do celu. W społeczeństwie Polaków istniały dwa stronnictwa polityczne : obóz Piłsudskiego i obóz jego zaciekłego wroga politycznego - Romana Dmowskiego. Posiadali oni różne koncepcje wywalczenia niepodległości Polsce: Piłsudski uważał, że kluczem do sukcesu jest współpraca z Austro-Wegrami, zaś Dmowski, ze współpraca z Rosją. W 1908 roku działacze Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej wraz z Józefem Pisudskim i Kazimierzem Sosnkowskim powołali do życia Związek Walki czynnej. Miał on na celu odzyskanie niepodległości. Należała do niego głownie młodzież, która miała nabrać patriotycznego wychowania. W ich ślady poszedł Lwów i Kraków. Wokół Marszałka zaczęły się skupiać coraz liczniejsze galicyjske ruchy niepodległościowe, całkowicie oddane Austriakom. Piłsudski stał się najbardziej rozpoznawalnym polksim politykiem. W 1914 roku, na początku wojny sformował I Kompanię Kadrową, składająca się ze strzelców. Jednak powstanie przez nią zainicjowane się niepowiodło. Pod koniec 1914r. Kompania została przekształcona w Legiony Polskie. Jednak Wielki Książe Rosji - Mikołaj Mikołajewicz nie odpuszczał. Chciał sobie zyskać przychylność Polaków i ich popracie, więc wystosował odezwę do Narodu Polskiego, w którym obiecywał on zjednoczenie Polski pod jego berłem. By do tego nie dopuścić Austro- Węgry i Niemcy zajęli ziemie polskie i 5 listopada 1916 r. ogłosili powstanie Królestwa Polskiego. Jednak Piłsudski miał swój pomysł na to jak wykorzystać ową sytuację. Piłsudski przewidział koniec Państw Centralnych (1917r) i dlatego doprowadził do kryzysu przysięgowego. Legiony Polskie odmówiły przysięgi wierności Cesarzom Niemiec i Austro-Węgier, wskutek czego Legiony Polskie zostały rozwiązane i wcielone do armii teych państw. W marcu 1918r Niemcy i Austro-Węgry podpiały z Rosją traktat pokojowy w Brześcu, na mocy którego bolszewicka Rosja przekazywała nowopowstałej Ukrainie Chełmszczyznę i część Polesia. Polacy byli oburzeni. Żołnierze byłego Legionu poraz kolejny się zbuntowali i za karę połączyli z wojskami polskimi twozonymi w Rosji. Przełomowym momentem dla Polaków było orędzie Thomasa Woodrowa Wilsona, wygłoszone 8 stycznia 1918r, które tyczyło 14 warunków przyszłego pokoju w Eurupie. Jeden z nich całkowicie dotyczył Polski. Polacy jako naród krewki utworzyli swój pierwszy rząd 7 grudnia 1918r w Lublinie. Jego premierem został Ignacy Daszyński. Po wybuchu rewolucji w Niemczech został zwolniony Józef Piłsudski. Przybył on z twierdzy Magdeburskiej do Polski i Ragda Regencyjna przekazała mu pełnię władzy, czyniąc go Naczelnikiem ,nowoodrodzonego, Państwa. Tak więc widać, że losy Piłsudskiego i Dmowskiego nieustannie się przeplatały i dzięki ich sporowi Polska odzyskała niepodległość po 123 ciężkich latach. Z kolei w II Reczpospolitej Piłsudski zastosował inna politykę. Ciągłe spory w sejmie były przyczyną osłabienie autorytetu rządu oraz słabości kolejnych rządów. Brak aprobaty i niesmak ze strony ludzi wykorzystał Piłsudski. Pomimo tego, że wycofał się z życia politycznego (osiadł w Sulejówku pod Warszawą i pisywał felietony do gazet, w których szkalował nieudolny rząd Polski; zrzekł się tytułu prezydenta a zostawił sobie jedynie godności wojskowe i obronę państwa) postanowił powrócić co władzy i 12 maja 1926 roku dokonał on zbrojnego zamachu stanu i wprowadził w Polsce ustrój autorytarny, który nazwał sanacją, gdyż miał on poprawić gospodarkę kraju i zmniejszyć hiperinflację. Uchwalona 2 sierpnia tego samego roku nowela sierpniowa zwiększała uprawnienia prezydenta, którym nieprzypadkowo został Ignacy Mościcki popierany przez Marszałka. Jak widać była to misterna intryga polityczna, a władza i tak pozostawała w rękach sanacji. Aby utworzyć owym autorytarnym rządom pokrycie prawne, 23 kwietnia 1935r. uchwalono konstytucję kwietniową. Ograniczała ona władzę parlamentu na korzyść prezydenta i oczywiście sanacji, które to miały od tej chwili odpowiadać za swoje czyny przed Bogiem i historią. Złośliwi utworzyli plakat na którym konstytucja kwietniowa była brzydką panną młodą, Mościcki panem młodym, a Piłsudski ojcem. Kolejnym inteligentnym posunięciem przebiegłego Piłsudskiego było uczynienie jednym z ministrów Józefa Becka, który miała wprowadzić w życie politykę równowagi – ocieplić stosunki z Niemcami i ZSRR, wznowienie stosunków dyplomatycznych z Litwą oraz niedopuszczenie do zajęcia Wolnego Miasta Gdańsk przez III Rzeszę. Piłsudski doprowadził do powrotu Zaolzia powrotem do Polski w 1938r. Jak widać Piłsudski dążył do celu „po trupach”. Był politykiem barwnym i nieobliczalnym. Na pozór jego dziwne posunięcia, nieraz oceniane jako zdradzieckie przyczyniły się do sukcesów Polski. Rządził twardą ręka i dlatego Polska jest Polską.
Pierwszy Marszałek Polski urodził się w 1867 r. w Zułowie pod Wilnem, w rodzinie pielęgnującej tradycje patriotyczne. Józef Piłsudski wychowywał się wraz z pięcioma braćmi i czterema siostrami do siódmego roku życia na wsi, później przenosi się z rodziną do Wilna. Tam kończy rosyjskie gimnazjum i zapisuje się na studia medyczne w Charkowie. Wkrótce zostaje wydalony z uniwersytetu za udział w rozruchach studenckich. Po powrocie do Wilna zostaje wmieszany w przygotowywany przez rewolucjonistów rosyjskich spisek na życie cara Aleksandra III. Władze aresztują go i skazują na 5 lat zsyłki na Syberię. W 1892 r. Piłsudski wraca na ziemie polskie i bierze udział w tworzeniu Polskiej Partii Socjalistycznej. Pod pseudonimem "Wiktor" redaguje i drukuje pismo PPS-u "Robotnik". W tym czasie żeni się z Maria Juszkiewiczową z Koplewskich. W 1900 r. zostaje aresztowany przez Rosjan i osadzony w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Symulując obłęd zmusza władze do przeniesienia go do szpitala w Petersburgu skąd ucieka w 1901 r. i osiedla się w Krakowie. Kontynuuje działalność m.in. na czele założonej przez siebie Organizacji Bojowej PPS, która jest jedną z głównych sił rewolucji 1905-1907 r. Po klęsce rewolucji, Piłsudski koncentruje się na przygotowaniu polskiej siły zbrojnej - niezbędnej w obliczu coraz wyraźniej zbliżającego się konfliktu państw zaborczych. Udaje mu się powołać do życia "Związek Strzelecki", "Strzelca", "Drużyny Strzeleckie", a w 1912 r. zostaje wybrany ich Komendantem Głównym. Podczas I wojny światowej organizował oddziały zbrojne - zalą. Rzekł przyszłej armii polskiej. Początkowo prowadził niezależną akcję na ziemiach polskich podległych Rosji, po niej musiał podporządkować się władzom Austrii, w wyniku czego powstały Legiony Polskie. Osobiście dowodził I Brygadą Legionów i na jej czele stoczył z Rosjanami wiele bitew, zdobywając sobie sławę wskrzesiciela polskiej armii. Równocześnie zaczął tworzyć i kierować konspiracyjną organizacją POW (Polska Organizacja Wojskowa). Józef Piłsudski walcząc z legionami u boku armii austriackiej, konsekwentnie domagał się od Niemiec i Austrii utworzenia niezawisłego rządu polskiego. W 1917 r. po odmówieniu złożenia przysięgi przez polskich żołnierzy na wierność Austrii i Niemiec Józef Piłsudski zostaje aresztowany i osadzony przez Niemców w twierdzy w Magdeburgu. Przebywa tam do listopada 1918 r. W tym czasie rodzi się Piłsudskiemu pierwsza córka Wanda ze związku z Aleksandrą Szczerbińską - towarzyszką życia Komendanta jeszcze sprzed I wojny. Dwa lata później przychodzi na świat druga córka - Jadwiga. Po klęsce Niemiec - Piłsudski wraca w listopadzie 1918 r. do Warszawy obejmując urząd Naczelnika Państwa. W latach 1919-1920 skupił się na obronie zdobytej przez Polskę niepodległości. Jako Naczelny Wódz wojsk polskich przeprowadził Piłsudski zwycięską wojnę z bolszewicką Rosja, kończąc walkę pokojem w Rydze. Od 1920 r. był marszałkiem Polski. W 1922 r. po wyborze Gabriela Narutowicza na prezydenta złożył urząd Naczelnika Państwa a w następnym roku zrezygnował ze wszystkich funkcji wojskowych. Rozczarowany kierunkiem, w jaki zmierzała demokracja w Państwie, odsunął się od życia politycznego i zamieszkał w Sulejówku pod Warszawą razem z żona Aleksandrą, którą polubił w 1921 r. po śmierci Marii Piłsudskiej oraz z córkami. W maju 1926 r. niezadowolony z istniejących w Państwie stosunków, zaniepokojony pogarszająca się stale sytuacja ekonomiczną i polityczną Polski, stanął na czele wiernych mu oddziałów wojskowych i przejął władzę, zmuszając do ustąpienia z urzędu prezydenta Wojciechowskiego i premiera Witosa. Od tej chwili wywierał decydujący wpływ na wszystkie ważniejsze zagadnienia polityczne w Polsce sprawując bez przerwy urząd Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych oraz Ministra Spraw Wojskowych. Pełnił również dwukrotnie urząd premiera (w latach 1926-28 i 1930r.). Wobec rosnącego zagrożenia zewnętrznego i anarchizacji życia wewnętrznego ograniczył uprawnienia Sejmu. Starał się utrzymać samodzielne miejsce Polski w polityce międzynarodowej - domagał się zawarcia paktu o nieagresji z ZSRR (1932) i Niemcami (1934), próbując jednocześnie wzmocnić pozycję Polski wobec sojuszników zachodnich. Wiosną 1935 r. u mającego od wielu lat kłopoty ze zdrowiem Marszałka stwierdzono raka wątroby. 12 maja 1935 roku Józef Piłsudski umiera. Został pochowany na Wawelu, serce zaś - zgodnie z Jego ostatnią wolą - spoczęło w grobie matki na wileńskim cmentarzu na Rossie. Kalendarium 5 XII 1867 - w Zułowie na Wileńszczyźnie urodził się Józef Klemens - czwarte dziecko Józefa Wincentego Piłsudskiego i Marii z Billewiczów 1885 - matura i początek studiów medycznych w Charkowie 1887 - pierwsze aresztowanie i zesłanie na pięć lat na Syberię 1893 - początek działalności politycznej w PPS 1900 - ponowne aresztowanie i ucieczka z więzienia 1906 - utworzenie własnej partii PPS - Frakcja Rewolucyjna; objęcie kierownictwa nad organizacją bojową PPS 1908 - utworzenie we Lwowie Związku Walki Czynnej 6 VIII 1914 - Wymarsz 1. Kompanii Kadrowej z Krakowa 1914 - 1916 - walki Legionów na froncie przeciwko Rosji VII 1917 - "Kryzys Przysięgowy"; aresztowanie i wezwanie do Magdeburga 22 XI 1918 - objęcie stanowiska tymczasowego naczelnika państwa (11 listopada przejął władzę nad wojskiem) 1919 - 1920 - dowodzenie działaniami w wojnie polsko-bolszewickiej jako Naczelny Wódz i Naczelnik Państwa 19 III 1920 - nominacja na Pierwszego Marszałka Polski 1923 - wycofanie się z życia politycznego V 1926 - kierowanie polityką państwa i wojskiem; pełnienie funkcji: ministra spraw wojskowych i od sierpnia - generalnego inspektora sił zbrojnych (październik 1926 - czerwiec 1928 i sierpień - grudzień 1930 - premier) 12 V 1935 - śmierć Józefa Piłsudskiego w wyniku choroby nowotworowej.
