Wiek XX wniósł do literackich obrazów śmierci nową jakość, którą jest masowa zagłada czyli jednoczesne zabijanie tysięcy bądź milionów ludzi. W tym wypadku śmierć człowieka zostaje pozbawiona indywidualizmu- staje się wartością statystyczną. Wstrząsające sceny opisuje T. Borowski w swoich opowiadaniach. W mojej pracy chciałabym się powołać na jedno z nich, mianowicie ?proszę państwa do gazu?. Sytuacja wygląda mniej więcej tak. Na oświęcimską rampę przyjeżdża pociąg towarowy, który rozpakowywany jest przez wyspecjalizowane komando. ?Ładunek? czyli ludzie są segregowani. Inaczej mówiąc oddziela się ?towar? mało przydatny od towaru dobrego mogącego być z pożytkiem wykorzystanym. Tak więc pierwsza grupa kierowana jest od razu do komór gazowych, a ta druga po jakimś czasie, kiedy to przestanie być przydatna, bądź sama zginie w ciężkich warunkach obozowych. W takiej sytuacji mówimy o reifikacji czyli uprzedmiotowieniu człowieka. Ludzie upodleni głodem, morderczą pracą, strachem przed zagazowaniem, ulegają reifikacji wyzbywając się uczuć nawet w stosunku do najbliższych. Śmierć w obozie jest tym straszniejsza, że ?bogiem? oddzielającym żywych od umarłych jest SSman , który decyduje kto ma szansę pożyć jeszcze kilka dni a kto musi do wieczora ?przejść przez komin?. W każdym opowiadaniu Borowskiego uwidacznia się ludzka tragedia. Śmierć jest wszechobecna, a często stanowi wybawienie. Czekają na nią ludzie końcowo wycieńczeni, chorzy, pozbawieni nadziei. Żeby uniknąć upodlenia modlą się o nią. W mojej pracy starałam się wykazać, że śmierć w literaturze i sztuce postrzegana bywa różnie. Często wynika ona z założeń samej epoki i tendencji pisarskiej bądź malarskiej. Ale wszystkie utwory, o których wspomniałam w pracy mają również wspólne elementy. Dotyczy to grozy, strachu i nieuchronności towarzyszącej zjawisku śmieci. A ponieważ każdy człowiek musi się kiedyś tym zmierzyć to zapewne motyw ten będzie fascynował i przyszłych twórców. Zagadka śmierci nigdy nie została rozwiązana i ten problem na zawsze pozostanie otwarty.
