Podaj informacje o różnych rachubach czasu na świecie

Dobowa rachuba czasu: Pełny obrót Ziemi wokół własnej osi trwający 1 dobę sprawia, że wszystkie punkty położone na powierzchni Ziemi, z wyjątkiem biegunów, zmieniają swoje położenie o 360° – mają taką samą prędkość kątową, niezależnie od szerokości geograficznej, na której są położone. Ponieważ dobę podzielono na 24 godziny, zatem każdy punkt w ciągu 1 godziny przesuwa się o 15° (360°: 24h). Skoro w ciągu 1 godziny równej 60 minutom punkt na powierzchni Ziemi pokonuje łuk kąta o wartości 15°, to przesunięcie o kąt wartości 1° nastąpi w ciągu 4 minut (60’: 15°). Przedstawione wyliczenie jest podstawą obliczania różnicy czasu słonecznego punktów mających różną długość geograficzną, jak i obliczania różnicy długości geograficznej na podstawie różnicy czasu. Słoneczny czas miejscowy to czas wyznaczany dla danego południka na podstawie położenia Słońca na sferze niebieskiej. Jest on taki sam dla całego południka miejscowego, lecz inny, w danym momencie, dla każdego innego południka. Jeśli np. na 19° długości geograficznej wschodniej jest godz. 12.00, to na południku 20° długości wschodniej, który zgodnie z kierunkiem ruchu Ziemi osiągnął moment południa słonecznego o 4 minuty wcześniej, jest godz. 12.04. Z kolei południk 18° długości wschodniej moment południa słonecznego będzie miał dopiero za 4 minuty, zatem miejscowy czas słoneczny tego południka wynosi 11.56. Czas strefowy to czas umowny obowiązujący w danej strefie. Na Ziemi wydzielono 24 południkowe strefy czasowe obejmujące po 15° długości geograficznej. Czas w strefach sąsiadujących ze sobą różni się o jedną pełną godzinę. W całej strefie obowiązuje ten sam czas. Odpowiada on wartości czasu słonecznego południka przechodzącego przez środek strefy. Za południki takie przyjęto południk 0°, 15° oraz wielokrotność 15 na wschód i na zachód od południka początkowego. Granice stref czasowych przechodzą zatem wzdłuż południków położonych o 7° 30’ na wschód i 7° 30’ na zachód od środkowych południków stref czasowych. Czas uniwersalny UT (Uniwersal Time) to czas słoneczny południka 0° stosowany jako podstawa rachuby czasu na całym świecie. Odpowiednio do czasu nazwano strefę wyznaczoną przez południki 7° 30’ W i 7° 30’ E jako strefę czasu uniwersalnego. W stosunku do czasu uniwersalnego podaje się czas pozostałych stref, dodając lub odejmując od niego pełne godziny, np. – UT + 10h to czas strefy, w której Słońce góruje 10 godzin wcześniej niż na południku 0°, czyli czas strefy między 142° 30’ E a 157° 30’ E z południkiem środkowym 150° E; – UT – 10h to czas strefy między południkami 142° 30’ W a 157° 30’W z południkiem środkowym 150° W, w której Słońce górować będzie 10 godzin później niż na południku 0°. Czas urzędowy (ustawowy, oficjalny) to czas, który ustala się urzędowo w państwach małych terytorialnie, w sytuacji, gdy południk, będący granicą strefy czasowej, odcina niewielki obszar kraju. Aby na stosunkowo małym obszarze nie stosować dwóch czasów, modyfikuje się granicę strefy czasowej, przesuwając ją na granicę polityczną. Ponadto w wielu państwach, ze względu na oszczędność energii, wprowadza się urzędowy czas letni i urzędowy czas zimowy. Przykładem jest Polska, gdzie czas słoneczny południka 30° E przyjmuje się jako czas letni, a czas słoneczny południka 15° E jako czas zimowy. Granica zmiany daty – wprowadzenie stref czasowych spowodowało konieczność ustalenia granicy zmiany daty. Przesuwając się od strefy czasu uniwersalnego na wschód, gdy osiągniemy strefę z południkiem środkowym 180°, czas w stosunku do czasu uniwersalnego będzie wynosił UT +12h. Z kolei przy przesuwaniu się w kierunku zachodnim, zgodnie z zasadami rachuby czasu, ta sama strefa z południkiem środkowym 180° będzie miała czas UT – 12 h. Dlatego wzdłuż południka 180° przeprowadzono międzynarodową granicę zmiany daty. Przekraczanie granicy zmiany daty powoduje „zgubienie” lub „zyskanie” dnia przy zachowaniu godziny. Jeśli linię zmiany daty przekraczamy od strony półkuli wschodniej (UT + 12h) ku zachodniej, czyli przemieszczamy się na wschód, na półkuli zachodniej (UT – 12h) jeszcze danej daty nie było – zyskujemy jeden dzień. Przy przekroczeniu granicy od strony półkuli zachod41 niej (UT – 12h) znajdziemy się na półkuli wschodniej (UT + 12h), gdzie data, z którą przekraczamy granicę, była dobę wcześniej – tracimy jeden dzień.