Klimat Polski kształtowany jest przez zespół czynników, z których największe znaczenie mają: – położenie w umiarkowanych szerokościach geograficznych (w Polsce Południowej wysokość Słońca jest większa o ok. 6° niż w północnej części kraju); – odległość od dużego zbiornika wodnego (Oceanu Atlantyckiego) oraz wpływ Bałtyku, decydujące o wysokości temperatur; – ukształtowanie powierzchni, w tym przewaga obszarów nizinnych oraz równoleżnikowy układ pasów rzeźby, co ułatwia swobodną wymianę mas powietrza z zachodu w kierunku wschodnim i odwrotnie; – rozkład stałych i sezonowych ośrodków wysokiego i niskiego ciśnienia, decydujących o kierunkach wiatrów i przepływie mas powietrza o różnych cechach fizycznych; – położenie w strefie frontowej frontu polarnego, gdzie powstają liczne ośrodki niskiego ciśnienia, przesuwające się ku wschodowi, co powoduje szybkie przemieszczanie się mas powietrza o różnej temperaturze i wilgotności. Napływ nad Polskę mas powietrza o odmiennych cechach zależy od miejsc położenia stałego Niżu Islandzkiego i Wyżu Azorskiego oraz sezonowego Wyżu Azjatyckiego. Każdy z tych ośrodków ciśnienia powoduje napływ nad Polskę mas powietrza z innych obszarów. Pogodę w Polsce kształtują następujące masy powietrza: – powietrze polarno-morskie (PPm) Napływa znad Atlantyku, przynosi w ciągu całego roku wzrost zachmurzenia i opady atmosferyczne. Latem PPm powoduje ochłodzenie, zimą wzrost temperatury i odwilże. – powietrze polarno-kontynentalne (PPk) Napływa znad Europy Wschodniej i Azji. Jest to powietrze suche, nieprzynoszące opadów. Latem masy PPk przynoszą pogodę słoneczną i gorącą oraz burze. – powietrze zwrotnikowo-morskie (PZm) Dociera do Polski z rejonu Morza Śródziemnego i Azorów. Jest to powietrze ciepłe, o dużej wilgotności, przynoszące latem pogodę gorącą i parną, a zimą odwilże i mgły. – powietrze zwrotnikowo-kontynentalne (PZk) Pochodzi znad Azji Mniejszej i północnej Afryki. Jest to powietrze gorące i suche, przynoszące słoneczną pogodę. PZk do Polski dociera rzadko, głównie latem i wczesną wiosną. – powietrze arktyczne (PA) Napływa znad Morza Arktycznego, Grenlandii, Spitsbergenu i północnej Skandynawii. Jest to powietrze chłodne, z małą zawartością wilgoci. Do Polski dociera głównie późną zimą, przynosząc mroźną, słoneczną pogodę, a także wiosną, powodując krótkotrwałe ochłodzenia i przymrozki.
