Kwas moczowy (2,6,8-trioksypuryna) – organiczny związek chemiczny, pochodna puryny. Wzór sumaryczny: C5H4O3N4. Tworzy białe kryształy trudno rozpuszczalne w wodzie. Kryształy kwasu moczowego w temperaturze 400 °C rozkładają się, wydzielając cyjanowodór. Łatwo ulega tautomerii keto-enolowej. U zwierząt tzw. urykotelicznych (ptaki, większość gadów, niektóre owady i ślimaki lądowe) do 90% zbędnego azotu wydala się jako kwas moczowy. U ssaków kwas moczowy występuje w małych ilościach we krwi, wątrobie, śledzionie i w moczu. U człowieka i małp człekokształtnych jest końcowym produktem przemiany metabolizmu zasad purynowych pochodzących z pokarmu, z syntezy de novo oraz z rozpadu endogennych kwasów nukleinowych. Około 75% kwasu moczowego jest wydalane z moczem, 25% przechodzi do przewodu pokarmowego i jest rozkładane przez bakterie jelitowe. Stężenie kwasu moczowego we krwi osób zdrowych wynosi 150-475 µmol/l (2,5-8 mg/dl). Z moczem wydala się średnio 500 mg kwasu moczowego w ciągu doby w postaci wolnej lub w formie soli (zależnie od pH moczu). Kwas moczowy jest trudno rozpuszczalny w wodzie i w środowisku kwaśnym może odkładać się w stawach powodując dnę moczanową i w nerkach tworząc kamienie moczanowe. W środowisku zasadowym tworzy łatwo rozpuszczalne moczany.
MOCZOWY KWAS, pochodna puryny, jeden z końcowych produktów przemiany związków azotowych w organizmach żywych; u niektórych zwierząt (ptaki, większość gadów, niektóre owady i ślimaki lądowe) ok. 90% zbędnego azotu jest wydalane w postaci k.m.; u ssaków k.m. występuje w małych ilościach we krwi, wątrobie, śledzionie i moczu; u człowieka w stanach patol. może tworzyć złogi gł. w stawach (dna) lub drogach moczowych (kamienie nerkowe).
