Sporządź notatkę o osobliwościach w odmianie rzeczownika.

Sporządź notatkę o osobliwościach w odmianie rzeczownika.
Odpowiedź

Oto pewne osobliwości w zakresie odmiany rzeczowników. a) niektóre rzeczowniki oznaczające nazwy zawodów mają odmianę przymiotnikową, np. myśliwy, leśniczy, gajowy; b) rzeczowniki hrabia, sędzia mają odmianę przymiotnikową w l.poj w dopełniaczu, celowniku, i bierniku, patrz niżej - zestaw rzeczowników kłopotliwych; c) rzeczowniki rodzaju męskiego, ale zakończone na "a", np. poeta, dentysta, kolega, patriota odmieniają się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego, w liczbie mnogiej zaś jak rzeczowniki męskoosobowe, (podobnie: mężczyzna, sługa, ale: różnica w końcówce dopełniacza liczby mnogiej); d) część rzeczowników ma tylko formy liczby pojedynczej, są to tzw. singularia tantum, np. rz. niepoliczalne - mąka, woda, glina, rz. - nazwy pojęć abstrakcyjnych - miłość, wiara, pogarda, rz. - nazwy zbiorów osób lub przedmiotów - mieszczaństwo, duchowieństwo, igliwie, ptactwo, robactwo, a część rzeczowników ma tylko formy liczby mnogiej, są to tzw. pluralia tantum, np. drzwi, fusy, męty, nożyce, plecy, sanie, skrzypce, usta, zawody, imieniny, urodziny, spodnie; e) rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -um, zapożyczone z łaciny, np. muzeum, gimnazjum, liceum, seminarium, sympozjum, mają formy l. pojedynczej i mnogiej, ale odmieniają się tylko w liczbie mnogiej f) istnieją też formy supletywne, to znaczy takie, które tworzymy od różnych tematów fleksyjnych, np. człowiek - ludzie, rok - lata g) w odmianie niektórych wyrazów zachowały się formy dawnej liczby podwójnej, np. oczy, uszy, ręce - na oznaczenie parzystej liczby tych narządów: oczy, oczu, oczom, oczy, oczyma, o oczach uszy, uszu, uszom, uszami (uszyma - przestarzała forma), o uszach ręce, rąk, rękom, ręce, rękoma (lub: rękami), w/ o / na rękach A oto zestaw rzeczowników kłopotliwych, czyli o co lubimy pytać polonistę. Oczywiście w gramatyce teoretycznie nie ma czegoś takiego, jak wyraz kłopotliwy. W praktyce jednak jest inaczej, o czym świadczy popularność słownika: M. Bańko, M. Krajewska, Słownik wyrazów kłopotliwych, PWN, Warszawa 1994 http://www.lideria.pl/sklep/opis?nr=42169 Podaję więc kilka przykładów: anomalia - tej anomalii, te anomalie, tych anomalii bilard - grać w bilard Bonaparte - z Bonapartem, o Bonapartem brat - temu bratu, ci bracia budowa - tych budów cerkiew - wybudować cerkiew ciasto - w cieście cudzysłów - w cudzysłowie ćma - tych ciem diabeł - diabłu dobro - o dobru goleń (ta) - na tej goleni hrabia - tego hrabiego, temu hrabiemu, tego hrabiego, z tym hrabią, o tym hrabi, hrabio ! idea - tej idei kat - temu katowi (katu jest formą przestarzałą) kisiel - tego kisielu kolej - z kolei kontrola - tej kontroli koń - z końmi kra - tych kier krosno - tych krosien król - ci królowie, tych królów lasso - w lassie mirra - o mirrze motto - o motcie oda - tych ód Otello - temu Otellowi passa - o passie podkoszulek - tego podkoszulka poza - tych póz piętno - tych piętn procent - tego procentu psubrat - temu psubratowi, te psubraty punk - te punki, ci punkowie punkt - tego punktu risotto - o risottcie sędzia - tego sędziego, temu sędziemu, tego sędziego, z tym sędzią, o tym sędzi, sędzio ! skin - te skiny, ci skini statua - tej statui albo ntej statuy suknia - tych sukien albo tych sukni sweter - tego swetra szyja - na szyi tło - tych teł tratwa - tych tratw ucha (te od dzbana) - tych uch, uszu lub uszów tym uchom lub uszom tymi uchami lub uszami o tych uchach lu uszach ugoda - tych ugód widelec - widelce, widelców zło - o złu żołądź - tej żołędzi, l.mn: żołędzie, tych żołędzi

Dodaj swoją odpowiedź
Język polski

Sporządź notatkę o osobliwościach w odmianie rzeczownika.

Sporządź notatkę o osobliwościach w odmianie rzeczownika....