W epoce brązu (3000-1200r. p.n.e.) kwitły potężne nadmorskie cywilizacje - kultura cykladzka, minojska i mykeńska. Według Homera był to czas przemocy i wojen wynikających ze współzawodnictwa w handlu, chociaż sądzi się raczej, że kultura minojska była ogólnie pokojowa i przyjazna. Do XIw. p.n.e. kultury minojska i mykeńska upadły z powodu zmian w strukturze szlaków handlowych oraz inwazji doryckiej z północy, po której nastąpiły "wieki ciemne". Istnieje niewiele dokumentów pisanych z tego okresu. Do 800r. p.n.e. wraz z rozwojem państw-miast, z których najpotężniejsze były Ateny i Sparta, w Grecji miała miejsce odnowa kulturalna i militarna. Powstała Większa Grecja, której ważnym składnikiem była południowa Italia. Po tym okresie nastąpiła era prosperity, znanej pod nazwą okresu klasycznego lub złotego. Właśnie wtedy Perykles polecił zbudować Partenon, Sofokles napisał "Króla Edypa", Sokrates uczył młodych Ateńczyków zasad logiki, a w życie wprowadzono ideę demokracji - dosłownie "władzy ludu". Okres klasyczny zakończył się wojną peloponeską (431-404r. p.n.e.), w której wojowniczy Spartanie pokonali Ateńczyków. Zaprzątnięci wojną peloponeską Spartanie nie zauważyli, że na północy dokonuje się ekspansja królestwa Filipa Macedońskiego, który wkrótce łatwo podbił zmęczone wojną państwa-miasta. Ambicje Filipa rozwinął na dużo większą skalę jego syn Aleksander Wielki, który pomaszerował do Azji Mniejszej, Egiptu (gdzie został ogłoszony faraonem i gdzie wybudował miasto Aleksandrię), Persji i części terenów dzisiejszego Afganistanu i Indii. Panowanie imperium, trwające jeszcze trzy dynastie po śmierci Aleksandra Wielkiego (zmarł mając 33 lata) znane jest jako okres helleński. W tym okresie grecka kultura i idee mieszały się z innymi wspaniałymi kulturami świata starożytnego, tworząc w ten sposób nowe tradycje kosmopolityczne. Poczynając od 250r. p.n.e. Rzymianie zaczęli wyprawiać się w głąb Grecji i do 146r. p.n.e. Grecja i Macedonia stały się prowincjami rzymskimi. Po podziale w 395r. Cesarstwa Rzymskiego na Wschodnie i Zachodnie, Grecja stała się częścią słynnego Cesarstwa Bizantyjskiego. W XIIw. na sile przybrały wyprawy krzyżowe, a Bizancjum zostało osłabione przez inwazje Wenecjan, Katalończyków, Genueńczyków, Franków i Normanów. W 1453r. stolica Bizancjum, Konstantynopol, została zajęta przez Turków i do roku 1500 prawie całe terytorium Grecji dostało się pod kontrolę turecką. Ziemie dzisiejszej Grecji zamieniły się w wiejską prowincję. Wielu kupców, intelektualistów i artystów udało się na wygnanie do środkowej Europy. Jedynie tradycje ludowe i prawosławie pozwoliły utrzymać i przekazać pokoleniom elementy greckiej kultury. Odnowa w XVIII w. przyspieszyła wojnę o niepodległość (1821-32), podczas której, w walce z Turkami, Grecja otrzymywała wsparcie od "helenofilów " o arystokratycznym rodowodzie, jak Byron, Shelley i Goethe. Jednak ruchowi niepodległościowemu brakowało spójności, wobec czego Rosja, Francja i Brytania zdecydowały się w 1827r. na interwencję. Po uzyskaniu niepodległości mocarstwa europejskie postanowiły, że wolna Grecja powinna stać się monarchią i, aby pokrzyżować plany walczącym o władzę w kraju obozom, w 1833r. wyznaczyły na króla bawarskiego księcia Ottona, niechętnie przyjętego przez społeczeństwo. W 1864r. król Jerzy I ustanowił nową konstytucję, która ograniczała królewską władzę, sprowadzając ją głównie do funkcji ceremonialnych, na rzecz wybieralnego parlamentu. Mimo silnej opozycji, monarchia - z korowodem królów - przetrwała do XX w. Podczas I wojny światowej greckie wojsko walczyło po stronie ententy i zajęło Trację. Po wojnie premier Wenizelos wysłał wojska, aby "oswobodziły" tureckie tereny Smyrny (dzisiejszy Izmir), na których dominowała ludność grecka. Jednakże armia grecka została wyparta przez wojsko Ataturka, a wielu Greków zamieszkujących te tereny zostało wymordowanych. Wydarzenia te doprowadziły w efekcie do konfliktu między Grecją i Turcją w 1923r., w wyniku, którego 1 300 000 przesiedleńców obciążyło i tak już osłabioną gospodarkę Grecji. W centrach miast rozkwitły dzielnice nędzy, pogarszała się sytuacja ekonomiczna, związana z gwałtownym napływem przesiedleńców z Turcji i ogólnoświatowym kryzysem gospodarczym. Wśród zamieszkującej miasta części populacji przesiedleńców, zaczęły powstawać związki zawodowe i w rezultacie do 1936r. monarchistyczna Partia Ludowa uzyskała powszechne poparcie społeczne. W 1936r. Generał Metaksas został mianowany przez króla premierem rządu i wkrótce, za pozwoleniem władcy, wprowadził dyktaturę wojskową. Chociaż Metaksas 0sympatyzował z nazistami i stworzył grecką wersję Trzeciej Rzeszy to nie zgodził się na przemarsz włoskich wojsk przez Grecję w 1940r. Mimo alianckiej pomocy, Niemcy zdobyły Grecję w 1941r., co doprowadziło do fali masowych mordów i głodu. Powstał silny ruch oporu, podzielony jednak na frakcję rojalistyczną i komunistyczną. Podział ten doprowadził do krwawej wojny domowej, trwającej aż do 1949r., kiedy to swoje zwycięstwo ogłosili rojaliści. W czasie wojny domowej Ameryka, w myśl doktryny Trumana, przekazywała duże sumy pieniędzy rządowi antykomunistycznemu i wprowadziła w życie Certyfikat Politycznego Zaufania, który obowiązywał do 1962r. Dokument ten stwierdzał, że posiadający go nie okazuje sympatii lewicowych - bez niego Grecy nie mogli głosować i praktycznie nie byli w stanie znaleźć pracy. Bojąc się powrotu lewicy, grupa pułkowników doprowadziła w 1967r. do zamachu stanu. Andreas Papandreu powiedział o tym zamachu, że był pierwszym udanym puczem CIA na kontynencie europejskim. Junta wyróżniała się szczególnie brutalnymi metodami działania, represjami i niekompetencją w rządzeniu krajem. W 1974r. pułkownicy próbowali skrytobójczo zamordować przywódcę Cypru, arcybiskupa Makariosa, co doprowadziło do inwazji tureckiej i okupacji północnego Cypru. Wydarzenie to jest dla Grecji wciąż drażliwą kwestią, prowadzącą do częstych napięć w stosunkach z Turcją. W 1981r. Grecja została pełnoprawnym członkiem Wspólnoty Europejskiej (dziś Unia Europejska), a partia socjalistyczna Andreasa Papandreu (PASOK) wygrała wybory. PASOK obiecała, że doprowadzi do usunięcia amerykańskich baz wojskowych i zrezygnowania z członkostwa w NATO, lecz nigdy nie dotrzymała obietnic. Lepsze rokowania dawały sprawy kobiet - zlikwidowano system posagowy i zalegalizowano aborcję. Skandale zniszczyły Papandreu, a jego rząd został w 1989r. zastąpiony wątpliwą koalicją konserwatystów i komunistów. Wybory w 1990r. przyniosły zwycięstwo konserwatystom, a o ich przewadze zadecydowały tylko dwa miejsca. Chcąc uporządkować problemy ekonomiczne kraju, rząd wprowadził niepopularne, drakońskie reformy. Wybory w 1993r. przywróciły do władzy starzejącego się Papandreu i PASOK. Kostas Simitis został wyznaczony na premiera na początku roku 1996r., kiedy stało się jasne, że czas Papandreu się kończy. Zmarł on w połowie 1996r. Rzutem na taśmę Simitis wygrał następne wybory z marginesem zwycięstwa w wysokości jednego punktu procentowego. Odnowiwszy swój mandat, obiecał poprawę stosunków z Turcją i przeprowadzenie reform ekonomicznych. Przynosiły one efekt - którego namacalnym przykładem jest wejście Grecji do strefy Euro. v Kultura Sztuka jest nieodłączną częścią greckiego życia od czasów antycznych. Latem przedstawienia tragedii greckich odbywają się w antycznych teatrach, tam gdzie pierwotnie się je wystawiało. Antyczne dziedzictwo greckiej literatury obejmuje poezję, dramat, traktaty filozoficzne i historyczne oraz opisy podróży. Opętanie zachodniej cywilizacji logiką ma swoje korzenie bezpośrednio u starożytnych filozofów greckich, takich jak Sokrates, Platon, i Arystoteles. Zachodnia nauka, sztuka i polityka jest również głęboko zakorzeniona w klasycznej Grecji. Najchętniej czytanym greckim pisarzem jest obecnie powieściopisarz Nikos Kazandzakis. Istnieje również w dzisiejszej Grecji żywa tradycja poetycka, którą reprezentują laureaci Nagrody Nobla, Jorgos Seferis i Odiseas Elitis. Kwitną sztuki wizualne, a swą kontynuację ma też tradycyjne rękodzieło ludowe: haft, tkactwo i gobeliny. Zakazana podczas rządów junty muzyka "rembetika ", która mówi o ubóstwie i cierpieniu, staje się coraz bardziej popularna wśród młodzieży. Theo Angelopoulos, który wyreżyserował takie filmy, jak "Pszczelarz" i "Podróż komediantów" to najbardziej wzięty grecki reżyser. Język grecki, mogący się pochwalić czterema tysiącami lat historii mówionej i trzema tysiącami pisanej, jest najprawdopodobniej najstarszy w Europie. W dzisiejszych czasach greka stanowi dużą część słownictwa praktycznie każdego języka indoeuropejskiego i dużą część leksykonu każdej dziedziny nauki. Współczesna greka, która jest południowym dialektem przyjętym jako standard, różni się zasadniczo od katarewusa - współczesnego, sztucznego języka literackiego, luźno bazującego na starożytnej grece. Język ten był kilkakrotnie wprowadzany przez prawicowe purystyczne reżimy rządzące w tym stuleciu. Katarewusa jest ciągle obecny na znakach i tablicach ulicznych i może wprowadzać w błąd turystów. Około 98proc. Greków wyznaje prawosławie, pozostali to katolicy, żydzi i muzułmanie. Religia jest nieodłączną częścią życia Greków, a rok grecki ułożony jest wokół świąt kościelnych. Duża część greckiej sztuki kulinarnej ma swe wytłumaczenie w 400-letnim okresie panowania tureckiego - szczególnie zakąski, takie jak "tzatziki" (ogórek i sos jogurtowy) i ośmiornica marynowana w soku z cytryny i oliwie z oliwek. Łatwo znaleźć tanie przekąski, jak "souvlaki" (opiekana na rożnie baranina w chlebie pita) i "spanikopita" (szpinak z serem zapiekany w cieście). Popularne główne dania to na przykład "pastitsio" (makaron zapiekany z mięsem mielonym i sosem beszamelowym), nadziewane pomidory i owoce morza prosto z rusztu. Ostoją greckiego jadłospisu jest obecna wszędzie "horiatiki salata" (sałatka wiejska), składająca się z sałaty, ogórka, pomidorów, sera feta i oliwek. Jogurt grecki, bardziej przypominający kwaśną śmietanę niż odtłuszczony i ostry w smaku jogurt sprzedawany w większości krajów, smakuje wyśmienicie i jest dostępny wszędzie. Stary dowcip o Greczynce, która woła na męża "Chodź, zjedz obiad zanim się zrobi gorący" ma w sobie sporo prawdy, ponieważ greckie posiłki są nieodmiennie serwowane na chłodno.
Jesteś przewodnikiem po akropolu. co byś powiedział swoim turystom? Takie na jedną stronę a4 proszę ;**
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź