Mass media – wpółczesne uzależnienia ? Wstęp W XX wieku nastąpił niezwykły rozwój mediów służących ludziom do komunikacji masowej. Mass media stały się nieodłączną częścią współczesnej rzeczywistości. Ta wszechobecność ma wpływ na jednostki i określone społeczności, prowadzi bowiem do powstawania zmian w sferze intelektualnej, emocjonalnej i społecznej. Warto poznać mechanizmy oddziaływania środków masowego przekazu i nauczyć się z nich korzystać. Wpływ przekazu medialnego na jednostkę Wyliczono , że statystyczny obywatel nowoczesnego państwa poświęca masowym mediom około 3-5 godzin dziennie. Musi to zostawić jakiś ślad w osobowości i zachowaniach odbiorców. Media mają wpływ na emocje i zachowania ( zwłaszcza młodych ludzi ),wymagają koncentracji uwagi, wpływają na pamięć, są pełnymi uczestnikami naszego świata społecznego. Media zagrożeniem dla edukacji Media stanowią źródło wielu zagrożeń, wpływają na sferę : * intelektualną – wyzwalają postawę bierną, rodzą bezrefleksyjność i ograniczają twórcze nastawienie do świata, * zdrowotną – obniżają sprawność ruchową, powodują wady wzroku i postawy, * rozluźniają więzy międzyludzkie, prowadząc w skrajnych przypadkach do całkowitej izolacji, * emocjonalną – powodują : a) wzrost poziomu agresji, b) kształtowanie postawy konsumenckiej, c) formowanie fałszywej wizji siebie i świata. Ad. a). Agresja Przekazy medialne w coraz większym stopniu nasycone są obrazami przemocy. Można je spotkać już w „ kreskówkach „, w filmach, w programach informacyjnych, w grach komputerowych itd. Według badań przeprowadzonych wśród młodzieży amerykańskiej obliczono, że przeciętny dwudziestolatek zdążył obejrzeć w ciągu swego życia na ekranie telewizyjnym ponad 100 000 aktów agresji ( Aronson 1998, s.513 ). Abstrahując od przypadków patologicznych można przyjąć, że głównym źródłem agresji jest uczenie się, naśladownictwo. Dzieci i młodzież chętnie imitują zachowania innych, zwłaszcza, że zachowania agresywne są gloryfikowane i usprawiedliwiane jako środek osiągania celu. Długotrwały kontakt z przemocą w mediach prowadzi do stopniowego odwrażliwienia odbiorcy – zanika odraza i przerażenie na widok scen ociekających krwią, maleje współczucie dla ofiar. Jeśli jednostka przejawia zachowania agresywne istnieje duże prawdopodobieństwo, że będą one ulegać eskalacji. Ad. b). Postawa konsumencka Człowiek zajmuje wobec życia określoną postawę, wyznaje pewien system wartości. Szczególnie na postawę młodzieży wpływają mass media, np. reklamy wpływają na emocje, poznanie, wyobrażenie o sobie. W wyniku oglądania reklam telewizyjnych pojawia się postawa konsumencka nie sprzyjająca prawidłowemu rozwojowi człowieka. Postawa konsumencka sprawia, że człowiek gubi dalszą perspektywę swoich działań, sądzi bowiem, że musi realizować nakazy proponowane w telewizji. Ad. c). Kreowanie fałszywego obrazu siebie i świata Człowiek poznaje siebie poprzez porównywanie z innymi ludźmi, po to, by określić standard doskonałości czy aby uzyskać zadowolenie z siebie. Świat mediów obfituje w sytuacje sprzyjające porównaniom. Niestety lansuje się w telewizji wzorce doskonałe, skazując odbiorcę na stałą konfrontację z ideałem. Powoduje to, zwłaszcza u dorastającej młodzieży, brak akceptacji własnej osoby i zaniżania samooceny. Zatem warto uświadomić sobie , że istnieje ogromna potrzeba uświadamiania młodym ludziom manipulacyjnej roli mass mediów. Uzależnienie od gier komputerowych Gry komputerowe – nowoczesna i bardzo atrakcyjna zabawa , rozwijająca wyobraźnię i spostrzegawczość, pozwalająca przeżyć wiele fascynujących przygód. Jednocześnie ta nowoczesna zabawa przeraża ogromnym ładunkiem przemocy i okrucieństwa. Jak zatem gry komputerowe wpływają na dzieci i młodzież ? Odkąd gry pojawiły się na naszym rynku z roku na rok stają się coraz bardziej powszechną formą spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież. Badania z 1999r. pokazują , że około 90 % uczniów szkół podstawowych ma stały kontakt z grami, podobnie w szkołach ponadgimnazjalnych. Większość gier jest konstruowana w oparciu o scenariusze pełne przemocy, normą jest zło, agresja, a świat wartości zredukowany jest do minimum. Młody człowiek przestaje wtedy odróżniać fantazję od rzeczywistości. Zasady preferowane w grach komputerowych przenoszone są do świata rzeczywistego. I tak niemoralność, pogarda dla drugiego człowieka, prawo silniejszego wpisują się w normy świata, w którym żyją młodzi ludzie. Zbyt długie i częste niekontrolowane kontakty z komputerem mogą grozić uzależnieniem, które charakteryzuje się tym, że dziecko coraz więcej czasu spędza przy grach komputerowych, rezygnuje z dotychczasowej aktywności ( spotkania z rówieśnikami, nauka, obowiązki domowe,...); zaprzestanie gry powoduje rozdrażnienie , nawet agresję, drastyczne zmiany nastroju, konfliktowość; granie staje się najważniejszą aktywnością w życiu dziecka. Uzależnienie od Internetu Internet staje się w szybkim tempie najbardziej znaczącym medium i jednocześnie najpotężniejszym narzędziem oddziaływania na społeczeństwa. Okazuje się ,że od Internetu także można się uzależnić. Za osobę uzależnioną uważa się taką , która korzysta średnio 5 godzin dziennie z Internetu, co powoduje brak czasu dla najbliższych, opuszczenie w nauce, zaniedbanie obowiązków zawodowych, wycofanie się z życia towarzyskiego. Korzystanie ze stron www jest najmniej szkodliwe, bo zawierają one informacje i wiedzę, za to bardziej niepokojące są strony zawierające rzeczywiste kanały dyskusyjne( Internet Real Chat ) czy gry, w których anonimowi uczestnicy walczą ze sobą. Uzależnienie od Internetu prowadzić może do głębokich zaburzeń emocjonalnych ( obojętność uczuciowa wobec bliskich,) i psychicznych ( utrata kontaktu z realnym światem ), nawet obsesji na punkcie Internetu. Podsumowanie Warto zdawać sobie sprawę z tego, że współczesne uzależnienia są bardzo niebezpieczne , a liczba uzależnionych stale wzrasta. Sam zachwyt nad niezwykłymi zdobyczami współczesnej techniki może być zgubny, może doprowadzić do wielorakich uzależnień wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. Bibliografia 1. M. Gajewska , Mass media a młody odbiorca „Wychowawca ” nr 7-8 , lipiec – sierpień 2002 . 2. M. Gajewska , Niebezpieczne gry komputerowe „ Wychowawca ” nr 1 , styczeń 2002. 3. B. Matuszewska , Mass media – szanse i zagrożenia dla edukacji „ Wychowawca ” nr 6 , czerwiec 2002. 4. P. Ożarski , Od zachwytu do uzależnienia „ Edukacja medialna ” nr 4 , 2001. 5. U. Uflik – Jaworska , Czy gry komputerowe mogą być niebezpieczne ? „ Wychowawca ” nr 1 , styczeń 2002. Aleksandra Kurczyńska nauczyciel języka polskiego Zespół Szkół nr 2 im. ks. J. Długosza w Kłobucku Podobne strony 1 mp3sochaczew.republika.pl 2 sp1przeworsk.republika.pl 3 zspsadek_kostrza.repub... 4 jack_28.republika.pl 5 mawiec.republika.pl
