Święta Anastazja- święta katolicka żyjąca w Bizancjum. Była damą dworu Teodory w Konstantynopolu. Zgodnie z legendą aby uniknąć niepotrzebnego zainteresowania swoją osobą cesarza Justyniana uciekła do klasztoru w Aleksandrii. Po śmierci cesarzowej Justynian zaczął poszukiwać Anastazję. Anaztazja w celu ukrycia przebrała się za mężczyznę i w tym przebraniu przeżyła 28 lat jako pustelnik na pustyni. Wedle tradycji zmarła w 576 roku. Wspomnienie jest obchodzone 10 marca.
ANASTAZJA, wielka męczennica (Wielikomuczenica Anastasija Uzoreszitielnica), 22 grudnia/4 stycznia. Była córką poganina i chrześcijanki. Została wydana za mąż za bogatego poganina lecz pod pretekstem wymyślonej choroby zachowała dziewictwo. Przebierawszy się za żebraczkę, Anastazja odwiedzała więzienia, gdzie leczyła i karmiła przebywających tam braci, cierpiących za wyznawanie Chrystusa. Kiedy mąż dowiedział się o tym, zaczął znęcać się nad nią. Wkrótce jednak sam poniósł śmierć utonąwszy w morzu. Wówczas Anastazja szczodrze rozdała swe mienie ubogim. Panujący cesarz Dioklecjan rozkazał, aby pewnej nocy wszyscy więźniowie będący chrześcijanami zostali zamordowani. Wraz z nimi pojmano Anastazję i poddano licznym torturom. Jednak ani męki cielesne, ani morzenie głodem, ani też próba utopienia nie doprowadziły do śmierci. W końcu rozpięto ją na znak krzyża między czterema palami nad ogniskiem, gdzie zmarła. Kobieta o imieniu Pompiliusza pochowała w pobliskim sadzie nienaruszone przez ogień ciało. Miało to miejsce około 304 r. w miejscowości Sirmium, noszącej obecnie nazwę Sremska Mitrovica. W V w. relikwie św. Anastazji przeniesiono do Konstantynopola i złożono w specjalnie dla niej dedykowanej świątyni. W okresie późniejszym jej głowę oraz prawą rękę przeniesiono do Monasteru Świętej Anastazji, znajdującego się niedaleko Świętej Góry Atos. Początkowo pamięć jej czczono również w Rzymie, a imię umieszczono w rzymskim kanonie Mszy Świętej. Obecnie czci ją tylko Cerkiew prawosławna, głównie w bizantyjskiej i słowiańskim obszarze kulturowym. Do świętej Anastazji wierni modlą się o oswobodzenie z niewoli i więzienia. Jest też orędowniczką przy trudnych i skomplikowanych porodach. W ikonografii święta przedstawiana jest zazwyczaj w czerwonych szatach, z krzyżem w prawej ręce i naczyniem z wodą (którą nosiła uwięzionym) w lewej.