udowodnij słuszność stwierdzenia: "Azja to kontynent rekordów"

Największy półwysep – Półwysep Arabski – 2 780 tys. km² Największa wyspa – Borneo – 746 tys. km² Największy archipelag - Archipelag Malajski Największe jezioro – Morze Kaspijskie – 374 tys. km² Najgłębsze jezioro / największa kryptodepresja – Jezioro Bajkał – 1 637 m p.p.m. Najdłuższa rzeka – Jangcy – 6 300 km Najwyższy szczyt – Mount Everest (Czomolungma) – 8 850 m n.p.m. Największa depresja – Morze Martwe – ~398–408 m p.p.m. Najwyższa wyżyna – Wyżyna Tybetańska – 5500 m n.p.m. /2,5 mln. km² Największa delta rzeczna – Ganges z Brahmaputrą – 2/3 powierzchni Polski Najniższa temperatura – Ojmiakon – -77,8 st. C. Najwyższa temperatura – Półwysep Arabski – 52 st. C. w cieniu Największe opady – Czerapundzi – ~11 tys. mm / w 1861 r. – 22987 mm Najludniejsze państwo – Chiny – ~1,32 mld (2007 r.) Największe państwo – Rosja – ~17 075 253 km² Państwo o największej gęstości zaludnienia – Singapur – 6751 osób/km² Państwo o najniższej gęstości zaludnienia – Mongolia - 1,89 osób/km² Najludniejsze miasto – Tokio (aglomeracja) – 27,9 mln (2005 r. Największa ilość stref klimatycznych - wszystkie strefy klimatyczne świata Największa ilość ras - wszystkie rasy świata Największa ilość religii - wszystkie religie świata

Azja to największy kontynent Ziemi (44 mln km2). Znajduje się prawie w całości na półkuli północnej, z wyjątkiem Archipelagu Malajskiego, leżącego częściowo na półkuli południowej. Skrajnymi punktami lądu są przylądki: na północy - Czeluskin, na płw. Tajmyr, na południu - Piai na Płw. Malajskim, na wschodzie - Dieżniewa, na Płw. Czukockim, na zachodzie Baba Burnu w Turcji. Rozciągłość południkowa kontynentu wynosi 8500 km, równoleżnikowa 11 000 km; największa odległość od morza - 2500 km. Powierzchnia Azji łącznie z powierzchnią Morza Kaspijskiego wynosi 44,4 mln km2, ok. 30% powierzchni lądowej Ziemi. Długość wybrzeża bez wysp - 70 000 km; wyspy stanowią ok. 5%, półwyspy - 18% powierzchni kontynentu. Granicę lądową z Europą (na dł. 3000 km) stanowią: wsch. - przedgórza Uralu, rz. Emba, pn. - brzeg Morza Kaspijskiego i Obniżenie Kumsko - Manyckie; od Ameryki Pn. oddziela ląd Cieśnina Beringa, a od Afryki - Kanał Sueski i Morze Czerwone. W 1994 Azję zamieszkiwało ponad 3,4 mld ludności; średnia gęstość wynosiła 76 osób na km2. Kraje najgęściej zaludnione (liczba osób na km2) to: Malediwy 826, Bangladesz 818, Bahrajn 791,; najrzadziej zaludnione (liczba osób na km2): Mongolia 1, Kazachstan 6, Syberia 3. Pustynie oraz arktyczne i wysokogórskie regiony są prawie nie zamieszkane. Większość ludności Azji mieszka na wsi; jej rozmieszczenie jest bardzo nierównomierne; w pd.-wsch. Azji żyje 90% ludności (ponad 200 osób na km2). Przyrost naturalny wynosi 19%. Po Antarktydzie Azja jest najbardziej wzniesioną (2040 m npm.) częścią świata; średnia wys. Wynosi 950 m npm. Na wyżyny (od 300 do 2000 m npm.) przypada 54,7%, na niziny (0 do 300 m npm.)- 31,2%, a na góry 12,9% powierzchni kontynentu, na depresje1,19%. Najwyższym systemem górskim na Ziemi są Himalaje, w których 10 szczytów ma wysokość ponad 8000 m npm.; najwyższy, Mount Everest- ma 8848 m npm. Najgłębsza depresja leży na obszarze Morza Martwego - pow. Wody 405 m ppm. Dno jeziora Bajkał znajduje się 1165 m ppm. (najgłębsza kryptodepresja świata). Jezioro Bajkał ma rekordową głębokość - 1620 m. Rzeźbę Azji cechuje przewaga gór i wyżyn (ok. 68% pow.) oraz liczne występowanie wielkich zagłębień bezodpływowych. Strefa gór i wyżyn ciągnąca się prze całą Azję aż do Pacyfiku, składa się z dwóch systemów wyżynno-górskich. Pierwszy obejmuje góry: Taurus, Zagros, Sulejmańskie, Himalaje, Arakańskie i góry Archipelagu Malajskiego (pas pd.) oraz Pontyjskie, Kaukaz, Elbrus, Kopetdag, Hindukusz, Karakorum i Kunlun (pas pn.). Drugi system górski biegnie od Pamiru do Płw. Czukockiego. Nie tworzy on wydłużonego pasa; łańcuchy gór układają się jakby schodami - każdy bardziej położony na północ jest jednocześnie wysunięty ku wsch. Taki układ tworzą m.in. góry: Tien-szan, Sajany, Stanowe. Ląd Azji otacza od wschodu łańcuch wysp: Kuryle, Sachalin, Japońskie, Filipińskie i Archipelag Malajski. Jest to strefa intensywnej sejsmiczności i silnego wulkanizmu. Ogromna pow. Azji, układ i rozmieszczenie gór oraz cyrkulacja monsunowa są głównymi przyczynami zróżnicowania warunków klimatycznych. Występuje tu pełny układ stref klimatycznych. Na Płw. Malajskim i pd.-wsch. Wybrzeżu Płw. Indochińskiego panuje klimat równikowy, wybitnie wilgotny; we wsch. części kontynentu, w strefach od zwrotnikowej do umiarkowanie chłodnej występuje klimat monsunowy. Opady w półroczu letnim często przekraczają 1000 mm; zima jest sucha. W Czerapuńdżi notuje się najwyższe (11 000 mm) opady na Ziemi. W Azji Pd.-Zach. Występuje klimat suchy, w głębi kontynentu pustynny; na wybrzeżach Azji Mniejszej - śródziemnomorski. Obszary środkowej Azji mają klimat kontynentalny; najsilniej kontynentalizm zaznacza się w pn.-wsch. Syberii: średnia temperatura w lipcu to 15 st C, a w styczniu poniżej -40 st C; w Ojmiakonie zanotowano najniższą temperaturę na półkuli pn. (-78 st C). Azja Pn. ma klimat podbiegunowy; średnia temperatura w lipcu nie przekracza 10 st C. Ze względu na typ rzeźby i kontrasty klimatu rozmieszczenie sieci rzecznej Azji jest bardzo nierównomierne. Obszary bezodpływowe (37% pow. lądowej) obejmują głównie Azję Środkową i Pd.-Zach.; nieliczne rzeki giną w piasku pustyń (Murgab, Czu, Tarym)lub uchodzą do jezior - Syr-daria, Amudaria, Ili. Zlewisko Atlantyku zajmuje 27% pow. lądowej, Pacyfiku- 22%, a Oceanu Indyjskiego - 14%. Jeziora mają różną genezę, największe- Morze Kaspijskie i Jezioro Aralskie- są pozostałością trzeciorzędowego morza, natomiast tektonicznego pochodzenia są: Bajkał, Morze Martwe, Bałchasz, Wan, Urmia i in. Pow. lodowców wynosi ok. 118 tys. km2; na Syberii do ok. 620N występuje wieczna marzłoć. Roślinność układa się równoleżnikowo, zgodnie z przebiegiem stref klimatycznych i glebowych. Część pn. lądu zajmują pustynie arktyczne i bezleśna tundra, przechodząca ku pd. W strefę borów iglastych (tajga). Dalej na pd. występują lasostepy, przechodzące w stepy. W środkowej i zach. Azji stepy przechodzą w półpustynie pustynie. Wysokie góry w tej części Azji są przeważnie bezleśne. Na wybrzeżach Azji Mniejszej, Syrii i w Palestynie występuje zimozielona makia. Pd.-wsch. część kontynentu pokrywają przeważnie lasy równikowe (dżungla). Ważniejsze bogactwa mineralne Azji to: ropa naftowa, węgiel kamienny, gaz ziemny, rudy żelaza, manganu, wolframu, ołowiu, także złoto, diamenty, boksyty i siarka.

Zad.1 Udowodnij słuszność stwierdzenia " Azja to kontynent rekordów" Zad.2 Wyjaśnij dlaczego na wschodnich wybrzeżach Azji występuje wiele wulkanów. Z góry dziękuję ;] Daję naj. :]

Zad.1 Udowodnij słuszność stwierdzenia " Azja to kontynent rekordów" Zad.2 Wyjaśnij dlaczego na wschodnich wybrzeżach Azji występuje wiele wulkanów. Z góry dziękuję ;] Daję naj. :]...