Skorupiaki (Crustacea) – podtyp stawonogów, w większości wodnych. Wiele gatunków wchodzi w skład planktonu. Znanych jest ponad 50 tysięcy gatunków. Wyraźny podział ciała na kilka odcinków (głowa, tułów lub głowotułów, odwłok). Wyraźna segmentacja tułowia i odwłoka. Charakteryzują się dużym stopniem zróżnicowania budowy. Wielkość od 0,5 mm (oczlik) do kilkudziesięciocentymetrowych okazów homarów czy langust. Największy skorupiak to krab japoński. Na głowie znajdują się dwie pary czułków, para oczu złożonych i trzy pary odnóży gębowych (żuwaczki i dwie pary szczęk). Tułów i odwłok mają liczne odnóża, w tym skrzela. Odnóża są dwuczęściowe z wyjątkiem pierwszej pary czułków. U większości ciało pokryte pancerzem (karapaksem). Wiele gatunków pasożytniczych np. spośród wąsonogów (Cirripedia) lub widłonogów (Copepoda) to pasożyty wewnętrzne, których skrajnie uproszczona budowa zewnętrzna i wewnętrzna w niczym nie przypomina budowy wolno żyjących przedstawicieli. Ich przynależność do podtypu skorupiaków określa się na podstawie analizy budowy stadiów larwalnych lub badań genetycznych. Skorupiaki mają zginacze i prostowniki, których działanie jest antagonistyczne Układ krążenia skorupiaków, tak jak innych stawonogów, jest otwarty. Krąży w nim hemolimfa, powstała z wymieszania krwi i płynu jamy ciała. Barwniki oddechowe występujące u skorupiaków to hemocyjanina i hemoglobina. Narządami wydalniczymi skorupiaków są metanefrydia znajdujące się w gruczołach czułkowych lub i szczękowych. Mniejsze oddychają całą powierzchnią ciała, większe skrzelami lub płucami odwłokowymi. Większość skorupiaków jest rozdzielnopłciowa, nieliczne są obojnakami. Rozwój może być prosty lub złożony. Zwierzęta wodne, w większości wolno żyjące, rzadziej osiadłe (wąsonogi), nieliczne lądowe – te na ogół składają jaja w morzu, część na lądzie w wilgoci. Pasożyty nieliczne. Mięczaki (Mollusca, od łac. molluscus – miękki) – typ zwierząt, najliczniejszy po stawonogach. Liczbę żyjących gatunków szacuje się na ok. 130 tysięcy. Odznaczają się olbrzymią różnorodnością morfologiczną i zróżnicowaniem rozmiarów W budowie mięczaków można wyróżnić głowę (poza małżami), nogę i wór trzewiowy okryty płaszczem. Mięczaki należą do pierwoustych. Wykazują (poza głowonogami) bruzdkowanie spiralne. Należą do zwierząt dwubocznie symetrycznych, ale wszystkie ślimaki utraciły symetrię w wyniku torsji, czyli obrotu worka trzewiowego w stosunku do nogi i głowy o 180°. Wiele mięczaków posiada szkielet zewnętrzny. Większość z nich wytwarza muszlę zbudowaną z substancji organicznej: konchioliny i związków wapnia. Muszla pełni rolę ochronną, zwierzę może się w niej schować w razie złych warunków środowiskowych czy niebezpieczeństwa. Poza tym muszla jest miejscem przyczepu mięśni, w tym również mięśni służących do poruszania się. U głowonogów jest skryta pod płaszczem. Głowa wyodrębniona (cefalizacja; poza małżami). Układ krwionośny otwarty (w przypadku głowonogów – praktycznie zamknięty). Ciało okryte grzbietowo charakterystycznym płatem skórno-mięśniowym tj. płaszczem. Noga płaska u ślimaków, klinowata u małży i podzielona u głowonogów. Charakterystyczna dla mięczaków jest obecność tarki służącej do rozdrabniania pokarmu. Jelito ma przebieg prosty lub tworzy pętle w worku trzewiowym. Większość gatunków żyje w wodzie i oddycha skrzelami, gatunki lądowe wykształciły fałdy płaszcza pełniące rolę płuc. Mięśnie skośnie prążkowane. Rozmnażają się płciowo (rozdzielnopłciowość, rzadziej obojnactwo). Larwa może być typu trochofory lub weliger (u niektórych małży występuje również larwa glochidium). Żyją w morzach, wodach słodkich oraz na lądzie. W Polsce występuje ok. 230 gatunków mięczaków. Małże liczą około 93 000 żyjących gatunków. Prawdopodobnie pojawiły w prekambrze, ale współczesne bogactwo form osiągnęły pod koniec ordowiku. Być może pochodzą od organizmów podobnych do wstężnic. Wyrządzają szkody w rolnictwie i warzywnictwie (np. pomrowy), Są żywicielami wielu pasożytów człowieka i zwierząt, Muszle wykorzystywane są do wyrobu przedmiotów użytkowych i ozdobnych, Niektóre gatunki są jadalne (omułki, ostrygi), Mięczaki kopalne jako skamieniałości przewodnie służą do określenia względnego wieku Ziemi, Komórek nerwowych mięczaków używa się do badań laboratoryjnych z tego względu, że są podobne do komórek ludzkich, Z ciała ostryg i kałamarnic można otrzymać pewne substancje działające antybakteryjnie i antywirusowo, Jako składnika past do zębów używa się sproszkowanych muszli mątw. Poza tym proszek taki używany jest do polerowania, Głowonogi są używane do produkcji purpury Ryby (Pisces) - grupa lub nadgromada czterech lub pięciu gromad zmiennocieplnych żuchwowców wodnych. Ryby stanowią ok. 53% współczesnych kręgowców, co daje pojęcie o wielkości tej grupy. Na świecie występuje ok. 21,5 tys. a w Polsce 120 gatunków. Tradycyjny podział tej grupy oparty jest o klasyfikację J.S. Nelsona zaprezentowaną w dziele Fishes of the World (1984). Według najnowszych badań (głównie genetycznych) uznaje się, że grupa ryby jest grupą polifiletyczną. Najnowsza edycja dzieła Nelsona ukazuje nową systematykę wyższych taksonów, likwidując w ogóle taksony ryby i ryby kostne. Również najnowsze badania paleontologiczne podważają klasyczny podział ryb mięśniopłetwych na dwudyszne i trzonopłetwe. W związku z tym systematyka ryb stale się zmienia, ale raczej na poziomie wyższych kategorii
MIĘCZAKI - do tego typu zwierząt należą 3 główne gromady: małże, ślimaki i głowonogi. Małże i głowonogi to zwierzęta wodne, a niektóre ślimaki (płucodyszne) - zazwyczaj lądowe. Mięczaki (z wyjątkiem ślimaków) mają ciało z dwuboczną symetrią. Jest ono zawsze niesegmentowane, podzielone na głowę, nogę i worek trzewiowy (zawierający narządy wewnętrzne). Charakterystyczna dla mięczaków jest wapienna muszla, wytwarzana przez mięśniowo-skórny fałd, zwany płaszczem. Układ oddechowy stanowią skrzela (u ślimaków płucodysznych - płuca). Układ pokarmowy składa się z otworu gębowego, gardzieli z charakterystyczna tarką służącą do rozdrabniania pokarmu, jelita oraz z otworu odbytowego. Układ krwionośny jest otwarty lub częściowo zamknięty (u głowonogów). Mięczaki rozmnażają się wyłącznie płciowo. SKORUPIAKI - zwierzęta morskie lub słodkowodne, rzadziej lądowe. Ich ciała podzielone są na: głowę, segmentowany tułów i segmentowany odwłok (u małżoraczków brak segmentacji). Głowa i tułów pokryte są pancerzem z chityny wysyconej solami wapnia. Stanowi on szkielet zewnętrzny. Na głowie dwie pary czułków i 3 pary odnóży gębowych (żwaczki i 2 szczęki). Poza tym - para oczu złożonych. Na tułowiu i czasem na odwłoku - wiele odnóży zbudowanych z członów połączonych ruchomymi stawami. Ruch ten możliwy jest dzięki mięśniom zginaczom i prostownikom. RYBY - zwierzęta wyłącznie wodne - morskie lub słodkowodne. Cechuje je zmiennocieplność (dostosowywanie temperatury ciała do temperatury otoczenia) i opływowy kształt ciała, będący przystosowaniem do ruchu w wodzie. Skóra jest zazwyczaj pokryta łuskami (wytwory skóry właściwej) i zawiera liczne gruczoły produkujące śluz. Charakterystyczna dla ryb jest tzw. linia naboczna, ciągnąca się po bokach ciała od skrzel po ogon. Dzięki obecnym w niej receptorom ciśnienia, ryba może orientować się w swoim położeniu względem obiektów w wodzie (nawet w ciemności).
