odzyskanie niepodległosci polski (referat)

Wybuch I wojny światowej 1914r., w której państwa zaborcze walczyły po przeciwnych stronach, wzmógł nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości. Najżywiej zareagowali zwolennicy opcji austro-węgierskiej. 16 sierpnia 1914 powołali w Krakowie. Naczelny Komitet Narodowy, który przystąpił do organizowania Legionów Polskich przy armii Austro-Węgierskiej. Stosunek Wiednia do sprawy polskiej był dwuznaczny ze względu na niechęć do antagonizowania sojusznika niemieckiego. Niewiele obiecywała zwolennikom opcji rosyjskiej, którzy w październiku 1914 r. utworzyli w Warszawie Komitet Narodowy Polski (KNP), postawa Rosji, planującej w przypadku zwycięstwa nad państwami centralnymi przesunięcie swej granicy na linię Odry, ale nie wspominająca o autonomii dla Polaków. Stanowisko Rosji nie uległo zmianie nawet po wycofaniu się wojsk rosyjskich z Królestwa Polskiego w 1915r. Wielka Brytania i Francja nie wykazywały zainteresowania Polską, uznając ją za wewnętrzny problem Rosji. Państwom zaborczym wydawało się, że wojnę rozstrzygną bez zobowiązań wobec Polaków, którzy byli zmuszeni walczyć w przeciwnych armiach i to często na własnej ziemi. Wobec niechęci państw centralnych do podjęcia sprawy polskiej Józef Piłsudski rozbudowywał tajną Polską Organizację Wojskową, której celem była walka zbrojna przeciw Rosji. Szeroką akcję na rzecz odrodzenia Polski prowadzili na Zachodzie Ignacy Jan Paderewski i Henryk Sienkiewicz. Latem 1915r. państwa centralne podzieliły Królestwo Polskie na 2 generalne gubernatorstwa — niemieckie i austriackie. W październiku zwolennicy KNP utworzyli Międzypartyjne Koło Polityczne. Wyczerpywanie się rezerw mobilizacyjnych skłoniło państwa centralne do szukania rekruta w okupowanym Królestwie Polskim, w zamian za utworzenie satelickiego państewka polskiego. W tym celu cesarze Niemiec i Austro-Węgier ogłosili 5 listopada 1916 r. akt 5 listopada, w którym wezwali Polaków do wstępowania do armii austro-węgierskiej i niemieckiej, ale nie sprecyzowali ani granic, ani ustroju przyszłej Polski. Mimo to akt 5 listopada miał przełomowe znaczenie, gdyż przekreślił solidarność państw zaborczych w stosunku do Polski oraz postawił na forum międzynarodowym kwestię jej niepodległości.