luteranizm - odrzuca autorytet papieża, odpusty, celibat księży, sakramenty oprócz chrztu i komunii, kult obrazów i relikwii. W liturgii wprowadził języki narodowe w miejsce łaciny; w roku 2007 Synod Kościoła Luterańskiego w Norwegii zezwolił osobom homoseksualnym pozostającym w związkach jednopłciowych na pełnienie funkcji kapłańskich; Luteranie odrzucają kult świętych kalwinizm - "Bóg jednych ludzi przeznaczył na zbawienie, a innych na potępienie"; najważniejsze jest spełnianie dobrych uczynków; potępiał on bowiem zabawy, tańce, gry hazardowe, nakazywał aktywną służbę Bogu anglikanizm - autorytetem jest Biblia; odrzucono celibat; uznano, że Jezus Chrystus jest obecny w Eucharystii w sposób symboliczny; mało różnił się od wiary rzymsko-katolickiej
Luteranizm (Marcin Luter) * zbawienie człowieka następuje na podstawie jego wiary (sola fide) i łaski Boga (sola gratia), a nie poprzez uczynki * uczynki człowieka są jedynie następstwem jego wiary, więc człowieka prawdziwie wierzący jest zarazem człowiekiem morlanym * jednym źródłem prawd wiary jest Biblia (sola scriptura), a jej interpretacja jest indywidualna * kontakt człowieka z Bogiem jest osobisty - nie potrzebuje on ani Kościoła, ani duchownych, by dotrzeć do Stwórcy * odrzucenie sarkamentalnej charyzmy urzędu kapłańskiego - celowe jest jedynie działanie predykantów (pastorów), czyli duchownych przewodników, których zadaniem jest nauczanie prawd wiary zgodnie z Biblią i Dużym Katechizmem M. Lutra ooraz udzielanie wiernym sakramentów. * odrzucenie zapisów (nauk) soborów, teologów, ojców Kościoła * likwidacja zakonów i zniesienie cielibatu duchownych * uznanie tylko dwóch sakramentów jako wynikających z Pisma : chrztu i dwupostaciowej Eucharystii (realna, lecz utajona obecność Chrysusa w komunikacie) * odrzucenie przejawów kultu rzeczy - czczenia obrazów, relikwii, procesji, pielgrzymek * używanie języków narodowych liturgii * nieuznawanie zwierzchności papiestwa * brak ścisłej organizacji kościelnej - wiele luźno powiązanych ze sobą Kościołów krajowych, które podporządkowano lokalnym książętom, sprawujących zwierzchność poprzez superintendentów Kalwinizm (Jan Kalwin) * doktryna predestynacji - Bóg przeznaczył część ludzi do zbawienia, a pozostałych skazał na potępienie i człowiek nie ma żadnej możliwości wpływu na ten stan * Pismo Święte jest jedynym źródłem prawd wiary, ale ich interpretacja nie może być indywidualna - obowiązuje wykładnia ogłoszona przez J. Kalwina * uznanie jedynie chrztu i dwupostaciowej Eucharystii za sakramenty, przy czym obecność Chrystusa w eucharystii mawymiar jedynie symboliczno-pamiątkowy *odrzucenie przejawów kultu rzeczy *odrzucenie kultu Matki Bożej i świętych *używanie języków narodowych w liturgii *nieuznawanie zwierzchności papiestwa * odrzucenie nauk soborów, teologów, ojców Kościoła *likwidacja zakonów i zniesienie celibatu duchownych * moralność oparta na wstrzemięźliwości, sprawiedliwości, pobożności i pracy *bogacenie się poprzez uczciwą pracę jest dowodem łaski Boga, bieda zaś przejawem jej braku * Kościół jako całość składa się z ogółu gmin mających znaczną autonomię * na czele Kościoła stoi wybierany konsystorz, a w gminach ważną rolę odgrywaja oprócz duchownych osoby świeckie, a zwłaszcza kolegia seniorów Anglikanizm (Henryk VIII ) * źródłem prawd wiary jest Biblia, interpretowana na podstawie Tradycji * uznanie dogmatów trzech pierwszych soborów powszechnych * utrzymanie dogmatu o konieczności przynależności do Kościoła dla uzyskania zbawienia, przy jednoczesnym wprowadzeniu luterańskiego dogmatu zabwienia poprzez wiarę * zerwanie z Rzymem- głową kościoła anglikańskiego zostal król * rozwiązanie zakonów, konfiskata majątków Kościoła * zniesienie przywilejów duchowieństwa i wypłacenie im przez państwo pensji urzędniczych * zachowanie dawnej liturgii, poza wprowadzeniem do niej języka angielskiego * zachowanie episkopalnego (hierarchicznego) ustroju Kościoła - mianowanie biskupów przywilejem króla, biskupi mianuja proboszczów * pozostawienie sądownictwa kościelnego i dziesięcin ufff ^^ mam nadzieję, że się przyda :)
