. Podjęcie problematyki starożytnego Rzymu miało swe źródła artystyczne i ideologiczne. Henryk Sienkiewicz był pod wrażeniem rzymskiej architektury, którą poznał podczas zwiedzania miasta, podziwiał prace Henryka Siemiradzkiego i innych twórców, inspirowane kulturą antyczną. Bezpośrednim natchnieniem był kościółek "Domine, quo vadis?" i związana z nim legenda, które dały tytuł dziełu Sienkiewicza.
Sienkiewicz poznał epokę starożytnego Rzymu dzięki lekturom: Swetoniusz, Tacyta, Pliniusza. Zwiedzał Rzym w towarzystwie malarza, Hanryka Siemiradzkiego - autora obrazów "Dirke chrześcijańska", "Uczta Nerona", "Pochodnie Nerona". Przyczynami powstania tej powieści było miezy innymi przebywanie przez długi czas w Rzymie. Siemiradzki oprowadzał go po Rzymie, pokazał kapliczkę Quo Vadis. Twórca powieści był przeciwny antypolskiej polityce Bismarcka, co znalazło odbicie w scenie finałowej, gdy Ursus pokonał germańskiego tura.
Henryk Sienkiewicz wielokrotnie przebywał w Wiecznym Mieście i prowadził dokładne studia nad jego historią i topografią. Studiował dzieła Tacyta i Swetoniusz oraz prace dziewiętnastowiecznych uczonych. Quo Vadis powstało pierwsze w odcinkach dla " Gazety Polskiej" w latach 1895 - 1896.
