August, Caius Octavius, Caius Iulius Caesar, Imperator Caesar Augustus, pot. Oktawian, założyciel dyn. julijsko-klaudyjskiej, ur. 63 r. p.n.e., Rzym, zm. 14 r. n.e., Nola, pierwszy cesarz rzymski. wraz z siostrą Oktawią traktowany przez Cezara, po śmierci jego córki Julii, jako najbliższa rodzina; 47 r. wybrany do kolegium pontyfików, 45 r. towarzyszył w Hiszpanii Cezarowi w kampanii przeciw synom Pompejusza; adoptowany na mocy testamentu przez Cezara — wbrew oporowi najbliższych, w tym matki — przyjął dziedzictwo, przybierając nazwisko Caius Iulius Caesar (44 r.); poróżniony z konsulem Markiem Antoniuszem o sumy należne mu jako gł. spadkobiercy Cezara, zaczął werbować jego weteranów pod hasłem pomsty za idy marcowe, otwarcie występując przeciw konsulowi, który wzdragał się ścigać morderców Cezara z obawy przed rozpętaniem nowej wojny domowej. Gdy Antoniusz ściągnął do Italii legiony z Macedonii do walki z Decimusem Iuniusem Brutusem, 2 z nich pozyskał pieniędzmi i legendą imienia Cezara; zaślepienie polit. republikanów, widzących w A. wygodne narzędzie do rozprawy z Antoniuszem, sprawiło, że 7 I 43 r. na wniosek Cycerona uchwała senatu zalegalizowała jego bunt przeciw legalnej władzy, przyznając mu wraz z komendą nad zebranym przez siebie wojskiem imperium propretora i powierzając dowództwo przeciw Antoniuszowi u boku konsulów; po śmierci konsulów w zwycięskiej bitwie pod Mutiną (43 r.) cała armia walcząca z Antoniuszem uznała A. za wodza; z jej poparciem zerwał z senatem i zdobywszy konsulat wraz z kuzynem, Quintusem Pediusem, doprowadził do zaocznego skazania na śmierć morderców Cezara, a następnie zawarł porozumienie z Antoniuszem i drugim wodzem cezarian, Lepidusem; 27 XI 43 r. wszyscy trzej zostali ogłoszeni „triumwirami dla uporządkowania rzeczypospolitej”, o nieograniczonej władzy na okres pięciu lat (II triumwirat, przedłużony 37 r.); pierwszym ich posunięciem było ogłoszenie Cezara bogiem (łac. divus Iulius ‘boski Juliusz’), co dało zbliżającej się rozprawie z jego mordercami sankcję rel., a przy okazji uczyniło jego spadkobiercę, początkowo najsłabszego z partnerów, synem boga (divi filius). W celu sfinansowania wojny triumwirowie ogłosili proskrypcje; 42 r. A. ruszył z Antoniuszem przeciw mordercom Cezara, których rozgromili pod Filippi. Gdy Antoniusz przejmował prowincje wschodnie, A. odprowadził weteranów do Italii, gdzie miał dać im ziemię; opór wywłaszczonych właścicieli, po których stronie stanął konsul Lucjusz Antoniusz, brat Marka, doprowadził do tzw. wojny peruzyńskiej (41–40 r.); zwycięstwo, umożliwione biernością zdezorientowanych legatów Antoniusza, uczyniło A. panem nie tylko Italii, gł. obszaru rekrutacji żołnierzy, ale też Hiszpanii i Gallii oraz wodzem większości legionów; Antoniusz uznał stan rzeczy na mocy układu w Brundisium (40 r.). Ostatnią wspólną akcją z Antoniuszem było pokonanie na Sycylii Sekstusa Pompejusza (36 r.); przy okazji A. pozbawił władzy Lepidusa, stając się wyłącznym panem Zachodu; następnie rozpoczął przygotowania do rozprawy z Antoniuszem; okazał się przy tym mistrzem propagandy, skutecznie osłabiając pozycję rywala, w czym pomógł mu związek Antoniusza z królową Egiptu, Kleopatrą VII, powszechnie postrzegany jako zdrada Rzymu; wojna, która wybuchła 32 r., była oficjalnie wojną z Kleopatrą; po bitwie pod Akcjum (2 IX 31 r.) wojska Antoniusza, opuszczone przez wodza, poddały się A.; Antoniusz i Kleopatra popełnili samobójstwo (30 r.). Dziedzic Cezara stał się jedynym panem imperium, ale, pomny losu przybranego ojca, był zdecydowany rządzić w ramach porządku republikańskiego; nowy system ustrojowy, zw. pryncypatem, rodził się powoli; 27 r. p.n.e. oficjalnie przywrócił republikę, tj. władzę ludu i senatu, składając swe nadzwyczajne uprawienia — gł. władzę nad wojskiem, którą natychmiast otrzymał z powrotem dzięki uchwale senatu dającej mu zarząd prowincji, w których stacjonowały legiony (tzw. prowincje cesarskie). Przybrane wówczas „urzędowe” nazwisko Imperator [‘zwycięski wódz’] Caesar Augustus [‘wywyższony dzięki boskiej pomocy’] stało się oficjalnym tytułem jego następców. W 29–23 r. podstawą władzy A. był sprawowany rok po roku konsulat, a od 23 r. — w prowincjach cesarskich imperium prokonsularne, w Rzymie zaś władza trybuna plebejskiego (tribunicia potestas), która pozostała formalnym wyrazem władzy jego następców. Już za czasów A. uważano restaurację republiki za komedię; dzisiaj powszechnie liczy się od niej początek cesarstwa; pryncypat nie był jednak zwykłą absolutną monarchią, opierał się bowiem na autentycznym podziale obowiązków (nie władzy: tę dzierżył A.) między monarchę a senat, którego uchwały zyskały w praktyce rangę ustaw i który zachował zarząd dawnych prowincji ludu rzym.; poza tym cesarz mianował senatorów dowódcami legionów i namiestnikami swoich prowincji (oprócz Egiptu); rolę senatu ograniczała za czasów A. rada cesarska, której postanowienia miały rangę uchwał senatu (dopiero jej zniesienie przez Tyberiusza dało senatowi pełnię znaczenia, jakim cieszył się prawie do końca pryncypatu). Inne instytucje republikańskie — zgromadzenia i urzędy — funkcjonowały jak uprzednio, ale pod kontrolą Augusta. Jako posiadacz imperium prokonsularnego A. był nacz. wodzem armii rzym.; rozwiązawszy po bitwie pod Akcjum większość legionów, stworzył armię stałą (służba 20–25 lat), złożoną z obywateli rzym. (legiony) oraz poddanych i sprzymierzeńców (oddziały posiłkowe), obdarzanych obywatelstwem po zakończeniu służby; do ochrony Rzymu i Italii powołał korpus pretorianów; utworzył stałą flotę wojenną; ustanowił odrębny skarbiec na potrzeby armii; zrezygnował z ekspansji militarnej w Azji. W Europie jego wodzowie dokończyli podboju Hiszpanii, po czym rozpoczęli systematyczny podbój Bałkanów, krajów naddunajskich i Germanii, zahamowany 6 r. n.e. wskutek powstania w Panonii i definitywnie przerwany z powodu klęski w Lesie Teutoburskim (9 r. n.e.), w wyniku której utracono Germanię między Renem a Łabą; wg niepewnej tradycji A. miał wezwać swych następców, by zadowolili się osiągniętymi przezeń granicami imperium. Jako jedyny posiadacz imperium i członek wszystkich kolegiów kapłańskich od początku jedynowładztwa kontrolował religię państw.; najwyższy kapłan (pontifex maximus) po śmierci Lepidusa (12 r. p.n.e.), odnowiciel kultu publicznego i instytucji rel. wspólnoty rzym. — w samym mieście odbudował około stu świątyń, przywrócił wiele zapomnianych kultów, rytuałów i kapłaństw, nieraz głęboko je modyfikując (m.in. ludi saeculares, igrzyska na odnowienie wieku); twórca tego, co nieprecyzyjnie nazywa się kultem cesarzy, tj. wyrażania wyjątkowego statusu Rzymu, jego władcy i (ewentualnie) rodziny takowego, w tradycyjnych formach rel.; usiłował przywrócić dawne obyczaje: przeprowadził czystkę senatu i ekwitów — nie tyle polit., co pod kątem tradycyjnej moralności, usuwając „niegodnych”; ustawami i osobistym wyróżnieniem propagował (bezskutecznie) wielodzietność wśród obywateli, zwł. senatorów; zreorganizował skarbowość i uzdrowił pieniądz rzym.; kontynuował adm. i sądownicze reformy Cezara, a także jego akcję kolonizacyjną, zarówno w Italii, jak i w prowincjach; mecenas literatury, która w poezji osiągnęła za jego czasów szczyt rozwoju (Horacy, Owidiusz), namówił Wergiliusza do napisania nar. eposu Rzymian, Eneidy. Jako ten, który położył kres wojnom domowym i rozpoczął erę pokoju i dobrobytu, A. cieszył się entuzjastycznym poparciem obywateli; praktycznie tylko w senacie znaleźć można było opozycjonistów, ale i oni nie myśleli poważnie o autentycznej restauracji republiki; problematyczne było natomiast, wobec personalnego charakteru władzy A., następstwo po nim; w 23 r., w obliczu ciężkiej choroby, ogłosił swym następcą najbliższego przyjaciela i współpracownika (od 21 r. również zięcia), Marka Agryppę, zrównując jego władzę z własną (23 r. — imperium prokonsularne, 18 r. — tribunicia potestas); przyznanie tych godności stało się odtąd oficjalnym sposobem desygnowania dziedziców władzy cesarskiej; po śmierci Agryppy, A. adoptował jego synów (własnych wnuków), a zarazem synów swej jedynej córki Julii, Gajusa i Lucjusza; po ich przedwczesnej śmierci (4 r. n.e.) adoptował pasierba Tyberiusza, który, obdarzony władzą trybuna i imperium prokonsularnym, bez przeszkód objął po nim władzę; w testamencie, sporządzonym na rok przed śmiercią, A. zamieścił sprawozdanie ze swej działalności publicznej; dokument ten, tzw. Res gestae divi Augusti [‘czyny boskiego Augusta’], arcydzieło autopropagandy a zarazem klucz do ideologii nowego reżimu, zachowało się w kilku kopiach, z których najpełniejszą jest Monumentum Ancyranum ze świątyni Romy i Augusta w Ankyrze (ob. Ankara). Trochę tego jest.. Brałam z encyklopedii multimedialnej;) POZDRAWIAM :))
Napisać charakterystykę Oktawiana Augusta, ale nie z netu!! ~Nie pisać z netu !!!!!!
Napisać charakterystykę Oktawiana Augusta, ale nie z netu!! ~Nie pisać z netu !!!!!!...