Religia chrześcijańska zaczeła rozprzestrzeniać się głównie we wschodniej częci (Azja mniejsza, Syria). Znajdowała wyznawców w miastach , a ich językiem była greka. W okresie od I do III w były zmiany w organoizacji kościoła. Początkowo chrześcijaństwo łączyło się w liczne gminy.Ich organizacja nie była wszedzie jednolita, ale przystosowana do tradycji lokalnych. Członków nie obowiazywały reguły dyscypliny, nie było powszechnej doktryny religijnej. Gminy posiadały niewielki majatek. stopniowo wytwarxzala się hierarchia (prezbiterzy, diakoni, biskupi) Od końca IIw problemy dotyczące doktryny były omawiane na synodach czyli zjazdach duchowieństwa. Chrześcijanstwo rozprzestrzeniało sie szybko. w 249/250 Decjusz ogłosił edykt nakzujący powszechnie karanie chrześcijan, ale rosnąca ich liczba uniemożliwiła to i prześladowanie nakazane w 303 i 304 roku było ostatnim. 379 nastąpiło ostateczne zerwanie między cesarstwem a religia rzymską 381 uznano kościół katolicki za oficjalną podporę państwa i usunięto ze stanowisk urzedowych pogan i heretyków 382 na rozkaz Gracjana wyniesiono z sali posiedzień senatu posąg bogini Viktori i jej ołtarz - chrześcijaństwo stało się religia panującą 330 r Konstantyn Wielki ustanowił nową stolice - Konstantynopol nazwany drugim Rzymem. 395r Teodozjusz Wielki na łożu śmierci podzielił cesarstwo na dwie części: Wszchodniorzymski( stolica Konstantynopol i prowincje- Dacja, Tracja , Macedonia, Grecja , Pond , oRient i Egipt) Zachodniorzymskie:(stolica Rzym i prowincje Gali, Brytania, Hiszpania, Afryka , Rzym i cała Italia) Przyczyny upadku; brak stabilnej władzy cesarskiej częste wybory uzupatów niemożność sprawowania władzy przez jedną osobę na tak dużym terenie upadek znacznia państwa rzymskiego(ustanowienie nowej stolicy w konstantynopolu i osłabienie państwa w wyniku strat wojennych) Kryzys gospodarvczy(upadek miast, inflacja, psucie monety, bardzo wysokie podatkui, upadek ustroju niewolniczego, brak rąk do pracy, powstanie latyfudiów) przywiązanie chłopów do ziemi i obciążenie podatkami pogłębiające się różnice i nieporozumienia między grecką ałacińską częścią imperium wewnętrzną przyczyną upadku była Wielka Wędrówka Ludów
