a) Chmielnicki uznawany jest przez Ukraińców za bohatera narodowego, gdyż podjął się walki z Rzeczpospolitą o niepodległość Ukrainy. b) Chmielnicki jest uznawany przez Polaków za zdrajcę, gdyż wywołał powstanie kozaków, które przekształciło się w wojnę domową w Rzeczpospolitej, a później do odnowienia wojny z Rosją i ostatecznego podziału Ukrainy na część polską i rosyjską. Przyczyny wybuchu powstania: a)pośrednie: - narodowościowe: panowie kresowi to Polacy, a poddani to Rusini - religijne: Polacy byli katolikami, a chłopi ukraińscy byli wyznania prawosławnego, ponadto duchowieństwo katolickie chciało aby ludność Ukrainy przeszła na wiarę katolicką - społeczne: kolonizacja Ukrainy przez Polaków, wzrost ucisku chłopstwa ukraińskiego – pańszczyzna, nadużycia przy ściąganiu opłat za dzierżawę ziem. Podział kozaków na rejestrowych (którzy otrzymywali żołd, byli zwolnieni z płacenia podatków w zamian za służbę wojskową ) i nierejestrowych (którzy byli uznawani za poddanych szlachcie chłopów). b)bezpośrednie: - fiasko planów wojny z Turcją, w której znaczącą role mieli odegrać właśnie Kozacy, którzy liczyli, że w owej wojnie zdobędą liczne łupy, które pozwolą poprawić ich położenia oraz na podwyższenie rejestru, jednakże sejm nie zgodził się na wojnę i nastąpił wybuch Kozaków.
