Kubizm to rewolucyjny kierunek artystyczny w sztuce XXw., który sprzeciwił się iluzyjnemu oddawaniu rzeczywistości w malarstwie, będącemu praktykowanym od renesansu. Dzięki wciąż doskonalącemu się wynalazkowi fotografii, oraz jej pochodnego - filmu, artyści nie czuli już potrzeby kopiowania świata, chcieli stworzyć go na nowo. Kubizm miał swoją genezę również w przewrotnej chęci prowokowania i szokowania widzów. Na nowo odkryto też sztukę prymitywną i łaskawszym okiem spojrzano na rzeźbę afrykańską. Najsłynniejszy z awangardowych artystów początku wieku – Pablo Picasso, był ponad to fascynatem i kontynuatorem twórczości Paula Cezanne’a, malarza próbującego wydobyć z przedmiotów ich istotę – barwę i bryłę, oraz uważającego, że naturę można sprowadzić do trzech figur geometrycznych: walca, kuli i stożka. Kubizm zainicjował obraz Picassa „Panny z Awinionu”, wystawiony w 1907r. wzbudził niemałe kontrowersje i spotkał się z lawiną krytyki. Otworzył też pierwszą z trzech faz tego kierunku – prekubistyczną. Wywrotowość tego, i następnych dzieł, polega na negacji dotychczasowych dogmatów sztuki: głębi przestrzeni, kształtów, perspektywy, zróżnicowanej palety barw. Wszystko było zdeformowane. Malarz nie zamierzał się poddać i tworzył nadal. Dołączył do niego Georges Braque. Mężczyzn łączyła wspólna pasja i długoletnia przyjaźń. Artyści mieli niemałe problemy z wystawieniem swoich dzieł, nawet wyraz „kubizm”, z francuskiego cube – sześcian, kostka - początkowo miał prześmiewczy charakter. Nastał rok 1909r., nowy kierunek wszedł w swoją drugą fazę – analityczną. Coraz bardziej zacierała się przestrzeń między tłem a przedmiotem, zanikła głębia i iluzja. Chciano ukazać rzecz z wszystkich perspektyw równocześnie, rozłożyć na elementarne części, ponieważ to, jak widzi świat ludzkie oko jest przetworzone, zafałszowane i niedoskonałe. Tematami dzieł były kompozycje jednofigurowe, martwe natury złożone z butelek, kieliszków, instrumentów muzycznych. Kolorystyka – bardzo przygaszona. Ewolucja kubizmu od roku 1912 nosi nazwę syntetycznej. Widać prawie abstrakcyjne formy, rozbijanie na części zastąpiła redukcja szczegółów. Postacie były zbudowane z dużych, wyraźnie zaznaczonych płaszczyzn, wypełnionych żywymi barwami. Zaczęły pojawiać się też kolaże. Po 1909r. w ślad za Picassem i Braque’em podążyli inni, np.: Juan Gris, Robert Delaunay, Jean Metzinger, Marcel Duchamp, czy Polak Louis Marcoussis (Ludwik Markus). Kubizm był początkiem nowej ery w sztuce, mocnym wejściem w XXw., stworzył podwaliny pod nowoczesne kierunki, takie jak: abstrakcja geometryczna, dadaizm, nawet dla art deco łączącego motywy klasyczne z dorobkiem początku wieku…
